Drie bedreigde Sumatraanse tijgers dood in strikken: 'Ieder exemplaar is cruciaal'

Op het Indonesische eiland Sumatra zijn afgelopen weekend drie tijgers dood gevonden in strikken. Dat is een zware klap voor de kritiek bedreigde ondersoort die naar het eiland is vernoemd: er komen minder dan 500 exemplaren in het wild voor.

Marleen Giesen van Burgers' Zoo noemt het een naar bericht dat de drie dieren zijn gedood. "Bij zo'n kleine groep dieren telt ieder exemplaar mee voor de genetische diversiteit. Doodzonde als je dan iets verliest."

Twee dieren werden gisteren in dezelfde valstrik gevonden met verwondingen aan hun poten; een mannetje en een vrouwtje. Enkele uren later werd 500 meter verderop nog een derde dier, weer een vrouwtje, dood aangetroffen in een strik. Het dier was bijna onthoofd door de draad van de val.

"Die snares zijn vieze vallen voor elke diersoort die erin terechtkomt", zegt Giesen, die in haar dierentuin twee Sumatraanse tijgers heeft. "Je kunt je voorstellen dat een dier dat vast komt te zitten, gaat trekken om zich te bevrijden. Dat snijdt in het vlees en verminkt. Echt een lijdensweg."

Tijgerproof onmogelijk

Mogelijk hadden medewerkers van een nabijgelegen palmolieplantage deze vallen uitgezet voor wilde zwijnen. Die dieren staan erom bekend dat ze met hun gewroet grote schade aanbrengen aan de gewassen.

Het is volgens Giesen onmogelijk het leefgebied van de tijgers af te zetten. "Er wonen meer diersoorten en er moet ook uitwisseling met de omgeving kunnen plaatsvinden. Je moet dan een balans vinden tussen mens en dier. Je kan niet alles tijgerproof maken, dan moet je in een bunker gaan wonen."

Het kan ook zijn dat het geen ongeluk was, maar dat stropers de vallen hebben uitgezet om de tijgers te vangen. Delen van het dier leveren op de zwarte markt veel geld op. Het risico van vijf jaar cel schrikt niet iedereen af. "Ik keur het niet goed, maar ik begrijp de noodzaak als dit de enige manier is voor iemand om zijn gezin te onderhouden."

Tijdens de coronaperiode nam in Indonesië de stroperij toe, omdat de plaatselijke bevolking weggevallen inkomsten probeerde aan te vullen. In juni werden bijvoorbeeld vier mannen opgepakt die op precies dezelfde wijze een tijger hadden gedood. In oktober werden ook drie gestroopte dieren gevonden.

"Veel natuurbeschermingsprogramma's werken daarom tegenwoordig samen met de plaatselijke bevolking, om hen te laten zien wat ze anders kunnen doen en ze betrokken te laten zijn bij het project. Anders red je het niet."

Fokprogramma

De Sumatraanse tijger is de kleinste van de vijf ondersoorten van deze katachtige, en ook de meest bedreigde. De circa 500 overgebleven exemplaren in het wild leven allemaal op Sumatra, waar geen enkele deelpopulatie groter is dan 50.

Burgers' Zoo is betrokken bij een internationaal fokprogramma dat zo succesvol verliep dat vijf jaar geleden het tijgervrouwtje werd gesteriliseerd om inteelt te voorkomen.

Dieren uit het fokprogramma terugplaatsen in de natuur is volgens Giesen geen sinecure. "Deze dieren zijn niet gewend om te jagen, dus moet je ze eerst in een semi-wild natuurgebied plaatsen."

"Maar uitzetten is vooral uitzichtloos als hun leefgebied krimpt of ze meteen in zo'n valstrik lopen."