Verpleeghuis De Riethorst in Geertruidenberg
NOS NieuwsAangepast

Corona-uitbraak op afdeling voor ouderen met dementie. En dan?

  • Rinke van den Brink

    Redacteur gezondheidszorg

  • Rinke van den Brink

    Redacteur gezondheidszorg

Wat doe je als er op een verpleeghuisafdeling voor psychogeriatrische ouderen, mensen die aan een vorm van dementie lijden dus, een corona-uitbraak is? Isoleer je de besmette bewoners van de niet-besmette, ook als dat betekent dat je ze moet opsluiten omdat ze dwalen en rondlopen?

Of doe je dat niet met het risico dat niet-besmette bewoners het risico lopen ook corona te krijgen? Met als mogelijk gevolg dat ze ernstig ziek worden en kunnen overlijden. Met dat dilemma werd zorgaanbieder Mijzo geconfronteerd.

Het bedrijf heeft 26 locaties in het gebied tussen Breda, Tilburg, Gorinchem en Den Bosch. Er werken 3500 mensen en nog eens bijna 2500 vrijwilligers. Op de 26 grotere en kleine locaties van het bedrijf waren vandaag in totaal 172 van de ruim 3000 bewoners besmet met SARS-CoV-2.

Ouderen met dementie

Op sommige locaties is het aantal besmettingen hoog, boven de 20. In het spiksplinternieuwe verpleeghuis De Riethorst in Geertruidenberg, het gebouw is pas drie maanden in gebruik, is bijna twee weken geleden een uitbraak begonnen.

"In het laatste weekend van november hadden we de eerste twee besmettingen op de psychogeriatrische afdeling. Dat liep snel op naar twaalf, twintig en veertig", zegt bestuursvoorzitter Mireille de Wee, tevens bestuurder van de brancheorganisatie ActiZ.

"Nu zijn op 2 na alle 55 bewoners op de psychogeriatrische afdeling positief getest." Twee bewoners zijn intussen overleden. Specialist ouderengeneeskunde Astrid Cloquet zegt dat het aantal sterfgevallen mogelijk nog oploopt. "Maar we zien wel dat de besmette ouderen de ziekte beter verdragen dan tijdens de eerste golf." Dat heeft er mogelijk mee te maken dat toen nauwelijks getest werd.

Wat te doen?

Het testen op het coronavirus is voor de bewoners die soms al in een vergevorderde fase van hun ziekte zitten ingrijpend en naar. "Onze medewerkers komen volledig ingepakt in persoonlijke beschermingsmiddelen. En dan moeten ze een wattenstaaf diep in iemands keel en neus steken."

De bewoners begrijpen niet wat hun overkomt. De coronaregels zeggen hun niets. Ze zitten aan elkaar, houden geen afstand en, in veel gevallen, dwalen of lopen ze rond. Ook achttien medewerkers onder wie de locatiemanager zijn besmet geraakt.

Mireille de Wee

"Als je op een psychogeriatrische afdeling één besmetting hebt, dan wordt het al heel snel moeilijk", zegt De Wee. "Om te beginnen kom je er altijd te laat achter en dan is de keus houd je eraan vast dat mensen vrij rond kunnen lopen of ga je ze opsluiten? Dat is heel heftig."

De specialist ouderengeneeskunde vertelt over het dilemma waar het personeel voor stond:

'Het dilemma is dat er eigenlijk geen goede keuzes zijn'

De Riethorst heeft een cohortafdeling ingericht waar de besmette bewoners overdag verblijven. Vervolgens is men in gesprek gegaan met de familieleden van de (nog) niet-besmette bewoners. Ze kregen de keus om hun familielid tijdelijk zelf thuis op te vangen, om hun familielid tijdelijk te isoleren in de eigen kamer, of om hun familielid zijn of haar bewegingsvrijheid te laten behouden.

Verkeerd of niet goed

"Een deel van de familieleden kozen ervoor de vrijheid van hun familielid te handhaven. Iedereen zit in zijn laatste levensfase en zij vonden die vrijheid het belangrijkst. In een aantal gevallen kozen familieleden ervoor hun familielid in individuele isolatie te plaatsen." Geen van de betrokkenen koos ervoor om tijdelijk zelf hun familielid in huis te nemen.

Isolatie van een bewoner biedt geen zekerheid dat de bewoner het virus niet al had opgelopen. "Behalve de twee overleden bewoners zien we nu vooral cliënten met vermoeidheid en verminderde eetlust. We zullen de komende dagen zien hoe dit zich ontwikkelt", vertelt De Wee.

Als verpleeghuis kun je dit nooit goed doen, zegt ze. "Onbegrijpelijk dat je 'moeder' niet isoleert, zegt de een. Onbegrijpelijk dat je 'moeder' in haar laatste levensfase haar vrijheid ontneemt en opsluit, zegt de ander. Het zijn echt heel wezenlijke dilemma's."

Er zijn ook "best wat" klachten. "Met name voor de verzorgenden en verpleegkundigen is dat heel zwaar", zegt De Wee. "Die staan dagelijks in de frontlinie en worden geconfronteerd met onbegrip. De tolerantie neemt af."

Geen tijd

"Het personeel zou het anders willen, maar heeft meestal weinig tijd om familieleden fatsoenlijk te woord te staan. Het is echt vreselijk. Ik heb nog nooit zoiets meegemaakt", zegt De Wee.

"De bewoners zijn niet ziek. Ze hebben een vorm van dementie. Moet je die dan gaan sederen om te voorkomen dat ze ronddwalen? Dan gaan ze daar mogelijk dood aan. Bij de Riethorst kunnen de cliënten altijd uit hun appartement omdat vrijheid hoog in het vaandel staat. Moeten we dat dan halsoverkop gaan veranderen?"

Andere verpleeghuizen hebben volgens De Wee al eerder met dit probleem te maken gehad, maar de dilemma's die erbij horen zijn nooit echt openlijk aan de orde gesteld.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl