Rome wil afvalprobleem oplossen voor Kerst, maar gaat dat lukken?

• Heleen D'Haens

  correspondent Italië

Wie alleen de toeristische hoogtepunten bezoekt, merkt er misschien weinig van. Maar voor inwoners van Rome is het al jaren een bron van grote ergernis: de straten zijn bezaaid met vuilnis. In vrijwel alle wijken verspreiden uitpuilende afvalcontainers stank en trekken ze ongedierte aan. Italiaanse media noemen het "een noodsituatie".

Reden voor Roberto Gualtieri, sinds vorige maand burgmeester van de Eeuwige Stad, om van het probleem zijn grootste prioriteit te maken. De linkse politicus heeft veertig miljoen uitgetrokken voor een eenmalige schoonmaakactie, waarmee hij Rome voor Kerst weer toonbaar wil maken. Maar veel inwoners zijn sceptisch.

Straat per straat, wijk per wijk

"We beginnen bij deze rotonde, en gaan dan verder langs Via Trionfale in de richting van het ziekenhuis", instrueert de teamleider zo'n twintig medewerkers van de vuilnisdienst. Met bladblazers en bezems staan ze klaar om van 11.00 uur 's avonds tot 6.00 uur 's ochtends de stoepen schoon te maken: straat per straat, wijk per wijk. En dat vrijwel elke nacht tot eind december.

"Vannacht verwijderen we klein afval en bladeren, waardoor de riolering verstopt raakt en de straten overstromen", legt de teamleider uit. "Overdag maken andere teams containers leeg, en verwijderen ze de hopen vuilniszakken eromheen."

Vooral daarop zitten veel Romeinen te wachten. Zoals de 47-jarige Roberto, die in zijn wijk Garbatella een plek zoekt om z'n restafval weg te gooien. Naast de container in zijn straat liggen tussen de opengereten plastic tasjes ook een half afgebrande matras, gordijnrails en stukken van een kast.

"Vandaag valt het eigenlijk nog mee", vertelt Roberto. Aan de zijkant van de container vindt hij een plek om zijn vuilniszak aan te haken. "Normaal moet ook ik mijn zak op de stoep gooien."

Van de actie van de burgemeester heeft Roberto wel gehoord, maar die is volgens hem vooral voor de bühne. "Ze pakken er groot mee uit, maar het is vooral politiek. Ze pakken het probleem niet aan bij de basis."

Die basis, weet elke Romein, is het gebrek aan plekken waar afval kan worden verwerkt. De stad, met bijna drie miljoen inwoners, produceert dagelijks meer dan 4600 ton afval. Jarenlang werd dat opgeslagen in de stortplaats Malagrotta, een van de grootste van Europa. Nadat die in 2013 moest sluiten door veiligheidsproblemen, is nooit een goed alternatief gevonden.

Van de kleinere verwerkingscentrales die het destijds moesten overnemen, is er nu nog maar een open. Regelmatig staan vuilniswagens daar urenlang in de file voordat ze er hun inhoud kunnen lozen.

Medewerkers van de vuilnisdienst hebben een anoniem Twitter-account geopend om te laten zien hoe groot het probleem is:

Pogingen om nieuwe afvalverwerkingscentrales te openen, liepen de afgelopen jaren telkens uit op hevige protesten van buurtbewoners. Iedere Romein ergert zich, maar niemand wil een centrale in zijn eigen buurt. Als gevolg moet het Romeinse gemeentebestuur nu andere Italiaanse gemeentes betalen om een deel van het afval te verwerken, waardoor de afvalbelasting in Rome ondanks de problemen toch het hoogst is van heel Italië.

Geen geloofwaardig plan

"Rome schoon voor Kerst" blijft daarom voor veel inwoners een politieke leus, eerder dan een geloofwaardig plan. "De schoonmaak is nog maar net begonnen, ik wil er natuurlijk wel in geloven", zegt Roberto bij de vuilniscontainer. "Maar het echte probleem los je niet in 1-2-3 op."

Volgende week staat zijn buurt op het schema voor de 'speciale schoonmaak' van de burgemeester, maar echt enthousiast is hij daar niet om. "Je kunt het hier wel schoonmaken, maar over een maand ligt het er weer zo bij."