NOS NieuwsAangepast

Frustratie in Turkije: visum voor Europa steeds vaker afgewezen

  • Mitra Nazar

    correspondent Turkije

  • Gulsah Ercetin

    redacteur Buitenland

  • Mitra Nazar

    correspondent Turkije

  • Gulsah Ercetin

    redacteur Buitenland

Ze was aangenomen voor een droomstage in Amsterdam. Afgelopen zomer zou de Turkse student sociologie Dilara Oztekin twee maanden aan de slag bij het International Institute of Social History. Een visum aanvragen voor Nederland was slechts een formaliteit, dacht ze. Maar een paar weken nadat ze al haar papierwerk had ingediend bij het visumbureau in Istanbul, werd haar aanvraag afgewezen.

Steeds vaker worden Turken met lege handen naar huis gestuurd na het doen van een visumaanvraag bij een consulaat of ambassade van een Europees Schengenland. Het aantal afwijzingen is sinds 2015 flink toegenomen. 4 procent van alle aanvragen voor de Schengenzone werd toen afgewezen, in 2021 was dat bijna 17 procent.

In Nederland ligt het aantal afwijzingen nog iets hoger. Uit cijfers van het ministerie van Buitenlandse Zaken, opgevraagd door de NOS, blijkt dat het weigeringspercentage voor Turkse visumaanvragen in 2022 20,9 procent was en in 2021 19 procent.

Een groot verschil met 2015, toen het net geen 5 procent was:

Een duidelijke oorzaak voor de stijging is er niet, zegt het ministerie van Buitenlandse Zaken desgevraagd. Het heeft volgens het ministerie in elk geval niets met een strenger visumbeleid te maken. "Ons visumbeleid is ongewijzigd."

Het ministerie laat wel weten dat de belangrijkste reden om een visum te weigeren is dat er "onvoldoende informatie is verschaft". Dat betekent dat er documenten ontbreken bij de aanvraag of dat er uit de ingeleverde papieren niet duidelijk blijkt dat iemand inkomsten of huisvesting heeft en dus weer zal terugkeren naar Turkije.

Drie keer afgewezen

In Turkije leidt het tot veel frustratie en onbegrip. Bij Turken die voor werk of studie naar Europa moeten en bij mensen die gewoon op vakantie of familiebezoek willen.

Zoals muhtar (een verkozen ambtenaar) Halil Kalafat uit Istanbul. Drie keer op rij werd hij afgewezen voor een visum voor Duitsland. "Ik ga ieder jaar om vrienden op te zoeken. Ik heb alle papieren en toch word ik afgewezen", zegt hij.

Hij ging ervan uit dat zijn vaste contract voldoende bewijs zou zijn dat hij na een paar dagen vakantie gewoon weer terug naar Turkije zal vliegen. "Ik ben zo veel geld kwijtgeraakt. Voor elke aanvraag ben je zo'n 100 euro kwijt. En de kosten van vliegtickets die je ook niet terugkrijgt."

Bekende en minder bekende Turken vertelden in de afgelopen maanden wat ze is overkomen. Ook wordt er geklaagd over lange wachttijden. Zo moest de bekende zanger Özcan Deniz zijn concert in Berlijn afzeggen omdat zijn bandleden na zes weken nog altijd geen reactie op hun visumaanvraag hadden.

'Papieren gecheckt'

Dilara Oztekin had alle vereiste papieren op orde, zegt ze. Ze had een toelatingsbrief van haar stage, een beurs om haar verblijf te financieren en ook al woonruimte in Nederland. Toch werd haar visum afgewezen.

In deze video vertelt ze wat er in de brief staat die haar carrièreplannen overhoop haalde:

Dilara kreeg geen visum voor stage in Nederland

In augustus zei de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Cavusoglu dat de lange verwerkingstijden en afwijzingen opzettelijk en politiek gemotiveerd waren. Hij zou dit meerdere keren bij zijn Europese collega's hebben aangekaart. Het hoofd van de EU-delegatie in Turkije zei tegen persbureau Reuters dat visumaanvragen niet worden beoordeeld op basis van politieke overwegingen, maar dat er vaker incomplete of potentieel frauduleuze applicaties worden gedaan.

Visum aangevraagd

Het aantal Turkse visumaanvragen voor Schengenlanden stijgt. In 2022 hebben in totaal 3,5 miljoen Turken een visum aangevraagd, maakte plaatsvervangend buitenlandminister Kaymakci vorige maand bekend in de Turkse pers. Voor de coronapandemie was dat 1 miljoen.

Kaymakci zou van enkele EU-ambassadeurs hebben begrepen dat door de stijging van het aantal visumaanvragen ook het aantal afwijzingen hoger is. Het hoge aantal visumaanvragen kwam volgens hem vooral door de pandemie en de toen uitgestelde aanvragen die erbij zijn opgeteld. Sommige EU-landen zouden hebben aangegeven het probleem te willen aanpakken.

Maar de oppositie in Turkije geeft de regering van president Erdogan de schuld. "In het licht van democratische achteruitgang en economische armoede ontvluchten vooral onze jongeren Turkije", zei parlementariër Utku Cakirozer.

Strenger asielbeleid

Oud-EU-Turkijerapporteur en Tweede Kamerlid Kati Piri (PvdA) vermoedt dat het hogere aantal afgewezen visa te maken heeft met het groeiend aantal asielaanvragen in Nederland. "Turken die gevaar lopen omdat ze bijvoorbeeld politiek actief zijn, kunnen asiel aanvragen. In Nederland is het toekenningspercentage het hoogst van alle landen."

Een groot deel van de Turkse asielzoekers komt het land binnen met een gewoon visum. Er wordt daarom strenger gekeken naar wie er allemaal een visum krijgt, stelt Piri. "Jaren geleden waren alle papieren wel op orde, maar nu niet? Dat heeft een reden. Dit ruikt gewoon naar strenger asielbeleid."

Maar het moet wel mogelijk blijven om een visum te krijgen, vindt ze. "Denk aan mensen die nu hun familie niet kunnen bezoeken en Turkse studenten die niet kunnen komen studeren."

Het lijkt erop dat die frustratie bij de Turken niet minder zal worden. Ze moeten sinds kort zelfs een visum aanvragen als ze via Nederland naar een ander land gaan. Zonder een transitvisum kunnen ze niet langer doorreizen.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl