Onderzeedienst houdt digitale open dag: 'niet claustrofobische teamplayers' gezocht
"Je leeft echt in een andere wereld. En als je op de dieptemeter ziet dat je meer dan 200 meter onder water zit, dan is dat wel indrukwekkend." Het leven aan boord van onderzeeboten is fascinerend, en vaak ook geheim. Maar omdat defensie met een personeelstekort kampt, zet de Onderzeedienst vandaag de deuren open, al gebeurt dat vanwege corona digitaal.
"Je bent soms helemaal afgesloten van het nieuws of WhatsApp. En dat is voor jongeren die normaal 24/7 online zijn wel lastig", zegt Erwin Ruijsink, hoofd operaties van de Onderzeedienst. "En omdat we vaak geheime operaties doen, kun je je partner niet zomaar vertellen wat je aan het doen bent."
Weinig vet op botten
Defensie heeft veel moeite om de 9000 militaire vacatures binnen het hele ministerie in te vullen. Want het aantal sollicitanten dat je daarvoor nodig hebt is nog veel groter, zegt Bastiaan Knip, projectleider van Onderzeedienst Live. "Het is niet zoals met andere banen dat je na een of twee gesprekken klaar bent. Militairen moeten ook nog door de psychologische en medische keuring."
Volgens Ruijsink is er nu net genoeg personeel om twee van de vier onderzeeboten te laten uitvaren. "Maar we zouden graag iets meer vet op de botten willen. Je voelt elke collega die uitvalt. Dan moet je iemand die net lange tijd is weggeweest meteen weer van het bureau halen."
Ruijsink (45) stapte zelf ruim twintig jaar geleden voor het eerst aan boord van een onderzeeboot. "Alles is dan nieuw. Het viel meteen op dat je echt als team werkt en iedereen nodig hebt. Natuurlijk is er een hiërarchie aan boord. Maar soms weten matrozen meer dan een officier en dan zeggen zij toch wat er nodig is."
Een teamspeler die flexibel en niet claustrofobisch is, en die vanwege de geheime operaties zijn mond kan houden. Dat zijn volgens Ruijsink de belangrijkste competenties van nieuwe collega's aan boord van de onderzeeboot. "Je hebt niets aan solisten. En de flexibiliteit zit er bijvoorbeeld in dat het wachtsysteem van zes uur op en zes uur af, soms anders uitpakt. Dan kun je toch nog niet naar bed."
Volgens hem is het werk heel afwisselend. "De ene keer vaar je bij Curaçao en de volgende keer sta je bij Noorwegen op de brug met een skibril tegen de sneeuw."
Privacy en gordijntjes
Bemanningsleden zijn vaak maanden van huis en hebben aan boord niet heel veel privacy, zegt Ruijsink. "Maar iedereen heeft wel een eigen bed en kastje. En je hebt echt een eigen plekje achter je gordijn en dat trekken we ook niet zomaar open bij elkaar."
In de ruim twintig jaar dat hij meevaart, is er veel veranderd op de onderzeeboten. De techniek is moderner geworden, maar ook het bemanningsbeleid. Zo mogen sinds begin dit jaar vrouwen mee aan boord.
"Heel lang hebben we gedacht: dat kan niet vanwege de privacy en omdat we vrouwen vanwege het ruimtegebrek geen eigen verblijf, toilet of douche kunnen geven", zegt Ruijsink. "Maar later hoorden we van de Canadese en Australische marine dat die aparte ruimtes juist niet werken. Vrouwen willen one of the team zijn, gelijk behandeld worden en geen privileges krijgen."
Nu vrouwen meevaren, hebben ook mannen iets meer privacy. "Vroeger hing er voor de douchecabine een gordijn. Nu is dat een deur en dat vinden mannen ook wel fijn."