Rutte verdedigt koningshuis en noemt kritiek 'goedkoop'
Premier Rutte is ontstemd over het verzoek van enkele oppositiepartijen om koning Willem-Alexander af te laten zien van de jaarlijkse verhoging van zijn inkomen. Hij noemt het verzoek goedkoop. "Het koningshuis is een kwetsbaar en teer bezit", zei Rutte in het jaarlijkse debat over de begroting van de koning, waar het salaris van de koning vaker onderwerp van gesprek is.
In dit debat zijn het vooral enkele rechtse partijen zoals JA21 en het Kamerlid Van Haga, maar ook de Partij voor de Dieren, Denk en Bij1 die nadrukkelijk vragen om salariskorting voor de koning, koningin Máxima en prinses Beatrix. Zij krijgen er in 2023 zo'n 2 miljoen euro extra bij en dat vinden de partijen te veel, onder meer vanwege de energiecrisis.
Terugstorten
De koning kampt met een imagoprobleem, constateert partijleider Eerdmans van JA21. "Wij doen een moreel appèl. Het sentiment leeft nu. Het terugstorten zou zijn imago kunnen helpen?", stelt Eerdmans.
Denk vindt de loonsverhoging onrechtvaardig. "Er zijn mensen met een lege maag die hun energierekening niet kunnen betalen", zegt Van Baarle van Denk. Bij1 vindt de Oranjes een symbool van ongelijkheid. "Het draagvlak daalt gestaag en de loonsverhoging moet niet doorgaan", zei Simons van Bij1.
Bedrijf
Premier Rutte vindt dat de partijen de kwestie te simplistisch voorstellen. De koning heeft ook te maken met hogere kosten, vindt de premier. "Als mensen horen over een verhoging van 2 miljoen euro denken ze dat dit heel veel is, maar dat geld wordt ook gebruikt voor personeel en het bedrijf. Er werken daar honderden mensen."
De premier maakt zich verder geen zorgen over de tanende populariteit van het koningshuis. In april bleek uit een enquête door onderzoeksbureau Ipsos dat minder dan de helft van de Nederlanders vertrouwen had in het functioneren van Willem-Alexander. Hij kreeg het rapportcijfer 6,7, beduidend lager dan de 7,7 in 2020.
Reis
Regeringspartij D66 wijst in het debat op de "dalende steun" voor de monarchie en denkt dat dit veroorzaakt wordt door enkele incidenten in de twee coronajaren, zoals de reis naar Griekenland en de drukbezochte verjaardag van prinses Amalia.
Rutte zegt dat peilingen populariteitscijfers momentopnamen zijn. "Soms geven zulke cijfers hoop, soms maakt het je nederig. " D66-Kamerlid Sneller snapt de relativerende opmerkingen, maar waarschuwt wel: "Soms is het riskant om te laconiek te doen."
BV Nederland
Regeringspartijen VVD, CDA en de ChristenUnie zijn, zoals gebruikelijk, positief over het belang van de monarchie. Volgens de VVD zijn de Oranjes een "meerwaarde", daarmee verwijzend naar een werkbezoek van koningin Máxima aan de Verenigde Staten. "Alle aandacht gaat naar de koningin, waar ze werkt voor de BV Nederland."