School in Napels

In Zuid-Italië stopten door de lockdown nog meer kinderen met school

  • Heleen D'Haens

    correspondent Italië

  • Heleen D'Haens

    correspondent Italië

Echt leuk heeft de 15-jarige Antonio uit Napels school nooit gevonden. "Uit het raam van de klas zag ik vrienden chillen. En ik zat daar maar, dag na dag." Omdat zijn moeder erop hamerde dat hij toch een diploma zou halen, hield hij het vol.

Tot zijn school tijdens de lockdown vorig jaar gesloten werd. "Alles moest via de telefoon, het gaf me stress", vertelt hij. Uiteindelijk hield hij er helemaal mee op. "Door het afstandsonderwijs heb ik mijn jaar niet gehaald", vindt hij zelf.

Antonio is niet de enige. Al voor de pandemie stopte in Napels meer dan 20 procent van de kinderen jonger dan 16 jaar met school. Dat aantal is flink hoger dan het gemiddelde in Italië (13 procent) en in de EU (zo'n 10 procent). Officiële cijfers over vorig schooljaar zijn er niet, maar deskundigen zien het probleem nog groter worden.

Criminele organisaties

"School wordt hier niet gezien als een kans, maar als een verplichting", ziet Colomba Punzo, directrice van een middelbare school in Napels. "Ouders sturen hun kinderen hierheen om te voorkomen dat er een maatschappelijk assistent langskomt of dat ze een sanctie krijgen."

De school van Punzo ligt in Ponticelli, een uitgestrekte buitenwijk van Napels die niet veel meer is dan een verzameling verouderde torenflats. "Veel ouders hier zijn werkloos of hebben geen stabiele baan", schetst ze. "We zien ook veel eenoudergezinnen: jonge moeders die samenwonen met jonge grootmoeders en jonge overgrootmoeders."

Omdat hier zo weinig werk is, lopen jongeren het risico om ingelijfd te worden door criminele organisaties.

Colomba Punzo, directrice van een middelbare school

De meeste kinderen die stoppen met school zoeken een baan om hun ouders te helpen. Maar sommige kinderen blijven gewoon thuis, of hangen op straat. En in deze buurt schuilt daar het gevaar, zegt Punzo. Ponticelli is berucht omdat er verschillende maffiaclans actief zijn. Regelmatig komt de buurt in het nieuws na een schietpartij, een explosie of een raid van de politie.

"Omdat hier zo weinig werk is, lopen jongeren het risico om ingelijfd te worden door criminele organisaties. Als ze geen diploma hebben, of niet geschoold zijn, is dat risico nog groter."

Positieve rolmodellen

Non-profitorganisatie Maestri di Strada probeert kwetsbare jongeren daarom met allerlei workshops van straat te houden. "Het belangrijkst is dat ze voelen dat ze hier medestanders hebben", vertelt Nicola Laieta, die een theaterworkshop begeleidt.

"De kinderen die hier komen, hebben vaak problemen met hun ouders. Omdat die geen geld hebben, afwezig zijn, of zelf in de criminaliteit verzeild zijn geraakt. Hun ouders zijn niet de bazen van de clans, maar de soldaten. Veel vaders zitten in de gevangenis vanwege een stommiteit."

Om te voorkomen dat hun kinderen datzelfde pad bewandelen, is het volgens Laieta vooral belangrijk dat ze goede rolmodellen hebben. "Veel jongeren die hier komen willen later psycholoog of hulpverlener worden, omdat ze daarmee in aanraking komen. Voor jongeren zonder positieve rolmodellen is de criminaliteit het enige wat opvalt."

Ook de 15-jarige Antonio volgt de theaterworkshop van Laieta. In het toneelstuk dat ze repeteren, kreeg hij een hoofdrol. "Ik word er emotioneel van als ik daaraan denk", vertelt hij. "Ik had vroeger nooit gedacht dat ik dat zou kunnen."

Vrienden die gestopt zijn, werken. Of ze doen de hele dag niks.

Antonio

Antonio voelde zich bij Maestri di Strada zo goed dat z'n begeleider hem afgelopen september kon overtuigen terug te keren naar school. Maar dat geldt niet voor al zijn vrienden: "De meesten die gestopt zijn, werken. Of ze doen de hele dag niks."

Als deel van het herstelplan voor de Italiaanse economie investeert de regering de komende jaren 5 miljard in scholen. Een deel van dat geld is bedoeld om schooluitval vooral in Zuid-Italië tegen te gaan.

Maar zelfs met een groot budget is er geen pasklare oplossing, zegt schooldirectrice Punzo. "Om schooluitval tegen te gaan moet je niet alleen naar de school kijken, maar naar de hele buurt", betoogt zij. "Zorg ervoor dat mensen waardig kunnen leven en niet afhankelijk zijn van bendes die er baat bij hebben dat het hier slecht gaat."

De regering zou er volgens haar daarom goed aan doen ook te investeren in werkgelegenheid. "Op de scholen in deze soort buurt zie je veel mooie projecten. Mooier dan in veel andere scholen in Italië. Het probleem is wat er na schooltijd komt."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl