Merkels opvolger heeft coalitie rond, dit gaat Duitsland doen
Twee maanden na de verkiezingen zijn ze eruit, de sociaaldemocratische SPD, de Groenen en de liberale FDP. "Het stoplicht staat", zei SPD-voorman Olaf Scholz, die zeer waarschijnlijk begin december als bondskanselier wordt beëdigd. Hij verwijst daarmee naar de kleuren van de drie partijen: rood, groen en geel.
Met een regeerakkoord van 177 pagina's onder het motto Meer vooruitgang wagen schetst de nieuwe coalitie hoe ze de Duitsers veilig over de weg vooruit wil loodsen.
Duidelijk is dat de nieuwe regering in de komende jaren meer wil doen om de opwarming van de aarde te beperken, een voorwaarde voor de Groenen voor regeringsdeelname. Eerder oordeelde het Duitse constitutionele hof dat Duitsland het klimaatbeleid moet aanscherpen. Met het huidige regeerakkoord gaat Duitsland dat wel bereiken, verwacht Robert Habeck, co-voorzitter van de Groenen.
Zo moeten enorme investeringen in het energienetwerk en uitbreiding van de capaciteit van zonne- en windenergie ervoor zorgen dat in 2030 minimaal 80 procent van al het stroomverbruik uit hernieuwbare bronnen komt. Ook moeten er dan 15 miljoen volledig elektrische auto's in Duitsland rondrijden, wat zou neerkomen op ongeveer een derde van alle personenauto's.
Toch komt er geen eerder verbod op verbrandingsmotoren, waarop de Groenen eerder wel hoopten. Er wordt wel ingezet op het eerder sluiten van kolencentrales in 2030 in plaats van 2038, maar dat is 'idealiter'. Wel zegt de regering ervoor te zorgen dat er een CO2-prijs komt die niet onder de 60 euro per ton zakt, wat er volgens Habeck vanzelf voor zal zorgen dat kolen onrendabel worden.
Hoger minimumloon
Ook de sociaaldemocraten kunnen enkele verkiezingsbeloftes inlossen. Het minimumloon, dat op dit moment nog op 9,60 euro per uur ligt, gaat naar 12 euro per uur. Daarmee zullen 10 miljoen Duitsers ineens meer gaan verdienen, stelt Scholz.
Aan de pensioenen wordt niet getornd. Dat wil zeggen: de inleg zal niet worden verhoogd en de uitkering niet verlaagd. Ook gaat de pensioenleeftijd niet omhoog. Dat is een hele dure zet, aangezien de overheid in Duitsland door de toenemende vergrijzing steeds meer geld kwijt is aan pensioenen.
Wat wel verandert, is dat een deel van het pensioengeld belegd gaat worden door een soort staatsgeleid pensioenfonds. Daarmee neemt de overheid meer risico dan tot dusver, maar probeert de regering toch iets meer geld in het laatje te brengen om de oplopende kosten te betalen. Ook al zal het daarvoor niet genoeg zijn.
Waar ook veel geld naartoe zal gaan, zijn investeringen in de infrastructuur en digitalisering. Op veel plekken in Duitsland zijn bijvoorbeeld de internetverbindingen nog heel slecht of zelfs afwezig.
De centen
Voor de liberalen was het belangrijk dat een aantal zaken juist niet veranderen. Zo komt er geen belastingverhoging, geen vermogensbelasting, geen snelheidslimiet op de Duitse snelwegen en blijft de veelbesproken 'schuldenrem' vanaf 2023 weer intact.
Om alle plannen te bekostigen, zal er tot die tijd waarschijnlijk flink gebruik worden gemaakt van de tijdelijke versoepelingen om meer te lenen. Ook wordt onderzocht of een soort overheidsfondsen met bijvoorbeeld leningen en garanties private investeringen kunnen stimuleren.
Wiet en LHBTQ-rechten
Wat ook zichtbaar wordt: deze regering wil een progressiever Duitsland. De verkoop van wiet wordt gelegaliseerd en niet-hetero's krijgen meer rechten. Zo wordt het voor twee moeders veel makkelijker om beide juridisch ouder te zijn van hun kinderen.
Tegelijk met de presentatie van het regeerakkoord werd ook bekendgemaakt welke partij welke ministeries mag gaan leiden. De SPD krijgt er als grootste partij het meest, en neemt in de pandemie ook het ministerie van Volksgezondheid over. Infrastructuur gaat naar de FDP; die partij krijgt zoals verwacht ook de leiding over Financiën, de plek die belangrijk is voor het beperken van de schuldenlast. Het nieuwe 'superministerie' van Economie, Klimaat en Energietransitie gaat naar de Groenen.
Hoe nu verder?
Nu de toppen van de drie partijen er uit zijn, moeten ze het akkoord nog voorleggen aan hun partijleden. Bij de Groenen hebben de partijleden vanaf morgen tien dagen de tijd om zich er over te buigen, de FDP en SPD houden begin december een partijdag.
Dan wordt ook het hele lijstje van ministers duidelijk. Een paar namen gaan al rond; zo wijst alles erop dat FDP-voorman Lindner minister van Financiën wordt, en de Groenen-leiders Habeck en Baerbock naar respectievelijk Economie/Klimaat en Buitenlandse Zaken gaan.
