Waarom veel zwarte Amerikanen het coronavaccin wantrouwen

• Laura Hoogenraad

Amerika worstelt met een diepe kloof tussen het aantal witte en zwarte mensen dat zich laat vaccineren. Tot nu toe ging meer dan de helft van de vaccins naar witte Amerikanen en slechts een schamele 5 procent naar mensen in de zwarte gemeenschap. Deze ongelijkheid komt niet alleen doordat het vaccin minder toegankelijk is voor Afro-Amerikanen, maar ook door een diepgeworteld wantrouwen tegen de medische wereld.

Een klein jongetje rent zijn grote broer achterna in de boksring. Erboven hangt een knalgeel spandoek met het motto "No hooks before books"; wie wil boksen, moet eerst zijn huiswerk doen.

De boksschool van oprichter Marvin McDowell bevindt zich in een van de armste delen van Baltimore. Dit is veel meer dan alleen een plek om te trainen, het is ook een soort buurthuis voor veel jongeren in de wijk. "We doen er alles aan om ervoor te zorgen dat zij de juiste keuzes maken", zegt McDowell. Daar hoort een prik in je arm krijgen tegen het coronavirus niet bij, volgens hem.

"Ik vertrouw het niet. Het spul dat ze voor ons ontwikkelen, maakt ons waarschijnlijk toch dood", zegt boksschoolhouder Martin McDowell. "Heb je weleens van Tuskegee gehoord?"

Onethisch experiment

McDowell verwijst naar een berucht experiment dat tussen 1932 en 1972 plaatsvond in Tuskegee, Alabama. Bij dit onderzoek beloofden witte wetenschappers gratis zorg aan zeshonderd arme, zwarte mannen in ruil voor hun deelname. Veertig jaar lang werden zij opzettelijk niet behandeld tegen syfilis, omdat de onderzoekers het verloop van die ziekte wilden bestuderen.

De deelnemers kregen niets te horen over de ware aard van het experiment. Velen van hen werden blind, kregen psychische stoornissen of stierven aan de gevolgen van de ziekte. En het is niet het enige onethische experiment dat is uitgevoerd op zwarte mensen. Overigens heeft toenmalig president Clinton in 1997 namens de Amerikaanse overheid excuses aangeboden voor het experiment van Tuskegee, dat hij "overduidelijk racistisch" noemde.

Dit verleden is aanleiding voor veel wantrouwen binnen de zwarte gemeenschap, vertelt McDowell tegenover correspondent Marieke de Vries:

In een van de zwarte wijken van Washington D.C. maakt dominee Kendrick Curry praatjes met de mensen die zich verzamelen op de parkeerplaats naast zijn kerk. Deze buurt is het zwaarst getroffen door corona, terwijl hier de minste mensen gevaccineerd worden. "Veel mensen zijn bijgelovig of krijgen verkeerde informatie. Overal gaan geruchten rond die zijn gebaseerd op negatieve gebeurtenissen in het verleden."

Curry heeft een tijdelijke vaccinatiekliniek bij zijn kerk geopend, een azuurblauwe container op de parkeerplaats. Zo hoopt hij meer mensen in zijn gemeenschap te bereiken. "Wij zijn hier niet alleen om het vaccin uit te delen, maar ook om mythes te ontkrachten en desinformatie tegen te gaan. Zo kunnen we als gemeenschap een stap vooruit zetten", zegt Curry.

Volgens hem is het belangrijk dat bekendheden zoals vicepresident Harris of basketbalster Michael Jordan het goede voorbeeld geven en zich publiekelijk laten vaccineren. Curry zegt dat het nóg belangrijker is dat mensen in de buurt het voortouw nemen.

"Het zijn juist de dominees, de lokale ondernemers, de buurtwinkeliers... Het zijn de gesprekken bij de kapper of bij de schoonheidsspecialist. Die zullen het verschil maken."

Boksschoolhouder McDowell heeft zelf twee familieleden verloren aan corona, toch weet hij het zeker. "Ik neem het niet." En hij is niet alleen, meer dan de helft van de zwarte Amerikanen laat weten nog te twijfelen over het vaccin.

Grote uitdaging

Het grote verschil in de vaccinatiegraad tussen bevolkingsgroepen vormt een grote uitdaging voor de regering-Biden. Op zijn tweede dag als president heeft Biden een decreet getekend om de raciale ongelijkheid aan te pakken. Daarbij heeft hij speciale adviseurs benoemd die zich gaan richten op de gezondheidszorg.

Het debat over de vaccinaties binnen de zwarte gemeenschap is onderdeel van een lange, gecompliceerde geschiedenis. "Mensen vergeten dat niet zomaar," zegt dominee Curry. "Maar ik wil dat iedereen begrijpt waarom we dit moeten doen. Het is een kwestie van leven of dood."