In samenwerking met
RTV Noord
NOS Nieuws

Duizenden stukken naar enquêtecommissie aardbevingen: 'Heftigste project ooit'

De verhoren zijn pas volgend jaar, maar Groningse gemeenten zijn nu al druk bezig met de voorbereidingen voor de parlementaire enquête over de gaswinning in de provincie. Zij moeten uiterlijk morgen alle relevante stukken naar de commissie sturen.

Volgens RTV Noord beschikt alleen al de gemeente Eemsdelta over 1,4 miljoen documenten over de gaswinning. Daarvan gaan er grofweg drieduizend naar Den Haag. "Het is eigenlijk zoeken naar spelden in meerdere hooibergen", zegt projectleider Wim de Boer.

In maart 2019 besloot de voltallige Tweede Kamer dat het zwaarste parlementaire middel, een enquête, ingezet moest worden naar de besluitvorming over de aardgaswinning en de gevolgen daarvan voor Groningers.

Meer en zwaardere aardbevingen

Al tientallen jaren haalt de overheid gas uit de aardbodem in het noorden van het land. Dat leverde de schatkist veel geld op, maar de negatieve gevolgen voor de inwoners werden de afgelopen jaren steeds groter. Ze kregen gaandeweg te maken met meer en zwaardere aardbevingen en de schade aan hun huizen was vaak onherstelbaar. De hersteloperaties verlopen, tot grote woede van de bewoners, nog altijd traag en moeizaam.

De commissie die onderzoek doet naar de gaswinning in Groningen verzamelt op dit moment zo veel mogelijk stukken. Niet alleen de gemeenten in het aardbevingsgebied leveren informatie. Ook de provincie Groningen, de betrokken ministeries, waterschappen en bedrijven zoals NAM en Shell doen dat.

Het gaat onder meer om gespreksverslagen, brieven, mails, overeenkomsten, plattegronden, foto's en allerlei andere documenten die van belang kunnen zijn voor het onderzoek. Doordat de commissie kijkt naar alle gebeurtenissen tussen 1959 (de ontdekking van het gasveld) en nu, gaat het om grote aantallen.

RTV Noord vroeg ook aan andere gemeenten en de provincie Groningen hoeveel stukken ze opsturen. Nog niet alle antwoorden zijn binnen. Het Hogeland, Midden-Groningen en Oldambt willen er vanwege de vertrouwelijkheid niks over zeggen. De gemeente Groningen stuurt 700 documenten op.

Anderhalve maand fulltime bezig

De gemeente Eemsdelta spit sinds half februari het archief door. Tien medewerkers zijn anderhalve maand fulltime aan het werk om alle relevante documenten te vinden. Projectleider De Boer spreekt van "het meest heftige project tot nu toe".

Hoe kiezen gemeenten de juiste stukken en wat gebeurt daar dan precies mee? Deze animatie laat zien hoe dat in zijn werk gaat.

Aangezien het om 1,4 miljoen digitale stukken gaat, kan het team niet alles van a tot z lezen. Daarom worden documenten op trefwoorden gescand.

De Boer: "Het is niet aan ons om te bepalen of een document wel of niet naar de commissie gaat. Natuurlijk moeten wij ze wel vinden. Dat doen we door slimme zoektermen te gebruiken die voldoen aan de vraag van de commissie." De Boer kan vanwege het onderzoek niet zeggen op welke woorden ze de documenten precies doorzoeken.

We moesten mensen vrijstellen die geacht werden andere werkzaamheden te doen. Voor de parlementaire enquête moet alles wijken.

burgemeester Gerard Beukema van Eemsdelta

Het zoekwerk heeft een flinke weerslag op de gemeente, zegt burgemeester Beukema van Eemsdelta: "We moesten mensen vrijstellen die geacht werden andere werkzaamheden te doen. Voor de parlementaire enquête moet alles wijken."

Beukema vindt het van groot belang dat de gemeente zorgvuldig meewerkt aan de zoektocht: "Er is ongelooflijk veel gebeurd. Eemsdelta is het kerngebied van de aardbevingsproblematiek wat betreft schade en versterking. Deze parlementaire enquête gaat voor een deel over ons, dus dat betekent dat het van enorm belang is dat die enquête tot een duidelijke uitkomst leidt."

Ook stukken die vertrouwelijk zijn, gaan naar Den Haag. "Stukken waarvan mensen nu zullen zeggen: misschien hadden we dat anders opgeschreven, als we geweten hadden dat dit bij de parlementaire enquêtecommissie zou komen."

De openbare verhoren staan gepland van juni tot en met oktober volgend jaar. Het eindrapport wordt in februari 2023 verwacht.

Advertentie via Ster.nl