Ook koning Willem-Alexander werkt veel vanuit huis tijdens de coronacrisis

Geen franje of ceremonie: werk koning wezenlijk veranderd door coronacrisis

  • Kysia Hekster

    Verslaggever Koninklijk Huis

  • Kysia Hekster

    Verslaggever Koninklijk Huis

De waardering voor de koning is hoger dan ooit. Bijna 80 procent van de Nederlanders heeft vertrouwen in Willem-Alexander en ook de steun voor de monarchie is dit jaar significant gestegen, van 68 procent in 2019 naar 74 procent dit jaar. Dit blijkt uit onderzoek van Ipsos in opdracht van de NOS, dat ieder jaar rond Koningsdag gehouden wordt. Niet eerder sinds zijn aantreden als koning waren deze percentages zo hoog.

Deze cijfers kunnen niet los gezien worden van de coronacrisis. Ipsos vroeg specifiek naar de meerwaarde van een koning ten tijde van crisis. Een ruime meerderheid - bijna 60 procent - van de ondervraagden geeft aan die toegevoegde waarde inderdaad te zien. Het coronavirus heeft de aard en het karakter van het werk van Willem-Alexander de afgelopen tijd wezenlijk veranderd.

Het gebruikelijke optreden van ieder staatshoofd wordt sterk door ceremonie bepaald. De koning opent een gebouw, reikt een prijs uit of is bij een jubileum. Daar is steevast een flink gevolg bij betrokken. Van de koning zelf, maar ook betrokkenen als burgemeesters en voorlichters. En bovendien is er meestal ook publiek op de been, dat ervan geniet om de koning in het echt te zien.

Dat is nu allemaal anders. Alle geplande werkbezoeken van de koning zijn afgelast. In plaats daarvan laten Willem-Alexander en zijn vrouw zich de afgelopen weken op allerlei plekken zien die te maken hebben met het coronavirus. Zo 'spreken zij hun steun en waardering uit voor de inzet van zovelen in de bestrijding van de pandemie', schrijft de Rijksvoorlichtingsdienst op de site.

Geen franje meer bij bezoeken

De koning bezoekt een woonzorglocatie waar ouderen nog maar nauwelijks bezoek krijgen. Of hij gaat naar een school waar leraren kinderen opvangen van ouders met vitale beroepen. Hij belt persoonlijk met een Duitse fabrikant van beademingsapparatuur om de schaarse goederen te bestellen - of dat succes had is onduidelijk. Vorige week pleitten Kamerleden voor het 'inzetten' van de koning om in Marokko gestrande landgenoten terug naar huis te halen.

Bij de bezoeken die de koning doet is geen enkele franje meer. Alleen de beveiliging komt nog mee, en een enkele functionaris van het hof. Degenen bij wie hij op bezoek gaat, kunnen - net als de koning zelf - niet meer vooraf even naar de kapper en doen zich niet mooier voor dan ze zijn.

De werkbezoeken worden niet van tevoren aangekondigd en dus is er geen publiek. Plots gaat het werk van Willem-Alexander alleen nog maar over wat voor Nederlanders op dit moment het allerbelangrijkst is. Uit de Ipsos-cijfers blijkt waardering daarvoor.

  • ANP
    Koning Willem-Alexander op bezoek bij basisschool De Fontein in Den Haag
  • ANP
    Koning Willem-Alexander tijdens een bezoek aan het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding in het Erasmus MC
  • ANP
    Willem-Alexander bezoekt bewoners van verzorgingstehuis Lindendael in Hoorn

Steun en troost bieden bij nationale rampen is een belangrijke taak van het staatshoofd. Beatrix bezocht de Bijlmer na de ramp met de neergestorte El Al-Boeing in 1992, Juliana trok haar laarzen aan en bezocht het getroffen gebied na de watersnoodramp in Zeeland in 1953. Willem-Alexander maakte eerder de ramp met de uit de lucht geschoten MH17 mee. Maar de coronacrisis is van een andere orde: deze ramp voltrekt zich langzaam en de uitkomst is nog ongewis. Het gaat het werk van de koning voor langere tijd beïnvloeden.

Net als tal van collega koningen en koninginnen sprak Willem-Alexander Nederland toe over de crisis. Tachtig procent van de ondervraagden gaf bij Ipsos aan het belangrijk te vinden dat de koning het volk toespreekt in tijden van onzekerheid. Vandaag verscheen de koning op zijn 53ste verjaardag opnieuw even op televisie. Het is een Koningsdag met stille straten, zonder het gebruikelijke volksfeest.

De laatste keer dat de verjaardag van het staatshoofd alleen binnen gevierd werd, was tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toen heimelijk, omdat feesten die dag verboden was.

Volgende week viert Nederland dat 75 jaar geleden een einde kwam aan de bezetting. Aan de vooravond daarvan, bij de nationale herdenking op 4 mei, houdt Willem-Alexander weer een toespraak. Die stond al gepland vóór de coronacrisis en wordt nu uitgesproken zonder publiek, bij het Nationaal Monument op een lege Dam.

Ieder jaar blijkt uit onderzoek dat Nederlanders zich tijdens de twee minuten stilte het meest met elkaar verbonden voelen. Voor de koning bij uitstek de gelegenheid om zijn rol als verbinder in deze coronatijd verder vorm te geven

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl