'Steeds meer afsplitsingen in gemeenteraden: 150 nieuwe fracties'

In bijna de helft van de gemeenten zijn de afgelopen drieënhalf jaar raadsleden vertrokken bij de partij waarvoor ze op de lijst stonden, meldt NRC op basis van eigen onderzoek. Volgens de krant zijn daardoor nu 150 nieuwe fracties actief waar kiezers niet voor hebben gestemd bij de lokale verkiezingen van maart 2018.

De meest genoemde reden voor een afsplitsing is een "verschil van inzicht", dat zowel persoonlijk als inhoudelijk van aard kan zijn. Sommige raadsleden verlieten hun oorspronkelijke partij vanwege botsende karakters, andere vertrokken omdat ze zich niet langer konden vinden in het standpunt dat de rest van hun fractie innam.

In 2018 bleek uit een vergelijkbaar onderzoek van dagblad Trouw en het platform Investico dat in de vier jaar daarvoor in 30 procent van de gemeenten raadsleden tussentijds waren opgestapt. Nu gaat het om 45,6 procent, schrijft NRC.

Lokale partijen

Het hoogste aantal afsplitsingen per gemeente is drie. Dat gebeurde onder meer in Wassenaar en Hoorn. In 22 gemeenteraden kwamen er twee nieuwe fracties bij, zoals in Maastricht en Ede.

Bij lokale partijen kwamen afsplitsingen de afgelopen drieënhalf jaar twee keer zo vaak voor als bij partijen die ook landelijk actief zijn. Als mogelijke verklaring noemt NRC dat de drempel om op de kandidatenlijst te komen bij landelijke partijen hoger is en dat kandidaten vaak al een aantal jaar hebben meegedraaid als bijvoorbeeld fractiemedewerker.

Overigens leidt een afsplitsing niet altijd tot een nieuwe fractie of tot een hoger aantal fracties in de gemeenteraad. In Hoorn bleef het aantal fracties bijvoorbeeld gelijk, vanwege fuserende partijen. Ook stappen sommige raadsleden over naar een andere (bestaande) partij, in plaats van een eigen fractie op te richten. Hoe groot die laatste groep is, is niet onderzocht.