Marokkanen 'ten einde raad' door problemen en fraude bij visa

• Samira Jadir

  correspondent Marokko

Veel Marokkanen die naar Nederland of een ander Schengenland willen reizen, hebben al tijden grote moeite om aan een visum te komen. Een afspraak maken voor een aanvraag kan maanden duren en er zijn fraudeurs actief. Die kopen alle beschikbare afspraken op om ze vervolgens illegaal door te verkopen.

Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft het afgelopen jaar maatregelen getroffen om de fraude tegen te gaan, maar verbetering blijft uit.

Een van de maatregelen is dat afspraken op naam staan. Zo zou doorverkoop niet moeten kunnen. Toch werden onlangs in de stad Fes zeven mensen gearresteerd die de afspraken voor grof geld doorverkochten. Ook op sociale media worden nog steeds afspraken aangeboden.

Normaal kost een visumaanvraag 40 euro. Handelaren vragen alleen al voor de afspraak bij het visumkantoor prijzen tot 200 euro.

Machteloos

De 61-jarige Natalia El Habachi uit Rabat probeert al sinds april om een afspraak te maken bij VFS Global, het kantoor waaraan Buitenlandse Zaken de visumaanvragen heeft uitbesteed. "Ik wil mijn kleinkinderen weer eens knuffelen', vertelt ze huilend.

El Habachi voelt zich machteloos, nu ze de verjaardagen van haar kleinkinderen deze maand dreigt te missen. Bij de Nederlandse ambassade kreeg ze naar eigen zeggen te horen dat ze niets voor haar kunnen doen en dat ze naar VFS Global moet.

De bedoeling was juist om het maken van afspraken soepeler te laten verlopen. Zo moeten Marokkaanse burgers via de website van VFS Global een afspraak regelen om hun visumaanvraag in te kunnen dienen. De dossiers worden dan doorgestuurd; het ministerie neemt normaal binnen 15 kalenderdagen een besluit.

Maar het afgelopen jaar komen er veel klachten binnen over het bedrijf. De review-website Trustpilot staat vol met negatieve reacties van vooral Marokkaanse Nederlanders. Zij willen dat de Nederlandse overheid iets doet aan de problemen.

Op sociale media in Marokko wordt ondertussen door tussenpersonen reclame gemaakt voor afspraken bij verschillende ambassades, waaronder die van Nederland. Ze kopen de afspraken op zodra deze op de website staan en doen de aanvragen voor mensen die bereid zijn te betalen.

Hoe het de tussenpersonen wel lukt om afspraken te maken, is niet duidelijk. Aan VFS Global in Marokko stelden we hierover vragen, maar een reactie bleef uit.

Voor El Habachi en haar gezin is het inschakelen van een tussenpersoon geen optie. "Er wordt door de officiële overheidsinstanties gewaarschuwd voor deze praktijken. Wij willen niet in de problemen komen. Maar we zijn ook ten einde raad."

Het verhaal van de familie El Habachi staat niet op zichzelf. Bij visumaanvragen voor andere Schengenlanden speelt hetzelfde probleem. De 29-jarige Soufian probeerde een jaar om ertussen te komen, maar heeft zijn zinnen nu gezet op een visum voor Canada.

"Een Schengenvisum kan je wel vergeten", zegt hij. Of het nou voor Spanje, Frankrijk of Nederland is, het is onmogelijk om er een te krijgen." Een afspraak maken voor een visumaanvraag voor Canada kon meteen bij VFS Global. "Nu hopen dat ze mijn dossier goedkeuren."

Strenge eisen voor verblijf

Volgens Natalia El Habachi en haar dochter Amina is er sprake van discriminatie, omdat ze vanuit Marokko een visumaanvraag doen. Zij denken dat ze als Marokkaanse staatsburgers niet welkom zijn in Nederland.

Voor een kort verblijf in Nederland zijn er strenge eisen. Zo moet je kunnen aantonen dat je werk hebt of een huis in Marokko. Ook kan het helpen als er in Nederland iemand garant voor je kan staan en bereid is om de financiële verantwoordelijkheid voor je te dragen. Vooral welgestelde Marokkanen maken daardoor kans op een visum.

"Mijn zus woont al twintig jaar in Nederland en we ervaren altijd al moeilijkheden met het aanvragen van een visum", zegt El Habachi. "Maar zo erg als het nu is, dat je niet eens een afspraak kan maken, hebben we het nooit gehad."