Alles moet in het werk worden gesteld om de situatie rond Oekraïne te de-escaleren. Dat heeft premier Rutte gezegd in een gezamenlijke persconferentie met de Oekraïense president Zelensky, nadat de twee elkaar in Kiev gesproken hadden.
Als diplomatieke gesprekken geen oplossing bieden en Rusland Oekraïne aanvalt, zal dat niet zonder gevolgen blijven, dreigde Rutte. "Er ligt een robuust pakket met sancties klaar" vanuit de Europese Unie.
Hij heeft ook toegezegd Nederlandse ict-experts naar Oekraïne te sturen, die cyberaanvallen moeten voorkomen. Ook kijkt de Nederlandse overheid "serieus" naar het Oekraïense verzoek voor defensieve wapens, zie Rutte, maar dat is "een zorgvuldig proces dat tijd nodig heeft." Hoeveel tijd kon hij nog niet zeggen.
Rutte en Zelensky bespraken vanochtend de oplopende spanningen met Rusland, maar ook de samenwerking tussen Nederland en Oekraïne met betrekking tot de ramp met vlucht MH17. De ontmoeting zou aanvankelijk gisteren plaatsvinden, maar Zelensky gaf toen voorrang aan een onderhoud met de Britse premier Johnson.
Zelensky zei blij te zijn met de Nederlandse steun "voor onze territoriale soevereiniteit" en dat de landen elkaar zullen blijven helpen met de MH17-zaak. Rutte bedankte Zelensky en zijn minister van Buitenlandse Zaken persoonlijk voor de goede samenwerking rondom de vliegramp. Ook bespraken ze de economische relatie tussen beide landen en de kansen die daar nog liggen.
Russische agressie tegenover Oekraïne zal "ernstige consequenties" hebben, dreigde Rutte:
Het bezoek was al langer gepland en zou in het teken staan van de samenwerking tussen Nederland en Oekraïne met betrekking tot de MH17-ramp. Maar de oplopende spanningen met Rusland, dat een grote troepenmacht naar de grenzen met Oekraïne heeft gestuurd, bepalen nu de agenda.
Tal van westerse regeringsleiders bezoeken de Oekraïense president om hem steun te betuigen. "Zelensky wil niet alleen steun in woord en gebaar, maar ook door wapens naar Kiev te sturen", aldus correspondente Kysia Hekster. De toezegging van Rutte om Nederlandse ict-experts naar Oekraïne te sturen noemt Hekster belangrijk. "Twee weken geleden lagen de overheidswebsites plat door een grote digitale aanval", zegt ze.
Groot-Brittannië stuurde afgelopen week transportvliegtuigen vol antitankwapens richting Kiev. Polen gaat wapens en munitie leveren en Turkije verkoopt drones aan Oekraïne. Ook Denemarken, de Baltische Staten en Tsjechië geven gehoor aan het hulpverzoek van de Oekraïense president.
Gesneuvelde soldaten
Voorafgaand aan de ontmoeting met Zelensky legden premier Rutte en minister Hoekstra van Buitenlandse Zaken rode rozen bij de herinneringsmuur voor gesneuvelde soldaten in het conflict in Oost-Oekraïne. Daarbij werden ze vergezeld door minister Kuleba van Buitenlandse Zaken, die uitgebreid de tijd nam om de bewindslieden rond te leiden. "Premier Rutte was zichtbaar aangeslagen bij het zien van de portretten van militairen die gesneuveld zijn tijdens de strijd in Oost-Oekraïne en de Krim in 2014", vertelt correspondent Kysia Hekster.
Op de muur hangen ook foto's van militairen die omkwamen bij gevechten in de buurt van de rampplek waar vlucht MH17 neerstortte. "Het komt zo dichtbij. Dit komt erg binnen ja", zei Rutte. "Het monument is erg indrukwekkend en heel menselijk gemaakt. Dat je foto's ziet van 17 juli, de dag dat het vliegtuig neerkwam, dat er ook Oekraïners zijn gesneuveld in die strijd, dat brengt het wel heel dichtbij."
Rutte en Hoekstra worden rondgeleid door minister Kuleba van Buitenlandse Zaken:
Rusland heeft de afgelopen tijd een grote troepenmacht aan de grenzen met Oekraïne gestationeerd. De angst bestaat dat het Russische leger het buurland zal binnenvallen. Westerse regeringsleiders proberen het conflict langs diplomatieke weg te de-escaleren . Ook de Verenigde Staten eisen dat Rusland de troepen onmiddellijk terugtrekt en waarschuwen voor "ernstige gevolgen" als de Russen Oekraïne binnenvallen.
Gisteren beschuldigde president Poetin westerse landen ervan een oorlog uit te lokken in Oekraïne. Ook zou de VS Rusland meer sancties op willen leggen en daarvoor een confrontatie aangrijpen, aldus de Russische leider.
Hij vindt dat de veiligheidsbelangen van Rusland worden genegeerd en dat buurland Oekraïne nooit lid mag worden van de NAVO:
Rutte en Hoekstra reizen vandaag door naar Oekraïnes buurland Moldavië, waar ze met onder meer president Maia Sandu spreken over "economische samenwerking, energie en versterking van de rechtsstaat", aldus Rutte. De verwachting is dat ook in Moldavië de spanningen tussen Rusland en Oekraïne hoog op de agenda staan.
