Veel aandacht voor film over zuuraanval India, 'Hoop dat wereld erover leert'
"Als je mijn gezicht niet wil zien, kijk je toch niet." Dolly van 19 draagt haar lange haar strak naar achteren, in een knot, en kijkt haar gesprekspartner zonder schaamte rechtstreeks in de ogen. Dat was vijf jaar geleden wel anders.
Nadat ze zuur in haar gezicht gegooid kreeg, door een aanbidder die ze had afgewezen, durfde ze een jaar lang het huis niet uit. "Toen ik voor het eerst in de spiegel keek, begon ik te schreeuwen en te huilen. Die jongen wilde mijn leven kapot maken. Hij dacht: als ik haar niet kan hebben, dan ook niemand anders."
Bijna iedere dag een zuuraanval
Zuuraanvallen komen volgens de officiële cijfers bijna dagelijks voor in India. Sinds de aanvallen in 2013 als een aparte categorie misdaad worden geregistreerd, laten de statistieken geen daling zien.
Ook in bijvoorbeeld het Verenigd Koninkrijk maakt zuur veel slachtoffers. Het verschil met India is dat hier de slachtoffers meestal man zijn, criminelen gebruiken het als wapen. In India zijn slachtoffers meestal vrouwen, en daders vaak echtgenoten, afgewezen geliefden of schoonmoeders. Het doel is de vrouw niet alleen pijn te doen, maar ook te vernederen en voor haar leven te brandmerken.
De nieuwe Bollywoodfilm Chhapaak, die morgen in première gaat, zorgt voor veel aandacht voor het fenomeen. De bekende actrice Deepika Padukone speelt Malti, een personage gebaseerd op Laxmi Agarwal. Zij is een bekende overlevende van een zuuraanval.
Check hier de trailer van de film:
Laxmi werd als tiener aangevallen door een afgewezen aanbidder. Zij spande vervolgens een rechtszaak aan tegen de dader. Die kreeg tien jaar cel. Ook sloot ze zich aan bij de campagne Stop Acid Attacks.
"Het is geweldig dat zo'n grote beroemdheid een film over ons maakt", zegt Dolly. "Ik hoop dat de hele wereld hierdoor meer leert over zuuraanvallen."
Ze heeft alleen de trailer nog gezien, maar ze herkent zich in bijna alle scènes: de pijn kort na de aanval, de schok tijdens de eerste aanblik in de spiegel, en ook het moment waarop Malti haar sjaal afdoet en haar gezicht weer aan de wereld laat zien.
Een fles zuur voor 50 cent
Dolly werkt in het café Sheroes Hangout, dat vlak bij de Taj Mahal in de stad Agra ligt en de afgelopen jaren tot een populaire stek voor buitenlandse toeristen is uitgegroeid. Het café werd opgericht door de campagne Stop Acid Attacks om aandacht te genereren voor zuuraanvallen en slachtoffers te helpen geld te verdienen. Het is voor hen niet makkelijk om ergens anders aan de bak te komen.
Hier werken ook Geeta en Neetu, een moeder en dochter die door hun echtgenoot en vader met zuur werden overgoten toen Neetu nog een baby was. De man was dronken en boos dat hij alleen dochters had. Geeta's tweede dochtertje overleefde de aanval niet; Neetu is bijna blind.
"Een van de grootste problemen is dat zuur op elke straathoek in buurtwinkeltjes gekocht kan worden", zegt Ashish Shukla van de campagne, die in het café meehelpt. Zuur wordt ook als schoonmaakmiddel gebruikt. Voor nog geen 50 eurocent heb je een fles. "In 2013 heeft het Hooggerechtshof al bepaald dat deze openlijke verkoop aan banden moet worden gelegd. Maar de lokale overheden hebben niets met deze uitspraak gedaan. Winkeliers weten het vaak niet."
Met de campagne proberen Shukla en zijn mede-activisten te bereiken dat zuur definitief uit de verkoop gaat. Het succes van strengere regels is al gebleken in buurland Bangladesh. In 2002 waren daar nog bijna 500 zuuraanvallen, maar in 2019 waren het er voor zover bekend slechts acht. De daling zette in nadat de verkoop van zuur in 2002 aan banden werd gelegd, in combinatie met zeer strenge straffen op zuuraanvallen. Daders riskeren de doodstraf.
Tien jaar
In India staat sinds 2013 tien jaar cel op zuuraanvallen, maar vaak duurt het minstens tien jaar voordat een rechtszaak tot een veroordeling leidt. Als slachtoffers al het geld en de energie hebben om het zo lang vol te houden. Sinds 2015 moeten privéziekenhuizen slachtoffers gratis behandelen. Vaak hebben zij wel tien operaties nodig voordat hun gezicht weer functioneel en enigszins toonbaar is. Ook krijgen ze een schadevergoeding van zo'n 4000 euro.
"Maar aan de kant van preventie wordt nog veel te weinig gedaan", zegt Shukla. Zoals Malti ook zegt in de film Chhapaak: "Als je het niet kan kopen, kun je het ook niet gooien."