Ze komt hoestend amper uit haar woorden. "Ik lig op de intensive care. Ik kan zonder dit apparaat niet meer ademen", zegt Tara Jane Langston in haar filmpje dat viral ging in Groot-Brittannië. Ook IC-afdelingen in Britse ziekenhuizen krijgen het drukker en drukker.
De Britse NHS, de gratis Britse gezondheidszorg, piept en kraakt. Voor veel Britten is de NHS heilig. In een land waar bijna alles aan de vrije markt is overgelaten, is de zorg altijd in handen van de staat gebleven, betaald uit belastinggeld. Britten hebben geen ziektekostenverzekering nodig om er gebruik van te maken.
De NHS is met 1,4 miljoen werknemers verreweg de grootste werkgever van het land. Sterker nog, het is zelfs de grootste werkgever van Europa.
Maar de afgelopen jaren staan ziekenhuizen, mede door het uitblijven van investeringen, onder verregaande druk. Elke winter kunnen veel ziekenhuizen de toestroom van patiënten amper aan. Dat is tijdens een normale griepgolf, laat staan dat zich een pandemie voordoet.
Het is alsof je een oorlog wordt ingestuurd zonder munitie en met een waterpistooltje.
Dagelijks verschijnen er berichten over artsen en verpleegkundigen die nog altijd niet beschikken over voldoende beschermende kleding en de juiste mondkapjes. "Dat is een basisrecht van medisch personeel, om goed beschermd te zijn. Maar de regering heeft tot nu toe niet geleverd", zegt Nishant Joshi, spoedeisende hulp-arts in Luton, even boven Londen. "Het is alsof je een oorlog wordt ingestuurd zonder munitie en met een waterpistooltje."
Zorgpersoneel wordt nog altijd amper getest. Vandaag bleek dat tot nu toe slechts vijfduizend zorgmedewerkers een coronatest hebben kunnen doen, nog geen procent van het totale aantal artsen en verpleegkundigen.
'Tijd niet goed gebruikt'
Daarnaast zitten tienduizenden artsen óf ziek thuis óf in zelfisolatie omdat een van hun gezinsleden ziekteverschijnselen heeft. "Het ziet ernaar uit dat de piek van besmettingen onder artsen gelijk valt met de piek van het aantal coronapatiënten. We krijgen te maken met grote tekorten. Alsof je een voetbalwedstrijd moet spelen met 6 man", zegt Joshi.
Veel artsen nemen het de regering kwalijk dat ze in eerste instantie terughoudend waren met het nemen van scherpe maatregelen. Groot-Brittannië liep qua ontwikkeling van de corona-uitbraak iets achter op andere Europese landen en had daardoor meer tijd om zich voor te bereiden. "Die tijd is niet goed gebruikt. Er was nauwelijks sprake van voorbereiding op een ramp. We zijn ons pas gaan voorbereiden toen de ramp zich al aan het voltrekken was", zegt de arts uit Luton.
Toch is het de Britse regering wel gelukt om in korte tijd het een enorm congrescentrum in Londen om te bouwen tot een noodhospitaal. Met plaats voor zeker vierduizend patiënten.
Dat ziet er zo uit:
Ook in Glasgow, Birmingham en Manchester komen dit soort noodhospitalen. Allemaal bedoeld om de gewone ziekenhuizen te ontlasten. Deze week zullen de eerste zieken er arriveren.
Daarnaast is aan cabinepersoneel van onder andere Easyjet gevraagd om te assisteren en mee te werken in deze noodziekenhuizen. Easyjet besloot maandag om voorlopig geen vluchten meer uit te voeren, waarna het een brief stuurde aan alle negenduizend stewards en stewardessen om zich aan te melden.
"Als steward ben je van heel veel markten thuis. Je verleent service aan klanten, maar je bent ook verpleegkundige, brandweerman. Alles wat zich in een vliegtuig kan voordoen, daar moet je mee om kunnen gaan. Dus onze vaardigheden zijn heel nuttig", zegt Ashley Jay, die als steward voor Easyjet werkt. "En ik ben ook enorm gemotiveerd om de NHS in deze tijden te ondersteunen. Het is mooi om iets terug te kunnen doen."
Grote bereidheid om te helpen
Na een oproep van de regering aan Britten om op vrijwillige basis op de een of andere manier de NHS te helpen, kwamen meer dan 700 duizend aanmeldingen. Dat kan in de vorm van boodschappen doen voor zorgpersoneel, tot het vervoeren van familie van patiënten. Per regio kijken ziekenhuizen nu hoe ze al die helpende handen kunnen inzetten.
De bereidheid onder Britten om iets voor de door velen geliefde NHS te doen is groot. Al vrezen artsen dat het weleens te laat kan komen. Nishant Joshi: "Door de bezuinigingen van de afgelopen jaren, hebben we te weinig mensen en te weinig middelen om deze crisis aan te pakken. Daardoor gaan er doden vallen. En zouden we hier zo maar aan de vooravond kunnen staan van iets vreselijks, iets wat we in Groot-Brittannië nog niet eerder hebben gezien."
