Toekomstig coronavaccin kwetsbaar, transportsector bereidt zich voor 

• 

  Merel Stikkelorum

  Redacteur Binnenland

Terwijl het nog onzeker is wanneer het coronavaccin klaar zal zijn, treft de transport- en logistieke sector al volop voorbereidingen. Op initiatief van Schiphol, branchevereniging Air Cargo Nederland en KLM Cargo hebben zeventig bedrijven hun krachten gebundeld. De taskforce die ze hebben gevormd moet ervoor zorgen dat de vaccins, zodra ze beschikbaar zijn, snel op de goede plek komen.

Weinig bekend

"Het wordt een enorme operatie", zegt Maarten van As, directeur van Air Cargo Nederland, die de taskforce leidt. "We weten niet waar het geproduceerd gaat worden, we weten nog niet door wie. We weten niet om welke hoeveelheden het gaat, en ook niet onder welke voorwaarden de vaccins moeten worden vervoerd", zegt Van As.

Al is veel nog veel niet bekend, sommige bedrijven willen niet wachten met de voorbereidingen:

Omdat er nog veel onbekend is, werkt de taskforce met verschillende scenario's. "Dat is de enige manier om je goed voor te kunnen bereiden." Het gaat daarbij vooral om de manier van vervoeren, de opslag en het zo soepel mogelijk laten verlopen van douaneformaliteiten.

Vaccin bewaard in droogijs

Vooral de temperatuur waarop de vaccins straks bewaard moeten worden, speelt een belangrijke rol in de voorbereiding. "Daarover is nog veel onduidelijkheid. Er wordt gesproken van -20 tot -80 graden, maar ook van een temperatuur van net boven nul."

Van dat verschil in temperatuur hangt veel af, zegt John Twisk, directeur van Cyberfreight Pharma Logistics in Nieuw-Vennep, een bedrijf dat zich richt op het vervoer en de opslag van farmaceutische producten. Want: hoe kouder, hoe complexer. "Als vaccins op -80 graden moeten worden gehouden, dan is veel droogijs nodig."

Luchtvracht moeilijker door corona

Hoe kouder de vaccins moeten worden vervoerd, hoe meer vliegtuigen er nodig zijn. Er mag maar een beperkte hoeveelheid droogijs in een vliegtuig worden vervoerd omdat er giftige stoffen vrij kunnen komen.

En dat vervoer door de lucht is al problematischer geworden sinds de coronacrisis. "Voor de crisis werd ongeveer de helft van de luchtvracht in het ruim van passagiersvliegtuigen vervoerd en de andere helft in vrachtvliegtuigen", zegt taskforceleider Van As. "Door de coronacrisis vliegen er veel minder passagiersvliegtuigen en is de capaciteit in het luchtvervoer dus veel lager geworden."

Ondanks de onzekerheden, is een aantal bedrijven in Nederland al begonnen met investeringen om op tijd klaar te zijn voor als de vaccins op de markt komen. Zo heeft vervoerder DHL al 'supervrieskasten' geplaatst in zijn healthcare & lifescience campus in Nijmegen. Ook heeft het bedrijf extra vluchten voorbereid tussen Europa, de Verenigde Staten en Azië.

Concurrent UPS is de opslagcapaciteit in het magazijn in Roermond flink aan het uitbreiden. Uiteindelijk moeten daar miljoenen vaccins kunnen worden opgeslagen.

Ook kleinere bedrijven durven al de portemonnee te trekken om straks niet de boot te missen. Zo heeft farma-vervoerder Rutges Cargo, de oplevering van een magazijn van 4000 vierkante meter om medicijnen en vaccins op te kunnen slaan, sterk naar voren gehaald. "Eigenlijk stond dit voor 2022 gepland, maar we willen klaar zijn als de coronavaccins beschikbaar komen", zegt Stef Blommaart van het bedrijf, dat gevestigd is bij Schiphol.

Liever vandaag dan morgen

Dat geldt niet voor alle bedrijven. Twisk van Cyberfreight vindt het te vroeg om nu al extra vriezers aan te schaffen. "Daarvoor zijn er te veel onzekerheden."

Wel is het noodzakelijk om nu gezamenlijk plannen te maken, zegt hij. "Het zou fijn zijn geweest als we daarvoor meer tijd hadden gehad. Maar het is in ons aller belang dat het vaccin liever vandaag dan morgen op de markt komt. De logistieke sector past zich daarop aan."