Baath-partij in Syrië is overal

Bashar al-Assad is de machtige president van Syrië. Toch regeert hij niet alleen. Naast de president staat de Baath-partij, die de hele Syrische samenleving stevig in z'n greep houdt.

De Baath-partij

De Baath-partij, de Socialistische partij van de Arabische Herrijzenis, is de enige officiële politieke partij van Syrië. De partij is seculier en gelooft in de scheiding tussen religie en staat, maar is niet anti-religieus. De Baath-partij werd in de jaren 40 van de vorige eeuw opgericht in Damascus als nationalistische beweging.

De partij streeft naar Arabische eenheid en is socialistisch. Zo wil ze bijvoorbeeld industrieën nationaliseren ten behoeve van het volk. De partij kwam in 1963 door een staatsgreep aan de macht. Gelijk daarna volgde een interne machtsstrijd tussen de progressieven en de nationalisten. Toen Hafez al-Assad de macht greep in 1970, kregen de nationalisten de overhand. Sindsdien houdt de partij de familie Assad aan de macht en andersom.

Structuur

Het hoogste orgaan binnen de partij is de Nationale Commandoraad. Daaronder kent de partij een Regionale Commandoraad en een Centraal Comité, de verbinding tussen de nationale en regionale raad. De president, Bashar al-Assad, is hoofd van het Nationaal Comité, waarin kopstukken en vertrouwelingen van Assad zitten. Zo zijn de premier, de minister van Buitenlandse zaken, de hoogste legerchef en het hoofd van de geheime dienst lid van de Nationale Commandoraad.

Daarnaast is iedereen die een sleutelpositie vervult binnen het regime lid van de partij. De president en het Nationaal Comité zijn samen de baas in Syrië, beiden hebben elkaar nodig. De partij heeft bureaus op regionaal niveau en zelfs in de wijken. De Baath-partij is het hart van elke organisatie in Syrië en is actief in alle facetten van de samenleving. De partij heeft scholen, jeugdafdelingen en vrouwenorganisaties. Daarmee houdt ze de hele samenleving in haar greep.

Oren en ogen

De Baath-partij speelt een belangrijke rol bij het behouden van de macht door de Syrische president. Vooral op wijkniveau en regionaal niveau fungeert de partij als de oren en ogen van het regime. Leden houden burgers in de gaten, spelen informatie door en verklikken ze als dat nodig is.

Tijdens de protesten in Syrië zijn het de lokale leden van de Baath-partij die worden ingezet om demonstraties voor het regime te organiseren. Lid zijn van de Baath-partij levert gunsten op. Mensen tonen daarmee hun loyaliteit aan het regime. Het verschaft veiligheid en als mensen actief lid zijn, kunnen ze rekenen op bijvoorbeeld werk of een huis.

Arabische eenheid

De Baath-partij streeft naar eenheid van de Arabische wereld. De partij verzet zich tegen de opsplitsing van de regio door koloniale mogendheden. In dat streven heeft de partij een soort van voortrekkersrol gespeeld bij het oprichten van Baath-partijen in verschillende andere Arabische landen, zoals Irak.

Van 1986 tot 2003 was de Baath-partij ook in Irak aan de macht, onder Saddam Hoessein. De Syrische en Iraakse partijen hebben kortstondig gepraat over het samenvoegen van de twee landen. Syrië wilde Irak vooral inlijven vanwege de oliebronnen in het land, maar daar voelden de Irakezen weinig voor. Er ontstond al snel onenigheid en de eenwording was definitief van tafel.