Gedenkplaat van Westerbork opnieuw zoek: 'Hoe is het mogelijk?'
Een gedenkplaat die na de Tweede Wereldoorlog in 1946 werd aangeboden aan de gemeente Westerbork is zoek. Het is de tweede keer dat de plaquette kwijt is. Voor Anthon van der Neut van de Historische Vereniging Westerbork is het onvoorstelbaar. "Hoe is het in godsnaam mogelijk dat zo'n plaat van historische waarde voor de tweede keer zoek is?"
In 2015 gebeurde dat ook al eens. De gedenkplaat werd toen na een week teruggevonden in een opslagruimte van het gemeentehuis van Midden-Drenthe in Beilen, een dorp dat grenst aan Westerbork.
De Historische Vereniging Westerbork wilde de gedenkplaat volgend jaar tentoonstellen en klopte aan bij de gemeente, die de eigenaar is. Maar de gemeente kon de plaquette niet vinden. Van der Neut spreekt er tegen RTV Drenthe schande van. "Dat kan niet waar zijn."
Hongerwinter
De gedenkplaat is na de Tweede Wereldoorlog door ouders uit Den Haag aangeboden aan de inwoners van Drenthe. In de hongerwinter werden honderden kinderen uit Den Haag bij pleeggezinnen in het noorden ondergebracht.
De dankbare ouders wilden iets terugdoen, vertelt Van der Neut. "Ze richtten een comité op en er werd geld ingezameld. Er kwam een groot feest om Drenthe te eren." Dat gebeurde in 1946. "Het was een eerbetoon namens Den Haag aan de hele provincie Drenthe. Een grote plaquette werd aangeboden, maar waar moest die komen te hangen?"
Er is toen gekozen voor Westerbork. "Niet alleen omdat het midden in de provincie Drenthe ligt, er waren nog twee andere belangrijke elementen: Westerbork had een hele kwalijke naam vanwege het kamp", zegt Van der Neut. "Bovendien was d'Olde Lantschap bekend en berucht als NSB-provincie. Daar moest ook iets tegenover gesteld kunnen worden, want Westerbork heeft het fantastisch gedaan als het gaat om het opvangen van kinderen."
De gedenkplaat is nog altijd niet gevonden:
De plaquette is mogelijk verloren gegaan bij een opruimactie, denkt Van der Neut. "Op een gegeven moment is er op het gemeentehuis in Beilen een verbouwing geweest. Misschien is de gedenkplaat toen per ongeluk en niet te kwader trouw bij een inzamelingsactie bij het oud ijzer terechtgekomen."
Van der Neut drukt zich behoedzaam uit, maar zegt ook: "Ik heb alles en iedereen aangeschreven. Van het Drents Archief, het Drents Museum, het Herinneringscentrum tot aan het Haags Historisch Museum en het provinciebestuur. Want het is een geschenk aan de provincie Drenthe, niet aan een gemeente. Als jij een cadeau krijgt, gooi je dat niet achterin een schuurtje."
Van der Neut doet een oproep aan iedereen die er meer van weet. "Alstublieft, geef hem terug. Dat kan anoniem, via de gemeente of via ons. Het gaat ons niet om namen en rugnummers. Dan kunnen wij de gedenkplaat volgend jaar presenteren. Op een rechtmatige, prachtige en zorgvuldige manier."
Gemeente bereid om replica te maken
Wethouder Jan Schipper van Midden-Drenthe noemt de situatie uitermate vervelend. Hij heeft excuses aangeboden. "Het is voor ons ook de vraag hoe dit mogelijk is. Wij kunnen traceren dat de plaquette in 2015 is uitgeleend, weer is teruggekomen en is opgeslagen in het gemeentehuis. Tijdens interne verbouwingen en verhuizingen is de plaat uit het oog verloren. Ik heb plaatsvervangende schaamte, dit wil je niet."
Volgens Schipper is het gemeentehuis van onder tot boven doorzocht. "We hebben oud-medewerkers, schoonmakers, de facilitaire dienst en externe partijen benaderd, maar helaas is de gedenkplaat nog steeds niet aangetroffen." Mocht de plaquette niet worden gevonden, dan wil de gemeente een replica laten maken voor de Historische Vereniging Westerbork.
