Directeur weg bij ProDemos na misbruikschandaal
Directeur Eddy Habben Jansen van ProDemos vertrekt. Het Haagse instituut, dat rondleidingen op het Binnenhof verzorgt voor scholieren en toeristen, had vorig jaar te maken met een misbruikaffaire, onthulde de NOS. Een onderzoekscommissie stelde in oktober dat Habben Jansen te weinig had gedaan aan de onveilige werkcultuur bij zijn organisatie.
Zes maanden later stopt Habben Jansen na "goed overleg" met de Raad van Toezicht. Hij was 29 jaar in dienst bij ProDemos, sinds 2016 als directeur. "ProDemos staat nu voor een nieuwe fase waarbij de organisatie verder dient te worden versterkt", zo staat in het persbericht van het instituut, dat ook achter de Stemwijzer zit.
Doofpotcultuur
Uit onvrede met de afwikkeling van de affaire door de ProDemos-directie zochten begeleiders en medewerkers begin 2019 contact met de NOS. Een leidinggevende had jarenlang seks afgedwongen bij jonge mannelijke werknemers. Dat gebeurde veelal na werktijd op kantoor, in zijn werkkamer, op de zolder van het ProDemos-gebouw tegenover de Tweede Kamer of in cafés rondom het Binnenhof, zo blijkt uit de gesprekken. De betrokkenen wilden anoniem blijven, uit angst voor represailles.
De slachtoffers uitten stevige kritiek op het optreden van Habben Jansen en spraken over een "doofpotcultuur", ook omdat hij onderzoek door een externe partij niet nodig vond. Hij had er bij het personeel op aangedrongen de kwestie niet in de openbaarheid te brengen, omdat het een interne zaak was tussen de inmiddels ontslagen leidinggevende en de directie.
Onderzoek door commissie
Op verzoek van Tweede Kamervoorzitter Arib en minister Ollongren van Binnenlandse Zaken werd een extern onderzoek ingesteld naar de affaire. De commissie onder leiding van voorzitter van Tjibbe Joustra oordeelde in oktober hard over de organisatie, die vorig jaar 108.000 scholieren rondleidde op het Binnenhof. Het instituut had zijn werknemers onvoldoende beschermd tegen grensoverschrijdend gedrag door een leidinggevende.
Habben Jansen werd in het rapport niet gespaard. Hij had te weinig gedaan aan de onveilige werkcultuur bij zijn organisatie. Bij de directeur speelde "angst voor imagoschade een belangrijker rol dan de noodzaak van een zorgvuldige procedure". Ongewenste omgangsvormen werden daardoor niet gecorrigeerd en de slachtoffers, allemaal jonge mannen, kregen onvoldoende nazorg.
Naar aanleiding van het kritische onderzoek eiste het ministerie van Binnenlandse Zaken dat er een verbeterplan zou komen. Een interim-directie is daarmee aan de slag gegaan en er zijn onder meer extra vertrouwenspersonen aangesteld.
Binnen de organisatie bleef echter ongerustheid bestaan omdat de betrokken directeur Habben Jansen nog steeds officieel in dienst was, zo vertelden bronnen tegen de NOS. Hij zat ziek thuis na een zwaar fietsongeval in het najaar.
'Stap in de goede richting'
Een van de slachtoffers laat aan de NOS weten blij te zijn met het vertrek van Habben Jansen. "Het is in ieder geval een stap in de goede richting en ik hoop echt dat er nu een open cultuur ontstaat."
Voor de slachtoffers zijn de afgelopen maanden zwaar geweest, ook omdat zo lang onduidelijk bleef of de directeur terug zou komen, zeggen de betrokkenen. "Het is jammer dat hij niet zijn politieke verantwoordelijkheid heeft genomen en heeft erkend dat hij fouten heeft gemaakt. Hij heeft zich alleen ziek gemeld."
