Van silent disco tot touringcar: zo stemde Nederland

Briefstemmers en kwetsbaren waren al eerder aan de beurt, maar het gros van Nederland ging vandaag pas naar de stembus. Bij veel stembureaus in het land was het dan ook druk.

Zo waren bij het stadhuis van Rotterdam in de middag rijen te zien en meldden zich in Den Haag veel stemmers bij de gebouwen van de Eerste en Tweede Kamer. Bij het Tilburgse poppodium 013 moesten kiezers soms anderhalf uur in de rij staan.

Een aantal gemeenten maakten gebruik van een druktemeter; een interactieve kaart waarop te zien is welke stembureaus op dat moment in trek zijn. Een van de gemeenten die gebruikmaakte van zo'n kaart is Breda, waar veel kiezers naar het stadhuis trokken.

Bij sommige drukke stembureaus in de Maasstad moest er vandaag een 'stembusstamper' aan te pas komen; een houten stok die door de stembus wordt gestoken en waarmee de stapel stembiljetten kan worden aangedrukt.

De stamper wordt ingezet omdat de biljetten dit jaar groter uitvallen dan normaal, aldus een gemeentewoordvoerder in Rotterdam. Dat heeft ermee te maken dat aan deze Tweede Kamerverkiezingen relatief veel partijen meedoen. Dit jaar zijn dat er 37, een naoorlogs record.

Zo zag de dag in de stembureaus eruit:

Zoals bij iedere stembusgang kan er dit jaar ook op een aantal NS-stations worden gestemd. De stations werden, ondanks de pandemie, goed bezocht, zei een woordvoerder van de NS in de middag. Tegen het einde van de middag waren er op Utrecht Centraal 900 stemmen uitgebracht en op Amsterdam Centraal werd rond 18.00 uur de vijfhonderdste stem ingediend.

Het stembureau op het station van Nijmegen ging iets na 05.00 uur vanmorgen al open waardoor kiezers er extra lang terecht konden. Dat was terug te zien in het aantal stemmen: rond 17.00 uur waren daar 1100 stemmen geregistreerd. Bij Het Badhuis, 'het drukste stembureau van Nijmegen', werden kiezers geadviseerd om elders te gaan stemmen, meldt De Gelderlander.

In het Gelderse Rheden werd de politie ingeschakeld omdat een kiezer na herhaaldelijke verzoeken weigerde een mondkapje te dragen. Hij claimde een ontheffing te hebben van de Rijksoverheid, maar volgens de agenten was deze niet geldig, schrijft Omroep Gelderland.

In Amsterdam werd een aantal gelukkige stemmers dansend ontvangen. In het cultureel centrum Tolhuistuin in het noorden van de stad kregen zij een draadloze hoofdtelefoon uitgereikt waarmee ze in de rij naar muziek konden luisteren. Na het dansen in de wachtrij konden kiezers hun koptelefoon inwisselen voor een stembiljet.

Stemlokaal op wielen

In Limburg kwam er voor sommige stemmers vandaag een bus aan te pas: in Roermond en Heerlen reden twee touringcars rond die waren omgebouwd tot stemlokaal. De touringcars worden normaal gesproken voor vakantiereizen gebruikt, maar staan vanwege de coronacrisis stil, schrijft 1Limburg. Kiezers konden zich voorin de bus identificeren, in het midden stemmen en aan de zijkant weer uitstappen.

Een oude vertrouwde bij de verkiezingen is het natuurlijk het rode potlood, die stemmers vanwege de pandemie dit jaar mee naar huis mochten nemen. Het leidde op sociale media tot vergelijkingen tussen gemeenten: in Amsterdam bleek het potlood bijvoorbeeld wat langer dan elders en sommige gemeenten voorzagen het kleurtje van een speciale bedrukking. Op Marktplaats doken deze middag al de eerste advertenties op van aangeboden stempotloodjes.

In de hoofdstad meldde zich bij een stembureau op een kinderboerderij een speciale bezoeker, uitgerust met een potlood en mondkapje. De pony werd de toegang tot het stemlokaal ontzegd; "Hoefachtigen zijn niet stemgerechtigd", aldus AT5.

En ook in Utrecht werd een ongewenste bezoeker uit het stemlokaal verwijderd; daar wist een kat een stemhokje binnen te dringen.

Wie wil stemmen kan tot vanavond 21.00 uur nog terecht. Wie na die tijd nog op straat is vanwege rijen bij het stembureau of vanwege het meekijken bij het tellen, hoeft niet bang te zijn voor een boete voor het overtreden van de avondklok. Wie wil toekijken heeft daar geen aparte verklaring voor nodig; dit mondeling doorgeven aan een handhaver is voldoende.