NOS Nieuws

Kamer debatteert over 'oorlogsbegroting': nood breekt wet

  • Marleen de Rooy

    Politiek verslaggever

  • Marleen de Rooy

    Politiek verslaggever

Volgend jaar geven we tientallen miljarden euro's uit om de financiën van huishoudens op peil te houden. Noodzakelijk, zegt het kabinet. Maar het leidt ook tot groot ongemak in de Tweede Kamer. Want kunnen we dat als land ooit nog terugbetalen?

Vandaag en morgen bespreekt de Kamer de begroting van volgend jaar met minister Kaag van Financiën. Het gaat over het koopkrachtpakket van 17 miljard euro dat op Prinsjesdag werd gepresenteerd. Gisteren kwam daar het prijsplafond voor energie bij. De kosten daarvan bedragen 23 miljard euro en mogelijk kan dat oplopen tot 40 miljard.

Het zijn ongekende bedragen, vindt de Kamer, maar het zijn ook ongekende tijden. "Is er sprake van een oorlogseconomie?", vraagt CDA-Kamerlid Inge van Dijk zich af. Zij haalt de woorden van economie-columnist Peter de Waard aan dat in een oorlogseconomie niets valt te voorspellen.

Varen in de mist

Van Dijk vindt dat daar nu zeker sprake van is. "Onzekerheid betekent varen in de mist", zegt zij. "Dat doe je met een kompas dat verder gaat dan de begrotingsregels." Het CDA staat vierkant achter de miljardenuitgaven van volgend jaar, die vooral bij de lagere en middeninkomens terecht moeten komen.

Ook coalitiepartner D66 vindt dat de omstandigheden nu zo extreem zijn, dat het verantwoord is de staatsschuld eventueel op te laten lopen. "We moeten de banen en de inkomens van mensen beschermen in deze tijden van grote zorgen", zegt D66-Kamerlid Van Weyenberg.

Hij geeft toe dat de begroting voor volgend jaar een groot gat laat zien. Van het grootste deel van het energieplafond is niet duidelijk hoe dat moet worden betaald. Maar om nu op andere uitgaven te gaan bezuinigen, wat weer ten koste gaat van burgers en bedrijven, vindt hij niet verstandig.

Daarbij komt dat niemand weet hoe lang Rusland nog oorlog wil voeren tegen Oekraïne, en wat dit doet met de inflatie en de energiecrisis.

Maatschappelijke onrust voorkomen

De coalitiepartijen gaan met deze begroting deels in tegen de adviezen van economen en van de president van de Nederlandse Bank Klaas Knot. Die zei dat overheidssteun gericht, tijdelijk en "waterdicht gefinancierd" moet zijn. "Dat betekent geen open eindjes, geen uitgaven vandaag financieren met inkomsten die morgen pas binnenkomen."

PvdA-Kamerlid Nijboer en anderen wijzen het kabinet hierop. Zijn de begrotingsregels ineens niet meer belangrijk? Ook hebben hij en andere partijen kritiek over de verdeling van het geld over de inkomensgroepen.

Maar er is ook veel begrip voor de 'oorlogsbegroting' van het kabinet.

Ondanks de angst voor steeds hogere schulden lijken alle partijen het daarom eens. Deze miljardeninjectie is nodig. Voor de economie op korte termijn, en om maatschappelijk onrust in onzekere tijden te voorkomen.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl