Waarom delen zoveel mensen een zwart-wit foto met #challengeaccepted?

• Carmen Dorlo

  redacteur Online

#Challengeaccepted: heb jij de afgelopen dagen ook een foto gedeeld met deze hashtag? Je bent niet de enige. Instagram staat al dagenlang vol met zwart-wit foto's.

Het verhaal achter de hashtag is vaag, maar toch doen miljoenen mensen mee met de challenge. Wat hopen deze gebruikers te bereiken met het posten van een zwart-witte selfie?

Genomineerd

De meeste foto's met de hashtag #challengeaccepted, die al miljoenen keren werd gebruikt, werden de laatste dagen gedeeld met andere hashtags zoals #womensupportwomen.

Veel vrouwen lijken foto's te delen uit solidariteit met andere vrouwen, maar er wordt ook gewezen op een ander doel: aandacht vragen voor vermoorde vrouwen in Turkije.

Ongeacht het doel: Instagram-gebruikers werden genomineerd door andere gebruikers om ook een foto van zichzelf te delen. Dat werd massaal gedaan, ook door bekende personen wereldwijd.

En daardoor wilde jij, of een van je volgers, ook een zwart-wit selfie delen, legt Instagram-expert Kirsten Jassies uit. "Gebruikers zien dat een hashtag veel wordt gedeeld en raken geïntrigeerd. Dan zien ze dat een beroemdheid, bijvoorbeeld een bekende actrice, ook de hashtag met foto deelt en denken ze: dit moet ik ook doen. Het is een kwestie van erbij willen horen en de eerste willen zijn."

Een beroemdheid die meedoet aan de challenge is bijvoorbeeld model Cindy Crawford:

Daarnaast duikt deze hashtag op in een tijd waarin mensen zich steeds meer uitspreken over maatschappelijke kwesties op sociale media, zegt Jassies. Een challenge is een makkelijke manier om daaraan mee te doen. "De drempel is op die manier laag om toch je betrokkenheid bij een kwestie te uiten."

Dat zag je een aantal weken geleden ook al, toen veel mensen opeens een zwart vierkantje deelden voor Black Lives Matter, zegt Jassies. "We hebben het gevoel dat we iets moeten doen, en zo doen we iets zonder veel te doen."

Ook Lotte Rensen, oprichter van feministisch platform 'AM: Talent dat het maakt', ziet die betrokkenheid terug. Volgens haar is er inmiddels sprake van een nieuwe feministische golf. "Steeds meer vrouwen spreken zich uit over deze onderwerpen en sluiten zich aan bij feministische bewegingen."

Te vaag

Maar waar pleiten we voor, vraagt Jassies zich af. "Het blijft te vaag. #Womensupportwomen, oké, maar is er iets wat we kunnen bijdragen? Als het doel te vaag is, wordt het effect miniem."

Meerdere gebruikers op Instagram stellen dezelfde vraag. Zo ook schrijver Yeliz Ciçek. Bij een foto van zichzelf schrijft ze: "Een zwart-witte selfie posten betekent ook kijken naar wat jij nou echt aan female empowerment doet. (...) Zet je selfie om naar daden. Dat kan je al met zoiets simpels als jezelf voornemen om minder te gaan roddelen", schrijft Ciçek op Instagram.

Niet alleen wordt er kritiek geleverd op het doel van de hashtag, ook zeggen Turkse vrouwen en organisaties dat de challenge eigenlijk begonnen is in Turkije. Daar zouden de foto's worden gedeeld om aandacht te vragen voor femicide: het vermoorden van vrouwen. De foto's stonden symbool voor de zwart-witte foto's van vermoorde vrouwen in de krant.

Maar dat de hashtag in Turkije is begonnen blijkt niet het geval. #Challengeaccepted bestaat namelijk al sinds 2016. Anderhalve week geleden dook 'ie weer op door een post van een Braziliaanse journalist, meldt Instagram.

De hashtag kreeg daarna meer aandacht door een speech van de Amerikaanse politicus Alexandria Ocasio-Cortez, waarin ze zich uitsprak tegen seksistische opmerkingen van een collega. Dat was waarschijnlijk de impuls die heeft geleid tot de vele zwart-wit foto's, zegt Instagram.

Toch vinden Jassies en Rensen dat de verwarring over de boodschap van de challenge hem niet overbodig maakt. "Instagram blijft een narcistisch medium, en selfies krijgen nu eenmaal meer likes dan een foto van iets anders", zegt Jassies. "Toch denk ik dat deze actie zin heeft: elk beetje aandacht is gewonnen."

"Beide onderwerpen horen aandacht te krijgen", zegt ook Rensen. "De cijfers van geweld tegen vrouwen zie je wereldwijd oplopen door de uitbraak van corona en daarnaast is in de vrouwenwereld nog steeds sprake van veel onderlinge concurrentie. Dat er dan acties zijn die zich inzetten voor steun onder vrouwen is alleen maar goed."