Wordt Peru straks Venezuela of Brazilië?

Door buitenlandredacteur Marc Bessems

Aandeelhouders van mijnbouwbedrijven houden hun hart vast: wat gebeurt er vandaag op de beurzen? Naar verwachting zullen investeerders met geld in Peru vandaag vooral van hun aandelen af willen. De oorzaak van die nervositeit op de financiële markten is de overwinning van de linkse populist Ollanta Humala bij de verkiezingen.

Komt er na jaren van explosieve economische groei van het land nu een einde aan het relatief gunstige klimaat voor investeerders? Vaart de 101e president van Peru straks de koers van Venezuela of van Brazilië?

Favoriet

De favoriet van het bedrijfsleven bij deze verkiezingen was Keiko Fujimori, dochter van oud-president Alberto Fujimori. Haar vader zit een gevangenisstraf uit van 25 jaar wegens schendingen van de mensenrechten tijdens zijn bewind, maar investeerders herinneren zich vooral zijn succesvolle economische beleid.

Fujimori's vader legde de basis voor de explosieve economische groei van Peru. Die groei is voor een belangrijk deel te danken aan de overvloed aan grondstoffen die in het land te vinden zijn. Mijnbouwbedrijven uit de hele wereld hebben flink verdiend aan bijvoorbeeld zilver, goud, koper, lood en zink uit Peru. Maar de armste Peruanen hebben nauwelijks iets gemerkt van de economische groei.

Chávez

Velen van hen kozen daarom voor Ollanta Humala, die zegt een eerlijkere verdeling van de welvaart na te streven. Humala profileerde zich bij eerdere verkiezingen, in 2006, als de Peruaanse pupil van de linkse Venezolaanse president Hugo Chávez. Hij verloor en koos een nieuwe strategie en een nieuw voorbeeld.

Hij matigde zijn toon, nam afstand van Chávez en zocht aansluiting bij de Braziliaanse oud-president Lula. Die stuurde adviseurs naar Peru om Ollanta Humala los te weken van Venezuela en dichter bij Brazilië te brengen.

Coup

Het was niet gemakkelijk voor de 48-jarige Ollanta Humala zijn verleden van zich af te schudden. Zijn vader Isaac is de oprichter van een nationalistische beweging met racistische trekjes: de echte Peruaan is 'koperkleurig' en stamt af van de inca's. Zijn broer Antauro zit in de gevangenis vanwege een staatsgreeppoging.

Ook Ollanta probeerde ooit een coup te plegen, tegen toenmalig president Alberto Fujimori. Dat mislukte, maar Ollanta kreeg amnestie. Hij ging de politiek in als radicaal linkse nationalist en beloofde onder meer een grotere rol voor de staat in de economie. In 2006 verloor hij en sindsdien nam hij dus afstand van zijn radicalere verleden.

Investeerders trapten er niet in: na het succes van Ollanta Humala in de eerste ronde van de presidentsverkiezingen raakten ze in paniek. Aandelen in Peruaanse bedrijven werden massaal gedumpt. Ook nu, na het uitroepen van de overwinning door Humala in de tweede ronde, wordt het volgens analisten een heftig dagje voor Peruaanse aandelen.

Afwachten

Op de beurs in Londen duikelde het aandeel van mijnbouwgigant Hochschild Mining bijvoorbeeld al flink. Als later vandaag ook in New York en Lima de handel op dreef is, verwachten kenners meer dalingen. De zittende minister van Financiën van Peru heeft de verwachtingen voor economische groei alvast naar beneden bijgesteld.

Of de nervositeit op de financiële markten en bij het bedrijfsleven uitloopt op regelrechte paniek valt nog te bezien. Ook toen Lula da Silva in 2002 de verkiezingen in Brazilië won, kelderden de koersen van Braziliaanse aandelen. Net als nu in Peru vreesden investeerders een radicaal linkse koers à la Chávez. Maar die bleef uit en de gevreesde linkse Braziliaanse president werd het lieverdje van investeerders wereldwijd.

Afwachten is daarom misschien wel de beste optie voor aandeelhouders.