Topdrukte bij PostNL, maar bezorgers zien tarieven juist dalen
In de drukste maand van het jaar heeft PostNL de tarieven die het rekent aan webshops verhoogd. Tegelijk zien bezorgers dat hun tarieven bij een groeiend aantal pakketten niet stijgen of zelfs dalen. De belangenvereniging voor onderaannemers van pakketbezorgers (BVPD) vindt dat de tarieven voor bezorgers juist moeten meestijgen en stapt binnenkort naar de rechter. PostNL zegt dat het lagere tarieven kan rekenen omdat bij grotere volumes de efficiëntie omhooggaat.
Bij PostNL werken bezorgers in loondienst, als zzp'er of via een onderaannemer. Dat laatste houdt in dat PostNL bedrijven inhuurt voor het bezorgen. Deze onderaannemers hebben weer eigen pakketbezorgers in dienst.
Meer kosten
"PostNL heeft de prijzen voor pakketjes bij webshops met zo'n 25 cent per stuk verhoogd", zegt Ruud Wassenaar, voorzitter van de BVPD, "Dat is begrijpelijk, want zij maken meer kosten. Maar wij - als onderaannemers - maken ook meer kosten. Daar krijgen wij geen extra geld voor."
PostNL bevestigt aan de NOS dat ze in de piekperiode meer zijn gaan rekenen aan webshops. Een woordvoerder: "Die verhoging is nodig, want wij verwerken veel meer pakketten dan normaal, momenteel zo'n 1,5 miljoen per dag. We hebben dus extra personeel, extra vrachtwagens, extra locaties en langere openingstijden. Dat kost geld."
Wassenaar zegt dit te begrijpen, maar snapt niet waarom de onderaannemers dan niet ook meer verdienen. "Sterker nog, bij ons gaan de inkomsten omlaag zodra de omvang omhooggaat. Terwijl wij ook meer kosten hebben. Wij hebben ook extra mensen en bussen nodig. Maar PostNL doet alsof als de omzet omhooggaat, de winst dat ook doet. Dat is natuurlijk niet zo."
Efficiëntie omhoog
Het probleem ligt volgens de BVPD bij het berekenen van de tariefkosten. PostNL doet dat aan de hand van zogeheten referentieweken. Het bedrijf kiest acht weken en kijkt aan de hand daarvan hoeveel er bezorgd is. Wassenaar: "Dit jaar kiezen ze drie weken van de feestdagen topdrukte van 2019, drie weken uit coronaweken topdrukte en twee wat rustigere weken."
Aan deze hand van deze referentieweken wordt bepaald hoeveel pakketjesbezorgers gemiddeld rondbrengen. Dat gemiddelde gebruikt PostNL om te berekenen hoeveel zij een bezorger betalen per adres en per pakketje.
Volgens PostNL is de efficiëntie van bezorgers de afgelopen jaren heel erg omhooggegaan. Dat komt omdat bijvoorbeeld een paar jaar geleden in een straat vijf pakketjes op vijf verschillende adressen werd bezorgd. In diezelfde straat zijn dat misschien nu vijftien pakketjes, waarvan meer voor één adres.
Bezorgadressen liggen dus volgens PostNL dichter bij elkaar, mensen zijn door het thuiswerken meer thuis en de hoeveelheid pakketjes per huishouden is gestegen. Dus, omdat de gemiddelde bezorgtijd omlaag is gegaan, is de efficiëntie omhoog gegaan. Dus moeten de tarieven daarop worden aangepast, meent PostNL. Als een bezorger tien pakketjes bezorgt in een straat in plaats van vijf, zijn de inkomsten dus niet precies twee keer zo hoog omdat de kosten ook niet twee keer zo hoog zijn, is het idee.
'20 procent minder'
Schandalig, vindt de BVPD. "Voor ons gaan bij drukte de kosten natuurlijk ook gewoon omhoog. En daarbij berekent PostNL de tarieven op basis van zes hele drukke weken, als er heel veel wordt bezorgd en de efficiëntie heel hoog ligt."
De BVPD zegt zelf de gemiddelde drukte tussen september 2019 en 2020 te hebben berekend en op 20 procent minder drukte - en dus efficiëntie - uit te komen. "Dat betekent dus dat de tarieven worden berekend op basis van een veel grotere omvang dan het gemiddelde, en onze bezorgers daardoor minder verdienen." Volgens de BVPD zijn sinds september op basis van de referentiewerken de tarieven bij veel onderaannemers al verlaagd. De belangenvereniging spreekt van zo'n 20 a 30 cent minder inkomsten per stop.
Een woordvoerder van PostNL laat weten elk jaar de tarieven onder de loep te nemen en met alle partijen in gesprek te gaan. Het postbedrijf bevestigt dat het tarief per stop de afgelopen jaren gedaald is, maar dat de afgelopen drie jaar de gemiddelde omzet per uur met 10 procent gestegen is. Pakketbezorgers die bij PostNL in loondienst zijn worden conform de cao betaald.