Minder cocaïne onderschept in Rotterdamse haven, meer in Antwerpen
In de Rotterdamse haven is het afgelopen jaar bijna 47.000 kilo cocaïne onderschept. Dat is aanzienlijk minder dan in 2021, toen er ruim 70.000 kilo in beslag werd genomen.
In de haven van Antwerpen daarentegen is meer cocaïne dan ooit gevonden. Daar nam de douane 110.000 kilo in beslag, tegenover 90.000 kilo het jaar ervoor. De Nederlandse en Belgische autoriteiten hebben de cijfers vanochtend bekendgemaakt.
In Rotterdam zijn er ook minder 'uithalers' gearresteerd, vaak jonge verdachten die de cocaïne uit containers halen. Wel lijkt hun aantal de laatste tijd weer toe te nemen: de afgelopen weken zijn er tientallen vermoedelijke uithalers opgepakt. Het Openbaar Ministerie blijft dan ook bezorgd over deze vorm van criminaliteit.
Volgens het OM bedraagt de totale straatwaarde van de in Nederland onderschepte drugs nog altijd "een duizelingwekkende 3,5 miljard euro". De vangsten zijn gedaan door het Hit and Run Cargo-team (HARC), een samenwerkingsverband van de douane, de FIOD, de zeehavenpolitie en het OM. In de veel kleinere haven van Vlissingen is 4000 kilo cocaïne gevonden, twee keer zo veel als in 2021.
Onderstaande beelden van de arrestatie van 'uithalers' zijn gemaakt bij een demonstratie van het HARC-douaneteam:
Waarom er veel minder cocaïne in Rotterdam is onderschept, weten de betrokken organisaties niet zeker. Ze denken dat het is gelukt om betere barrières op te werpen voor criminelen, waardoor de smokkel via Rotterdam minder aantrekkelijk is geworden.
Zo werkt de douane inmiddels samen met Zuid-Amerikaanse landen waar de cocaïne vandaan komt. In Rotterdam wordt havenpersoneel gescreend om corruptie tegen te gaan. Ook is de beveiliging opgeschroefd, zodat het moeilijker is om containers met drugs weg te sluizen.
"Heel belangrijk is ook dat we veel meer onderzoek zijn gaan doen naar corruptie", zegt Jan Janse, hoofd van de zeehavenpolitie. "We hebben mensen kunnen weghalen die cruciaal waren bij de drugssmokkel." Volgens Janse worden deze corrupte contacten vaak door meerdere criminele netwerken gebruikt.
Verplaatsing
Volgens Janse is het niet zo dat het probleem zich nu simpelweg verplaatst naar Antwerpen, waar opnieuw een record aan cocaïne is gevonden. "Het is meer een trend die daar doorzet. Je moet de havens ook als één gebied zien, waar de smokkel door dezelfde criminele netwerken wordt georganiseerd."
De Belgische douane kondigt aan dit jaar nog intensiever te gaan samenwerken met Nederland. Op dit moment wordt al veel informatie en expertise uitgewisseld. Verder krijgt de Antwerpse haven extra personeel en nieuwe apparatuur om containers te scannen. Ook zullen er meer controles uitgevoerd worden.
NOS op 3 maakte eerder deze explainer over hoe Antwerpen op weg is de coke-hoofdstad van Europa te worden:
Opvallend is dat het Rotterdamse HARC-team het afgelopen jaar meer kleine partijen van enkele tientallen kilo's heeft aangetroffen. Het OM vermoedt dat criminelen de risico's proberen te spreiden. Toch is ook nog steeds een behoorlijk aantal grote partijen onderschept, zoals 2800 kilo in een container met bevroren inktvis uit Ecuador.
De meeste drugs zitten verstopt tussen fruit. Het HARC-team deed verder vondsten in uitgeholde houten balken, tussen afval en in dubbele bodems van containers.
Hoewel in Rotterdam dus minder cocaïne is aangetroffen, hebben de opsporingsdiensten juist meer containers gecontroleerd. Ook zijn er in de onderzoeken meer verdachten aangehouden die volgens het OM een grotere rol speelden in criminele netwerken: 95 vorig jaar tegenover 59 in 2021.
Weer meer uithalers
Vorig jaar werden ook 251 uithalers aangehouden. Het jaar ervoor waren dat er nog zo'n 400. Soms bivakkeren ze zelf in lege containers in de haven om ongezien drugs te kunnen verslepen.
Vooral aan het begin van 2022 daalde het aantal uithalers flink. Toen trad de nieuwe 'uithalerswet' in werking, waardoor rechters tot een jaar cel kunnen opleggen aan verdachten en aanklagers de strafeisen flink opschroefden.
Toch eindigde het nieuwe beleid in een teleurstelling voor het Openbaar Ministerie. In hoger beroep stelde het gerechtshof de zwaardere straffen weer bij naar beneden. "Na de uitspraak van het hof werden er direct weer meer personen bij de terminals aangetroffen", constateert het OM.
De afgelopen weken pakte de politie dus ook weer veel uithalers op. Gisteren trof de douane nog acht verdachten aan op de Maasvlakte. De jongste was 17 jaar. Ook vanochtend vroeg hield de douane weer drie vermoedelijke uithalers aan op een containerterminal.
