Koffertje bij Verantwoordingsdag
NOS NieuwsAangepast

Rekenkamer kritisch op kabinet om onrechtmatige aankoop aandelen Air France-KLM

Meer dan 1 procent van de verplichtingen die het Rijk vorig jaar is aangegaan, was in strijd met de regels. Dat komt onder meer door de onrechtmatige manier waarop het Rijk een groot pakket aandelen Air France-KLM heeft gekocht en daarmee is de "tolerantiegrens" overschreden, wat sinds 2008 niet meer is voorgekomen.

Die constateringen doet de Algemene Rekenkamer op Verantwoordingsdag, de dag waarop wordt teruggekeken op de manier waarop het Rijk het geld het afgelopen jaar heeft besteed. President Visser heeft de verantwoordingsstukken aangeboden aan de Tweede Kamer. De Rekenkamer controleert de ontvangsten en uitgaven van het Rijk en doet daar elk jaar verslag van op de derde woensdag in mei.

Parlement niet van tevoren geïnformeerd

Het kabinet kocht vorig jaar voor bijna 750 miljoen euro aandelen Air France-KLM en doordat minister Hoekstra van Financiën niet van tevoren het parlement informeerde, was die aankoop onrechtmatig, zegt de Rekenkamer. Maar omdat het parlement de aankoop achteraf toch goedkeurde, maakt de Rekenkamer geen formele aantekening bij de goedkeuring van de rijksrekening.

Als deze transactie buiten beschouwing wordt gelaten, is de norm nipt gehaald. De onderzoekers zeggen niet vast te kunnen stellen of een voorschot van 90 miljoen aan de NAM vanwege de beëindiging van de gaswinning in Groningen volgens de regels is verlopen.

Serieuze zaak

Vanwege de overschrijding zet de Rekenkamer een kritische kanttekening bij de goedkeuring van de rijksrekening en dat is volgens de onderzoekers een serieuze zaak. "Het nakomen van gemaakte afspraken is geen vrijblijvende keuze, maar een voorwaarde voor een goed functionerende democratie", vindt Visser.

De Rekenkamer benadrukt dat de regels niet alleen zijn bedoeld voor makkelijke momenten, maar ook voor een crisistijd. Visser beschouwt die constatering ook als oproep voor het lopende jaar, waarin veel publiek geld wordt uitgetrokken voor noodmaatregelen vanwege de coronacrisis.

Rekenkamer: Aankoop aandelen Air France-KLM onrechtmatig

De Rekenkamer constateert op Verantwoordingsdag verder onder meer dat het vorig jaar is gelukt om extra geld uit te geven, terwijl het het jaar ervoor maar moeilijk "aan het rollen kwam". Maar bij veel extra uitgaven is niet altijd duidelijk of het beoogde doel is bereikt of is het doel op de achtergrond geraakt. De onderzoekers noemen als voorbeelden daarvan het verlagen van de werkdruk in het basisonderwijs en de aanleg van snelfietspaden.

In het rapport staat ook dat de beveiliging van informatie beter op het netvlies staat dan eerder, maar de Rekenkamer wijst toch nog op zwakke plekken. Visser beschouwt de manier waarop het ministerie van Buitenlandse Zaken de informatie-uitwisseling met EU en NAVO beveiligt als een "ernstige onvolkomenheid".

Verantwoordingsdag 2021 zal een heel ander beeld geven.

Minister Hoekstra van Financiën

Minister Hoekstra bood de jaarverslagen van alle ministeries aan. In een reactie op de kritiek op de aankoop van aandelen Air France-KLM zei hij dat hij er zich steeds van bewust is geweest dat de handelwijze van het kabinet niet in overeenstemming was met de normale procedure. "Maar gezien de aard van de koersgevoelige informatie en het laten slagen van de verwerving van aandelen was het noodzakelijk het aantal ingewijden zo klein mogelijk te houden."

De minister onderstreepte dat met de Tweede Kamer inmiddels afspraken zijn gemaakt over het vertrouwelijk informeren bij koersgevoelige informatie.

Ook Hoekstra stond stil bij de coronacrisis van dit jaar: "Dit is sneller en heftiger dan alles wat we sinds de oorlog op financieel-economisch gebied hebben meegemaakt."

Hij benadrukte wel dat vorig jaar de economie voor het zesde jaar op rij is gegroeid, dat de werkloosheid historisch laag bleef, dat er een begrotingsoverschot was en dat de overheidsschuld verder daalde. "Dat zijn cijfers die ons helpen bij de crisis van vandaag, want door in goede tijden de schuld te laten dalen hebben we buffers opgebouwd voor de mindere tijden waar we ons nu in bevinden. Maar Verantwoordingsdag 2021 zal een heel ander beeld geven."

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl