Deze ondernemers in Oekraïne doen plots geen zaken, maar bieden hulp

Nu de oorlog in hun land de bedrijvigheid grotendeels stilgelegd heeft, verliezen Oekraïense ondernemers miljarden. Een deel steekt bovendien veel van hun tijd, netwerk en geld in hulp aan hun land en landgenoten.

Uit het jaarlijkse miljardairsoverzicht van Amerikaanse zakenblad Forbes blijkt dat de vijf rijkste zakenlui samen 5,7 miljard dollar kwijtraakten ten opzichte van vorig jaar. Dat is ongeveer een derde van hun totale vermogen.

De niet geheel onomstreden miljardair Rinat Achmetov raakte een deel van zijn geld vrijwillig kwijt. "Ik heb mijn stichting al geïnstrueerd om te helpen met de evacuatie, medicijnen en alles wat nodig is", zei de rijkste man van het land twee dagen voor de invasie tegen Forbes. "We willen alles doen om een humanitaire ramp te voorkomen."

Ook andere ondernemers die rijk zijn geworden op Oekraïense bodem steken nu geld in onder meer vluchtelingenhulp. De NOS sprak met twee van hen over hun zaken in oorlogstijd.

De van oorsprong Pakistaanse Mohammad Zahoor heeft een miljard dollar verdiend in Oekraïne sinds hij er in 1974 naartoe ging om te studeren. Enkele dagen na de invasie verruilde 'de rijkste expat van het land' met zijn Oekraïense vrouw en twee dochters Kiev voor Londen.

In en om de Oekraïense hoofdstad bezit Zahoor onder meer een plasticfabriek, kantoren, een bioscoop en huizen die hij verhuurt. "Die fabriek kwam helemaal stil te liggen. En huurpenningen van het vastgoed in ik niet meer." De lonen van zijn personeel betaalt hij door en verplichtingen aan de bank lopen ook door. "Dit heeft me al 10 miljoen gekost."

Toch zijn Zahoor en zijn vrouw Kamaliya - een bekende popster in Oekraïne - dezer dagen maar weinig met zaken bezig. Zij geeft benefietconcerten in Polen en Duitsland, hij bouwt daar oude kantoren om tot vluchtelingenwoningen. "We willen ook Oekraïense scholen oprichten om de taal levend te houden."

Zahoor stak naar eigen zeggen al zo'n 8 miljoen in hulp aan vluchtelingen. In totaal is hij dus al bijna 20 miljoen kwijt aan de oorlog. Hij hoopt dat hij zich zo snel mogelijk weer kan bezighouden met het verbeteren van de handelsrelatie tussen Oekraïne en andere landen. "En met de aanpak van corruptie in Oekraïne, want dat is nog steeds een probleem. We moeten na de oorlog echt in de gaten houden waar al het hulpgeld heen gaat."

Bas Godska en zijn Oekraïense vrouw Kseniya waren toevallig in Nederland voor zaken toen Rusland Oekraïne binnenviel. De Nederlandse IT-zakenman woont sinds 2013 in het land waar zijn familie vandaan komt.

"We zijn vanuit hier toen direct vrienden en familie in veiligheid gaan brengen", zegt Godska. Daaruit ontstond al snel een stichting. "We hebben druk aan de netwerkboom geschud om geld in de Nederlandse ondernemersgemeenschap op te halen."

Dat lukte. Bekende ondernemers als Willem Sijthoff en Barend Raaff hebben zich aan de stichting verbonden. Met het opgehaalde geld ondersteunt Godska nu 700 vluchtelingen. "We regelen gastgezinnen, voor sommigen leefgeld, kleding voor de eerste twee maanden hier. Daarna gaan we ervan uit dat de hulp van de overheid op gang gekomen is." Ook stuurt de stichting medicijnen. Op persoonlijke titel kocht Godska bovendien een aantal kogelvrije vesten om bekenden in Oekraïne te beschermen.

"De activiteiten voor mijn investeringsfonds heb ik overdragen aan collega's", zegt Godska. Alle tijd gaat naar de stichting. Onbezoldigd, vertelt hij. "Wat ik verlies maakt niet meer uit. De hele dimensie van geld doet er nu niet toe. Een kogelwerend vest kan een mensenleven redden, wat maakt die 1000 euro kosten dan uit?"