Herdenking op de Dam in Amsterdam voor de corona-slachtoffers
NOS NieuwsAangepast

Mensen bedenken zelf corona-herdenkingsplekken: 'Blijvende herinnering'

Hoewel corona nog geen verleden tijd is, zijn op verschillende plekken in het land herdenkings- en herinneringsplekken. Vaak zijn ze bedacht door inwoners van een dorp of gemeente. Er zijn onder meer bomen geplant en speciale herdenkingsbankjes neergezet. "Dat is belangrijk. Als er behoefte is aan een herdenking, dan zoek je daar een ritueel voor", zegt Riet Fiddelaers-Jaspers, verlies- en traumadeskundige.

In Uden bijvoorbeeld staat sinds juni een katsuraboom. Die wordt vanwege de hartvormige bladeren ook wel 'hartjesboom' genoemd. De gemeente was helemaal in het begin van de pandemie een epicentrum van besmettingen, veel mensen overleden. De hartjesboom is een plek om "samen te komen en te praten over wat er gebeurd is", zei initiatiefnemer Paul van Weert tegen Omroep Brabant.

Blijvende herinnering aan bijzondere tijd

In de gemeente Zevenaar zijn eind vorige maand veertien walnootbomen geplant, die staan voor alle gemeentekernen en buurtschappen. Bij de bomen komen plaquettes met de tekst: 'Deze boom is een blijvende herinnering aan een bijzondere tijd'. Met de fiets kun je langs alle bomen rijden.

Het planten van de bomen was een idee van een inwoner van de gemeente. De keuze is gevallen op een walnootboom, omdat die een stevige, krachtige bast heeft met een zachte kern. "Dat doet ons denken aan de dorpen en de stad Zevenaar", lichtte wethouder Belinda Elfrink toe bij Omroep Gelderland.

Een herdenkingsplek moet iets gemeenschappelijks hebben.

Riet Fiddelaers-Jaspers, verlies- en traumadeskundige

Goede initiatieven, volgens deskundige Fiddelaers-Jaspers. "Dat is heel nuttig, zo kleinschalig. Je kunt elkaar tegenkomen en weet ook van elkaar het verhaal erachter. Een herdenkingsplek moet iets gemeenschappelijks hebben."

Een centrale herdenkingsplek in het land - zoals er ook een is voor MH17-slachtoffers - hoeft volgens haar dan ook niet. "Tussen nabestaanden van slachtoffers van de vliegramp was veel verbinding. Hun geliefden hadden allemaal met elkaar in een vliegtuig gezeten. Nabestaanden waren ook verenigd en overlegden met elkaar. Je hebt bij corona geen vaste groep slachtoffers of nabestaanden die elkaar kennen. De corona-slachtoffers en nabestaanden zijn verspreid over het hele land."

Er zijn niet alleen bomen neergezet om te herdenken. In alle dertien kernen van de gemeente Meierijstad in Brabant komen 'mijmerbankjes'. waar mensen stil kunnen staan bij wat het coronavirus aanrichtte.

Een mijmerbankje in Erp

In de twee 'krullen' van de S kunnen mensen zitten. Op meer dan anderhalvemeter afstand kunnen ze met elkaar praten. Maddy Goossens, voorzitter van het comité: "Een jaar geleden zaten we nog vol in die onzekerheid. Het verlies van dierbaren, het verdriet. Niemand wist nog waar het heen zou gaan. Wat dit heeft betekend krijgt nu een passende plaats, ook in de harten van de inwoners van Meierijstad."

Bloemen en lampjes

Op verschillende plekken in het land werden afgelopen jaar zeeën van bloemen gelegd. Er werden ook op veel plekken kaarsjes aangestoken. Dat gebeurde onder meer op de Dam in Amsterdam. De duizenden lichtjes brandden voor iedereen die leed door het coronavirus.

In onder meer Amsterdam en Weesp voer afgelopen jaar het 'Hart van Troost', meldde NH Nieuws. Op een boot lag een groot rood hart, met eromheen bloemen. Het hart moest mensen steunen die iemand waren verloren, bijvoorbeeld door het virus.

Hart van troost

Al met al gaan mensen vanwege corona anders herdenken. "Corona zorgt voor andere rituelen bij het afscheid nemen, die vaak ook mooi zijn. Je zag het bijvoorbeeld bij het afscheid van Bibian Mentel", zegt Fiddelaers-Jaspers. Haar familie had een afscheidsroute uitgestippeld van Loosdrecht naar Laren, waar de crematie plaatsvond. Vrienden, kennissen en belangstellenden werden opgeroepen een erehaag te vormen langs de route.

Ook bij uitvaarten van naasten zoeken mensen volgens haar naar nieuwe, passende manieren om afscheid te nemen. "Iedereen is er inmiddels ook wel op ingesteld dat er niet te veel mensen mogen komen en ook afstand houden hoort erbij. Dat je iemand die je heel lief is niet kan knuffelen, blijft natuurlijk armoedig. Je wil een goede vriend, vriendin of collega gewoon even vasthouden."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl