'Bonnetjesterreur in Duitsland: 2,2 miljoen kilometer papier per jaar’
Sinds 1 januari 2020 krijgen Duitsers bij iedere transactie verplicht een bonnetje mee. Of het nou gaat om een broodje bij de bakker of een coffee-to-go op het station: er moet altijd een bonnetje worden afgedrukt. De maatregel is ingevoerd om belastingontduiking tegen te gaan, maar veroorzaakt veel irritatie.
Dagblad Die Welt rekende uit dat de maatregel jaarlijks leidt tot 2,2 miljoen kilometer aan bonnetjes. Dat is meer dan vijftig keer de omtrek van de aarde. Veel van die bonnetjes zijn gemaakt van thermisch papier dat schadelijk voor de gezondheid is en niet verbrand kan worden.
Niet alleen vanwege milieuoverwegingen klinkt er kritiek. De maatregel zou ook onnodig bureaucratisch en duur zijn. Ondernemers moeten zelf opdraaien voor de papierkosten en de kosten van een nieuwe of aangepaste kassa.
Toegevoegde waarde?
De bonnetjesplicht is onderdeel van de 'Kassawet' van het Ministerie van Financiën, die al uit 2016 stamt. In de wet staan diverse maatregelen om belastingontduiking tegen te gaan. Naar schatting van de Duitse rekenkamer liep de staat jaarlijks tot wel 10 miljard aan belastinginkomsten mis door gemanipuleerde kassa's.
Iedere uitgeprinte bon bewijst dat een transactie correct is vastgelegd. Maar het Handelsverband Deutschland (HDE), dat de Duitse detailhandelsbranche vertegenwoordigt, vraagt zich op zijn website af of de fysieke bon wel een toegevoegde waarde heeft.
Volgens de nieuwe wet moeten alle digitale kassa's met software zijn uitgerust die het achteraf aanpassen of verwijderen van transacties onmogelijk maakt. Of de klant wel of geen bon ontvangt doet er dan niet toe, zegt belastingexpert Ralph Brügelmann van de HDE.
Overal omstreden
De Berlijnse winkelier in huishoudartikelen Paul Helmich ziet ook geen heil in de bonnetjesplicht. "Tegen belastingontduiking zal het niet helpen. De wet is al een paar jaar oud. Mensen die echt fraude willen plegen, hebben genoeg tijd gehad om er iets op te verzinnen."
Voordat de nieuwe maatregel inging, drukte Helmich een bon alleen af als een klant daarom vroeg. Nu belanden bij hem dagelijks zo'n 200 bonnetjes in de prullenbak.
De wet leidt ook tot verdeeldheid binnen de regeringscoalitie. In december waarschuwde minister van Economische Zaken Peter Altmaier (CDU) in een kritische brief zijn collega-minister van Financiën Olaf Scholz (SPD). "De gevolgen van deze maatregel zijn aanzienlijk", schreef hij.
Altmaier zou liever zien dat klanten alleen een bon ontvangen wanneer ze daarom vragen en zal zich inzetten om de wet aan te passen, zei hij tegen tagesschau.de.
Niet uniek
Met zijn bonnetjesplicht is Duitsland binnen de EU niet uniek. In Oostenrijk, België, Frankrijk, Tsjechië, Kroatië en Portugal bestaat zo'n regeling al jaren. In Italië weten ze al sinds 1987 niet anders.