NOS Nieuws

Jacht op kinderpornodaders is kat-en-muisspel

  • Sophie Feenstra

    redacteur Binnenland

  • Sophie Feenstra

    redacteur Binnenland

Na jaren politieonderzoek heeft de rechter de 36-jarige Martijn Z. twee jaar cel en tbs onder voorwaarden opgelegd voor het hosten en modereren van een kinderpornonetwerk. Zijn 31-jarige broer werd vorige week veroordeeld voor het bezit van kinderporno. Die kreeg ruim een jaar cel en een verplichte behandeling voor zijn pedofiele stoornis opgelegd.

Beide broers woonden toen ze aangehouden werden bij hun ouders in Haaksbergen, maar het Openbaar Ministerie benadrukt dat ze niet wisten van elkaars activiteiten.

Hoe komen dit soort daders tot dit gedrag en hoe weet de politie hen te vinden?

Pedofiele gevoelens

Marc Verheij is behandelaar bij de Waag, een polikliniek voor forensische geestelijke gezondheidszorg. Hij behandelt onder andere mannen die met politie en justitie in aanraking zijn gekomen in verband met kinderporno.

Hij ziet niet vaak mannen uit hetzelfde gezin. "De keren dat ik dat als behandelaar meemaakte was er vaak een geschiedenis van verwaarlozing of seksuele grenzeloosheid waardoor de mannen al op jonge leeftijd een andere seksuele referentie hadden", vertelt hij. "Maar in theorie is het natuurlijk ook mogelijk dat twee kinderen met pedofiele gevoelens opgroeien in een gewoon, harmonieus gezin."

Over de oorzaken van pedofiele gevoelens weten onderzoekers nog niet alles. "Bij sommige mannen lijkt het aanleg en vind je in hun levensloop geen gebeurtenissen die het verklaren. Maar er zijn ook mannen bij wie je die gebeurtenissen wel kunt aanwijzen."

Het hebben van pedofiele gevoelens is niet iets dat mensen makkelijk bespreken. "Daarom zijn de besloten netwerken op internet ook zo aantrekkelijk voor deze mannen. Het is de plek waar ze elkaar tegenkomen. Maar die gesprekken vinden plaats onder slechte omstandigheden, het gedrag wordt daar aangejaagd. Daarom is het bij het behandelen van de cliënten voor ons belangrijk om die gesprekken op een goede manier te voeren, bijvoorbeeld in groepstherapie."

Type daders

Volgens Verheij zijn er verschillende soorten daders. "Soms zijn het mannen die via het downloaden van volwassenporno uiteindelijk bij kinderporno terecht komen, soms hebben ze echt een sterke pedofiele voorkeur en zijn ze er gericht naar op zoek."

Iemand die kinderporno bezit is niet per definitie een kindermisbruiker.

Kinderpornorechercheur Coen

Maar hij ziet ook daders waarbij het niet zozeer gaat om de plaatjes zelf. "Zij zijn meer gericht op het verzamelen, krijgen er een kick van om nieuw materiaal te vinden of een bepaalde serie compleet te krijgen. Daarnaast zijn er ook mannen met meer antisociale problemen. Ze zijn erg gericht op succes en status op het darkweb. Dat zijn vaak de mannen die wel aangetrokken worden door het materiaal, maar het ook zien als verdienmodel."

Bij het behandelen van de daders is het dus belangrijk om te bepalen om welk type dader het gaat, maar behandeling is volgens Verheij wel altijd gericht op het reguleren en beheersen van gedrag.

Puzzelen

Voor rechercheur Coen, die vanwege zijn werk liever alleen bij zijn voornaam wordt genoemd, zijn er eigenlijk maar twee soorten daders: de downloader en de kindermisbruiker. "Alles is er voor ons op gericht om slachtoffers te voorkomen. Zodra we merken dat ergens misbruik plaatsvindt, grijpen we in. Ook als dat betekent dat we de zaak tegen de verdachte daardoor niet meer rond krijgen."

Hij werkt bij het Team Bestrijding Kinderporno en Kindersekstoerisme van de Landelijke Eenheid van de Nationale Politie. Samen met zo'n 150 collega's in het land werkt hij aan het in kaart brengen van dit soort kinderpornonetwerken.

"Wanneer je zo'n verdachte in beeld krijgt begint het puzzelen", vertelt hij. "We volgen hem online totdat we de schuilnaam die hij online gebruikt aan een echte identiteit kunnen koppelen." Het is een kat-en-muisspel dat soms jaren kan duren.

Oud beeldmateriaal

De netwerken bestaan uit mensen met allerlei nationaliteiten, maar af en toe ziet de politie een Nederlands kopstuk. "Ons land is aantrekkelijk vanwege de goede digitale infrastructuur en er staan veel servers met opslagruimte. Daar valt vooral het geld mee te verdienen, het materiaal wordt vaak geruild of gratis gedeeld."

Een groot deel van het materiaal dat de politie ziet is niet in Nederland gemaakt. "Iemand die kinderporno bezit is niet per definitie een kindermisbruiker. De meeste beelden die we tegenkomen zijn al jaren in omloop. Nieuw materiaal is voor ons de trigger om die zaak prioriteit te geven, maar voor ons geldt ook: elke keer dat een foto opnieuw wordt gedeeld, wordt het kind opnieuw slachtoffer."

Coen en zijn collega's zijn gescreend voor dit werk en hebben regelmatig gesprekken met een psycholoog over wat het met hen doet. "Het is bijzonder werk. Al zou ik maar één slachtoffer per jaar redden, dan is dat het me al waard."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl