Precies 1000 jaar geleden: 'Vikingen waren in 1021 in Noord-Amerika'
Dat de Vikingen in Noord-Amerika waren, was al bekend, maar een precies jaartal ontbrak nog. Tot nu. Wetenschappers van de Rijksuniversiteit Groningen en andere onderzoekers hebben aangetoond dat de Noord-Europeanen precies duizend jaar geleden, in het jaar 1021, in het huidige Canada waren. Het onderzoek is vandaag gepubliceerd in het wetenschappelijk tijdschrift Nature.
Een archeologische vindplaats in L'Anse Aux Meadows, in Newfoundland, herinnert nog aan de aanwezigheid van de Vikingen. "Dat was een soort nederzettinkje dat plaats bood aan een man of honderd", zegt onderzoeker Margot Kuitems van de RUG in het radioprogramma Nieuws en Co.
Door die archeologische vondst wisten de onderzoekers dat de Vikingen er waren geweest. "Maar tot voor kort was niet duidelijk wanneer deze plaats ontstond", aldus Kuitems.
De jaartallen van de Vikingen in Noord-Amerika waren voornamelijk gebaseerd op IJslandse volksverhalen, sagen, die eeuwen later werden opgetekend en soms ook tegenstrijdigheden bevatten.
Zonnestorm
De onderzoekers wisten het precieze jaar te bepalen waarin de Vikingen in Noord-Amerika waren door stukken hout bij L'Anse aux Meadows te analyseren. Het gaat om hout met duidelijke sporen van het kappen en snijden met bladen van ijzer, een materiaal dat de inheemse bevolking niet gebruikte.
Ook werden de jaarringen in het hout geteld en werd de radioactiviteit gemeten. Bekend was al dat er in 775 en 993 zonnestormen waren, waardoor veel meer koolstof-14 (c-14) in de atmosfeer radioactief was.
Jaarringen tellen
In het hout werd de piek aan radioactiviteit uit 993 gemeten. "Op dat moment is het enige dat je hoeft te doen de enige jaarringen tellen richting de buitenkant van het hout", zegt onderzoeker Kuitems. "En dan kan je precies vaststellen in welk jaar het hout is gekapt, of wanneer de boom doodging."
Onduidelijk blijft hoeveel expedities van de Vikingen er naar het Amerikaanse continent zijn geweest en hoe lang ze er bleven, benadrukken de onderzoekers. Hun aanwezigheid heeft in elk geval niet lang geduurd.