Ruim helft van kinderen durft niet alles te vragen in de klas

Meer dan de helft van de kinderen durft niet alles te vragen in de klas. Ook zegt een op de drie kinderen het niet leuk te vinden als zij door de docent worden aangewezen in de les, zo blijkt uit een onderzoek van onderzoeksbureau No Ties in opdracht van het NOS Jeugdjournaal.

Voor het onderzoek werden ruim 500 leerlingen tussen de 9 en 13 jaar bevraagd. Als redenen voor hun plankenkoorts zeggen de leerlingen bang te zijn het fout te hebben, het spannend te vinden of te vrezen iets doms te zeggen. Verder wil bijna de helft van de kinderen dat er meer les wordt gegeven over het houden van bijvoorbeeld een spreekbeurt.

In deze video van het Jeugdjournaal leggen kinderen uit waar hun zenuwen vandaan komen.

Podiumvrees, maar dan in de klas

Volgens schoolpsycholoog Maaike Hekerman is de angst van kinderen om voor een groep te spreken niet heel anders dan de huivering die volwassenen hiervoor soms kunnen hebben. "Het is podiumvrees, maar dan op z'n klein nagebootst in de klas. Ik denk dat alle mensen dat wel een beetje hebben", zegt ze. "Sommigen misschien wat minder, omdat ze veel oefenen of succeservaringen hebben."

Die successen kunnen ervoor zorgen dat je er als volwassene minder last van hebt. "Zelfs als het om een karaktertrek gaat, sommige mensen zijn nu eenmaal wat angstiger dan anderen, kan oefenen helpen. Als je merkt dat je niet wordt uitgelachen als je iets vraagt dan is de kans groter dat je dat nog eens doet."

Wat in ieder geval niet helpt is vermijden, zegt Hekerman: dan wordt de angst alleen maar groter en dat kan later een probleem blijven. "Wij vinden het als mensen heel belangrijk om binnen een groep macht en status te hebben. Maar dat kun je kwijtraken als je een fout maakt en daarom willen we goed presteren."

Belangrijke rol voor leraren

Plankenkoorts bij kinderen hoeft daarom ook niet erg te zijn, zegt ze. "Het is best wel normaal. Tot het moment dat het je leven gaat belemmeren." Het is volgens de schoolpsycholoog in ieder geval aan scholen om zaken bespreekbaar te maken in een zo veilig mogelijk klimaat, zodat kinderen zich op hun gemak voelen en tegelijk hun zegje durven te doen in de klas.

Zo zijn er scholen die in de afgelopen jaren zijn gestopt met kinderen hun vingers in de lucht laten steken. In plaats daarvan gebruiken ze bijvoorbeeld beurtstokjes, waarmee elk kind zo af en toe de beurt krijgt.

Kinderpsycholoog Marjolein Meinen benadrukt dat er met name voor leraren een belangrijke rol is weggelegd. Vooral door zoveel mogelijk faalangst weg te nemen bij leerlingen als ze iets voor de gehele klas moeten zeggen of willen vragen. Meinen: "In de leerkuil zitten wordt al snel als iets negatiefs ervaren. In de zin van: 'ik kan het niet' of 'ik ben dom'. Maar je kunt pas iets leren als je een fout maakt. Dus je moet af en toe die leerkuil in."