Het Duits van Van Gaal: 'Hij zat er niet mee zichzelf belachelijk te maken'
Waar Louis van Gaal heeft gewerkt, wordt hij niet snel vergeten. Zo ook in Duitsland. In zijn periode bij Bayern München liet de huidige bondscoach van Oranje niet alleen een voetbalerfenis achter, maar zelfs een bijdrage aan de Duitse taal.
Voordat Van Gaal aantrad als trainer van Bayern - hij werkte van juli 2009 tot april 2011 in München - had hij hard gestudeerd om zijn Duits te verbeteren. Zijn lessen van school vond hij niet toereikend en daarmee had hij een punt.
Van zijn aanvankelijke plan om zich op te sluiten in een klooster om de taal te leren zag Van Gaal af. Hij koos voor een privéleraar met wie hij dag in, dag uit een stapje verder kwam.
'Elke fout kwam schaamteloos over zijn lippen'
Ondanks alle oefeningen bleef Van Gaal zich bedienen van behoorlijk gebrekkig Duits, zoals veel Nederlanders. De in Groningen woonachtige Duitse psycholoog Reinhard Wolff schreef er zelfs een boek over.
'Lass mal sitzen' heet het werk, verwijzend naar de Nederlandse uitdrukking 'laat maar zitten'. Als je 'lass mal sitzen' tegen een Duitser zegt, zal die gaan zitten. En zo zijn er meer van dat soort teksten die in het Duits iets heel anders betekenen.
"Van Gaal had een principe en daar stond hij voor", zegt Wolff nu. "Dat je als gast de taal moet leren te spreken, al is het nog zo krom. Dat werd gewaardeerd."
Kijk hieronder naar een compilatie van uitspraken van Louis van Gaal in het Duits als trainer van Bayern München:
Hoeveel fouten hij ook maakte, Van Gaal bleef volharden. "Hij sprak met overtuiging en had geen enkele schroom", aldus Wolff. "Dan nam hij na een zin even een pauze en gebruikte de woorden zo dat het overkwam alsof hij wist wat hij zei. Elke fout kwam schaamteloos over zijn lippen."
'In welk land bevinden we ons nu?'
Diezelfde bereidheid om de taal te spreken, verlangde hij van de niet-Duitstaligen in zijn selectie. Een van de eerste maatregelen die Van Gaal nam, was het invoeren van Duits als enige voertaal op de club. Van Gaals voorganger Jürgen Klinsmann had het Engels juist als tweede spreektaal ingevoerd.
Vanaf het begin was Van Gaal stellig: "Wie in Duitsland speelt, moet zich aanpassen aan de cultuur. Dat is inclusief de taal."
Dat Van Gaal het meende, bleek ook toen hij in oktober 2009 een interview met Der Spiegel had. De journalist bood aan het gesprek in het Spaans of Engels te voeren. "In welk land bevinden we ons nu?", antwoordde Van Gaal.
Het gesprek vond plaats in het Duits.
'Tod oder Gladiolen'
Met zijn Nederduits verwierf Van Gaal sympathie in Duitsland. Zo vertelde hij dat hij in bed 'Löffeltje Löffeltje' (lepeltje, lepeltje) lag met zijn vrouw en riep hij zichzelf uit tot 'Feierbiest' (feestbeest). Ook maakte hij Duitse woorden als Fussball spielen wat simpeler. Hij maakte er simpelweg fussballen van.
Een van zijn bekendste Duitse uitspraken was het verduitsen van de uitdrukking 'de dood of de gladiolen'. "Wir bekommen Gladiolen, oder wir sind tot", sprak Van Gaal in de eindfase van het seizoen 2009/2010, toen Bayern nog op drie fronten meestreed om de prijzen.
Dat Van Gaal tegenwoordig minder vertrouwen in zijn beheersing van het Duits heeft, blijkt op de persconferentie van maandag:
Heel Duitsland vroeg zich af wat hij bedoelde. Alles of niets dus. De uitdrukking vond daarna zijn weg in de Duitse sporttaal. "Het woordenboek heeft de uitdrukking net niet gehaald", stelt Wolff. "Maar je ziet het nog voorbij komen in de sport. Meestal met een verwijzing naar Van Gaal."
Bij een interview met het Duitse SportBild enkele jaren later gaf een journalist aan Van Gaal een bos gladiolen. De trainer nam die lachend in ontvangst en toonde zich trots met het verrijken van de Duitse taal.
Kromme Duitse tenen
Van Gaal kreeg in Duitsland de bijnaam de 'Tulpengeneral' en deed die naam zeker eer aan tijdens zijn overwinningsspeech op het bordes in München na het behalen van de landstitel met Bayern.
Op 9 mei 2010 begon hij verrassend met een verwijzing naar moederdag: "Ich habe gesehen: hier sind viele Mutti." Om na een korte pauze te vervolgen: "Ein dicke Kuss von der Trainer von der Meister!"
Gehuld in lederhosen bouwde Van Gaal zijn toespraak met het voor hem in Nederland al bekende vraag-en-antwoordspel met fans op richting de climax. "Wir sind die besten von?" En het hele Marienplatz-plein in München kon niet anders dan schreeuwen: "Deutschland!"
"Van Gaal zat er niet mee dat hij zichzelf belachelijk maakte", zegt Wolff. "De meeste Duitse mensen kregen er kromme tenen van. Om daar zo onbeschaamd te staan als een generaal en het publiek toe te schreeuwen op die plek. München was in de Tweede Wereldoorlog een nazi-bolwerk. In Duitsland is men daar heel voorzichtig mee."
'Bewaar die taal, Van Gaal!'
Van Gaal kreeg voor zijn inzet voor de Duitse taal zelfs een onderscheiding. Hij werd in 2009 tot een van de drie Taalbewaarders van het Jaar gekozen door het Duitse taaltijdschrift Deutsche Sprachwelt, "Bewaar die taal, Van Gaal!", schreef de eindredacteur.
Hoe is het op dit moment eigenlijk met het Duits van Van Gaal? Daar was hij maandag tijdens de persconferentie in Zeist kort over: "Dat is niet meer toereikend genoeg"
