Plan voor twee nieuwe kerncentrales, tegenstanders wijzen op de kosten

Elektriciteitsproducent EPZ wil twee nieuwe kerncentrales gaan bouwen naast de bestaande kerncentrale in het Zeeuwse Borssele. Het bedrijf heeft zijn plannen toegelicht in een hoorzitting voor Tweede Kamerleden. Daar waren ook tegenstanders van kernenergie uitgenodigd. Volgens hen is het voorstel van EPZ veel te duur en is het beter om in te zetten op duurzame energie, zoals van zonnepanelen en windmolens.

De Tweede Kamer had voor- en tegenstanders gevraagd om te komen praten over de toekomst van kernenergie in Nederland. Volgens verschillende partijen, waaronder regeringspartijen VVD en CDA, kan kernenergie een belangrijke rol spelen in de toekomstige 'energiemix'. Er komt geen CO2 bij vrij en is in tegenstelling tot wind- en zonne-energie regelbaar en altijd beschikbaar. Dat is noodzakelijk op dagen dat het bewolkt is en er geen wind staat.

Om de klimaatdoelen te halen moet de uitstoot van CO2 gehalveerd worden. In 2050 moet de hele Nederlandse energievoorziening klimaatneutraal zijn, zo is het doel. Daarom wil de politiek zo veel mogelijk af van centrales die op gas of kolen draaien.

Overheid moet bijspringen

Tot nu toe was er bij marktpartijen weinig animo voor de bouw van een nieuwe kerncentrale, maar volgens EPZ is het wel degelijk mogelijk om rond 2035 twee nieuwe centrales klaar te hebben. Binnen acht jaar kan een centrale gebouwd worden die drie keer zo veel vermogen heeft als de huidige centrale. Het gaat dan om een bestaand ontwerp dat bewezen veilig is. Kosten: 8 tot 10 miljard euro. Voorwaarde is wel dat de overheid bijspringt en het zogeheten 'marktrisico' afdekt.

En dat is precies waarom tegenstander Greenpeace het plan afwijst. Het is te duur en de belastingbetaler moet er mogelijk voor bloeden. De kosten voor de opwekking van duurzame energie gaan snel omlaag. Daarom kan kernenergie nooit op tegen wind en zon, is hun redenering. De Jonge Klimaatbeweging is niet per se tegen nieuwe kerncentrales, maar wil dat de hoge kosten en de problematiek rond kernafval niet wordt afgewenteld op een volgende generatie.

Voorstanders zeggen juist dat ook voor de bouw van molens en zonneparken voorlopig subsidie nodig zal zijn. Bovendien kom je bij meer hernieuwbare energie voor steeds hogere kosten te staan omdat het elektriciteitsnet verzwaard moet worden. Dat is nodig omdat zon en wind grote pieken veroorzaken. Ook ben je steeds meer geld kwijt voor de opslag van elektriciteit op momenten dat de vraag laag is.

Rente

En dat kerncentrales zo duur zijn om te bouwen, ligt volgens de voorstanders vooral aan de rente. Bouwers betalen een torenhoge rente over het geld dat ze lenen, omdat het om risicovolle projecten gaat. Daardoor is er geen eerlijke vergelijking te maken met hernieuwbare energie, waarvoor de rente veel lager is. Als de overheid iets doet om de rente te beperken, wordt de bouw van een nieuwe kerncentrale volgens hen een stuk rendabeler.

Borssele is volgens EPZ een ideale plek voor nieuwe kerncentrales. "Het is waar de ervaring zit en de kennis", zei directeur Carlo Wolters tegen de Kamerleden. Er is voldoende ruimte en koelwater en ook de opslag van kernafval, bij de COVRA, is vlakbij.

De huidige centrale, die sinds 1973 draait, moet eigenlijk in 2033 sluiten. EPZ wil de centrale nog wel tien of twintig jaar langer openhouden, maar dan moet de verplichte sluiting wel uit de wet gehaald worden. Minister Wiebes van Economische Zaken heeft al laten weten dat hij daar onderzoek naar laat doen.

EPZ ziet ook mogelijkheden om in de toekomst een 'groene' waterstoffabriek te realiseren aan de Westerschelde. Daar kan de 'overtollige' elektriciteit van de kerncentrales en de windparken voor de kust (waarvan de kabels in Borssele aan land komen) CO2-vrij worden omgezet in waterstof.