Nationale ombudsman onderzoekt problemen bijstandsjongeren

De Nationale ombudsman Reinier van Zutphen begint een onderzoek naar jongeren tot 21 jaar met een bijstandsuitkering. Hij wil zo kijken wat voor effect de huidige regels hebben op deze jongeren.

Veel jongeren in de bijstand zijn niet op de hoogte van hun rechten en plichten. Daarnaast sluiten overheidsregels soms niet aan op hun situatie. Ze lopen daardoor een grotere kans om financiële problemen te krijgen en dakloos te worden, zegt de Nationale ombudsman.

Alleenstaande jongeren tot 21 jaar met een lage bijstandsuitkering krijgen netto ongeveer 250 euro, exclusief vakantiegeld.

"Dat komt doordat hun ouders nog verantwoordelijk zijn voor de kosten van verzorging en opvoeding: de onderhoudsplicht", schrijft Van Zutphen.

Regels te complex

Als ouders niet aan de onderhoudsplicht kunnen voldoen, kunnen gemeenten het geld dat de jongeren krijgen aanvullen. Maar omdat jongeren hiervan niet op de hoogte zijn, komen ze in de problemen.

Ook zijn de regels te complex of sluiten ze niet aan op de situatie waarin jongeren zich bevinden.

De regels waar jongeren in de bijstand mee te maken krijgen staan al langer ter discussie. De gemeente Utrecht kondigde eerder deze maand aan dat werkzoekende jongeren direct een beroep kunnen doen op een uitkering.

Reactie van wantrouwen

Daarmee zei de gemeente te willen voorkomen dat kwetsbare jongeren in de schulden komen en uit beeld raken. Volgens Marjet van Houten, van kennisinstituut Movisie kunnen de regels voor jongeren verschillende schadelijke effecten hebben.

"Ze komen voor het eerst met de overheid in aanraking en stellen een hulpvraag, maar krijgen een reactie van wantrouwen. Dat leidt bij een deel van de jongeren tot dak- en thuisloosheid."

Demissionair staatssecretaris Dennis Wiersma noemde het op Twitter "onacceptabel" dat sommige steden "besluiten de regels aan hun laars te lappen. Tegen de wet ingaan is nooit de oplossing, voor niemand."

Onderzoek naar sociale minima

Het onderzoek van de ombudsman naar jongeren in de bijstand is het tweede deel van een groter onderzoek naar sociale minima. Het eerste deel ging in juni van start, dat gericht is op statushouders.

Het laatste onderzoek zal zich richten zich op jonggehandicapten. De ombudsman verwacht halverwege 2022 de uitkomsten van het onderzoek naar bijstandsjongeren bekend te maken.