Brian Urquhart
NOS Nieuws

VN-topman Urquhart, vader van de blauwhelmen, overleden

De Britse VN-diplomaat Brian Urquhart is op 101-jarige leeftijd overleden. Hij speelde een cruciale rol in de ontwikkeling van de internationale organisatie: hij was in 1945 de tweede persoon die in dienst trad van de net opgerichte Verenigde Naties, en de drijvende kracht achter de blauwhelmen, de VN-vredesmacht.

Urquhart had in de Tweede Wereldoorlog in het Britse leger gediend. Als inlichtingenofficier had hij zijn meerderen tevergeefs gewaarschuwd dat Operatie Market Garden te ambitieus was; de geallieerden slaagden er inderdaad niet in om in een stoutmoedige operatie over de Rijn bij Arnhem te trekken.

Vanwege zijn militaire ervaring was hij in 1956 betrokken bij de oprichting van een VN-vredesmacht die precaire vrede na de Suezcrisis moest handhaven. De 6000 VN-militairen moesten de strijdende partijen Egypte en Israël uit elkaar houden.

Een leger zonder vijand.

Urquhart over 'zijn' blauwhelmen

"Je moest soldaten dingen laten doen waaraan ze niet gewend waren", zei Urquhart eens in een interview met de Volkskrant. "Wapens dragen, maar geen geweld gebruiken. Bevelen aannemen van een internationale organisatie, niet van je eigen land, De VN-vlag voeren."

De VN-vredesmacht vervulde volgens hem een rol tussen soldaat en diplomaat in. "Een leger zonder vijand."

Om de unieke positie van de VN-macht te benadrukken, besloot Urquhart hun een uniek onderscheidingsteken te geven: een blauwe helm. Het was aanvankelijk de bedoeling geweest blauwe baretten te gebruiken, maar die hadden een levertijd van zes weken. Omdat de vredesmacht in zeven dagen uit de grond werd gestampt, besloot Urquhart helmen over te spuiten.

"Het had iets amateuristisch, maar mensen wilden het graag proberen."

VN-militairen bij een missie in de Dominicaanse Republiek (archieffoto)

Urquhart zou in totaal dertien vredesmissies overzien. Het VN-onderdeel won in 1988 de Nobelprijs voor de Vrede. Zelf diende Urquhart onder vijf secretarissen-generaal van de VN, zijn laatste twaalf jaar als ondersecretaris.

"Ik ben diep bedroefd door zijn overlijden", zegt de huidige VN-baas Guterres. "Hij heeft de norm bepaald voor internationale publieke ambten: toegewijd en onafhankelijk."

"We waren allemaal optimisten", citeert de VN de autobiografie van Urquhart in zijn overlijdensbericht. "We geloofden dat we een vreedzame en rechtvaardige wereld konden realiseren."

"Saai was het nooit."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl