Hoe zit het met de sombere corona-prognoses van sommige wetenschappers?
In de stroom publicaties over het nieuwe coronavirus duiken hele sombere studies en meningen van wetenschappers op. Soms met weinig onderbouwing. In andere gevallen zijn het op aannames gebaseerde scenario's. Waarom gebeurt dat eigenlijk?
Het heeft alles te maken met de manier waarop de wereld zich voorbereidt op het verdere verloop van de virusuitbraak. Nu gaat het nog om een regionale uitbraak die zich voor 99 procent afspeelt in China en daarbinnen vooral in de provincie Hubei en de hoofdstad Wuhan.
De strategie van de Wereldgezondheidsorganisatie is gericht op indamming van de epidemie en op maximale beperking van de verspreiding van het virus buiten China. Tot nu toe lukt dat goed. Er zijn in de rest van de wereld maar heel weinig patiënten met Covid-19, zoals de infectie door het nieuwe coronavirus heet.
Onheilspellend
De Britse krant The Guardian publiceerde deze week een tamelijk onheilspellend bericht waarin hoogleraar epidemiologie Gabriel Leung van de Universiteit van Hong Kong stelde dat "het nieuwe coronavirus tot ongeveer twee derde van de wereldbevolking zou kunnen besmetten als beheersing van de uitbraak mislukt".
Marion Koopmans, hoofd virologie van het Erasmus MC en een van de experts die het WHO-beleid mede vormgeeft, kijkt niet op van die berekening. "Leung maakt modellen waarmee hij kijkt hoe de verspreiding zou kunnen gaan als we niet slagen in beheersing van de uitbraak. Dat gaat op basis van allerlei aannames over de besmettelijkheid van het virus en de snelheid waarmee het zich verspreidt."
Koopmans zegt dat Leung steevast heel erg aan de sombere kant zit met zijn scenario's. "Anderen komen op basis van iets andere inschattingen en dezelfde aannames tot scenario's die weinig verontrustends hebben." Maar het maken van ook de meest pessimistische scenario's is wel gewoon onderdeel van het zogeheten pandemie-denken.
"Daarbij ga je nadenken over wat je kunt doen met anti-virale middelen of vaccins als die beschikbaar komen. Wat voor effect op de verspreiding van het virus zou het sluiten van scholen of afgelasten van grote evenementen hebben? Iedereen beseft dat het echte werk in China gedaan moet worden, maar niemand wil dat het virus elders stiekem gaat circuleren."
Afrika
Ook het wetenschappelijke tijdschrift Science kwam deze week met een somber bericht over het nieuwe coronavirus. Daarin stelde de vooraanstaande Britse medische onderzoeker Jeremy Farrar dat "we onderschatten hoe wijdverbreid deze infectie is". Dat komt door de tekortschietende testcapaciteit in China, maar ook in andere werelddelen. Farrar zegt in Science dat hij "erg verbaasd" zou zijn als het virus niet al aanwezig zou zijn in Afrika.
De testcapaciteit was daar tot voor kort zeer beperkt. Slechts twee labs konden op het nieuwe coronavirus testen. Maar vorige week zijn laboranten uit 15 Afrikaanse landen in Dakar getraind in het testen en volgende week volgt nog zo'n training.
"De WHO heeft een groot aantal testkits verscheept naar Afrika", zegt Koopmans. Ze is verrast door Farrars uitspraken. "Ik wil graag eerst bewijs zien. Jeremy en ik hebben samen gekeken naar de Chinese banden met Afrika. Daarbij speelt Wuhan nauwelijks een rol."
De directeur van het Amerikaanse CDC, Robert Redfield, verwacht dat het nieuwe coronavirus deze winter, maar waarschijnlijk het hele jaar en mogelijk daarna, blijft circuleren. "Dit virus zal op enig moment dit jaar of volgend jaar onder de gewone bevolking gaan circuleren", zei Redfield tegen CNN. Hij benadrukte ook dat er vooralsnog geen enkel bewijs is dat het nieuwe coronavirus zich gesetteld heeft in de VS. Er zijn daar vijftien ziektegevallen bekend.