NOS Nieuws

IMF: deglobalisering en spaarzin bedreigen de Nederlandse economie

  • Charlotte Waaijers

    redacteur Economie

  • Charlotte Waaijers

    redacteur Economie

Door de coronacrisis kunnen landen hun productie terug naar eigen land halen, maar dat kan met name voor Nederland nadelig uitpakken. Daarvoor waarschuwt econoom Alfredo Cuevas, die voor het Internationaal Monetair Fonds de Nederlandse economie in de gaten houdt.

Deze week kwam het IMF met een raming: de wereldwijde economie zal dit jaar met naar schatting 3 procent krimpen. Nederland kwam slecht uit de bus met een verwachte krimp van 7,5 procent, veel slechter dan tijdens de afgelopen crisis.

Cuevas benadrukt dat het heel grove schattingen zijn, door de grote onzekerheden waarmee de coronacrisis gepaard gaat, maar dat er wel een paar specifieke risico's zijn die de groei van de Nederlandse economie in de weg zitten.

Productie naar huis

Een daarvan is onze grote afhankelijkheid van de handel met het buitenland. Ongeveer 60 procent van onze bedrijvigheid komt voort uit export naar de rest van de wereld. "Nederland is een van de meest internationaal verbonden economieën in de wereld", zegt Cuevas. Doordat de handel nu voor een groot deel plat ligt, voelen wij de crisis sterk.

Los van de klappen die we daardoor nu al krijgen, ligt er een toekomstig gevaar op de loer. De huidige crisis zou andere landen op het idee kunnen brengen om hun productie, die nu vaak over de hele wereld verspreid is, terug naar huis te halen. De econoom waarschuwt: "Een belangrijke bron van onzekerheid voor Nederland is de vraag of landen een stap terug zullen zetten in de globalisering." Dat zou handelland Nederland in het bijzonder raken.

Pensioenzorgen

Een ander typisch Nederlandse zorg zijn onze oudedagvoorzieningen. In tegenstelling tot veel andere landen zit een heel groot deel van het geld wat we verdienen in pensioenfondsen. "Het gaat om heel veel vermogen, ruim 200 procent van ons bruto binnenlands product", zegt Cuevas.

Omdat pensioenfondsen dat geld voor een deel in aandelen beleggen die door de crisis flink zijn gekelderd, krijgen ze flinke klappen. En een vooruitzicht op minder pensioen leidt ertoe dat we meer geld gaan sparen en dus minder uitgeven. Zo zit de Nederlander in elkaar, zegt Cuevas. "De Nederlandse consument denkt erg vooruit, die wil een goed pensioen." Die hand op de knip zal het economisch herstel de komende tijd vertragen.

Vergelijking met andere landen

Ook in de rest van Europa zal de economie flink te lijden krijgen. Voor Duitsland verwacht het IMF 7 procent krimp, voor Frankrijk 7,2 procent. Griekenland, Spanje en Italië zullen dit jaar nog slechter doorkomen met minnen tot 10 procent.

Voor Nederland is er een lichtpuntje, volgens Cuevas. Hij wijst erop dat de Nederlandse overheid veel ruimte heeft op de begroting en de economie nu flink steunt. "De lijst van maatregelen die genomen worden, is elke week langer. De overheid houdt in de gaten waar de pijn zit en pakt die aan."

Lange adem

Hoe lang het duurt voordat de economie weer op het niveau van 2019 is, laat zich lastig voorspellen. Het IMF, dat de huidige wereldwijde neergang de grootste sinds de Grote Depressie in de jaren dertig van de vorige eeuw noemt, heeft er simpelweg de modellen niet voor. Het Fonds is zelf pas aan het eind van de Tweede Wereldoorlog opgericht en heeft een klap als deze dus nog nooit meegemaakt.

Uiteindelijk is het vooral wachten op een vaccin tegen het coronavirus, dat overheden groen licht geeft om de economie weer helemaal open te gooien. "Uit de gesprekken met alle experts die wij spreken, maak ik op dat dat nog tot de tweede helft van volgend jaar zal duren", zegt Cuevas. Hoeveel schade de economie tegen die tijd heeft opgelopen, is afhankelijk van hoe we de tijd tot dan doorkomen.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl