'De ontsnapping van Ghosn is als een scène uit een spionagefilm'
In Japan breekt iedereen zich het hoofd over de vraag hoe de best bewaakte verdachte van Japan het land heeft kunnen verlaten, zonder dat iemand het merkte. De voormalige Nissan-topman Carlos Ghosn, die in Japan op borgtocht vrij was, dook gisteravond plotseling op in Beiroet.
"Het Japanse Openbaar Ministerie lijkt net zo verrast als wij", zei correspondent Kjeld Duits in het NOS Radio 1 Journaal. "Ze hadden waanzinnig strenge borgtochtvoorwaarden opgelegd." Zo moest Ghosn in Tokio wonen en zijn paspoorten bij zijn advocaat inleveren. Rond zijn huis waren bewakingscamera's opgehangen, internet was voor hem taboe. "Hij had zelfs toestemming nodig om via een videoverbinding met zijn vrouw in Libanon te praten. Dus deze ontsnapping komt over als een scène uit een spionagefilm."
'Iedereen kent zijn gezicht'
Wat de ontsnapping nog intrigerender maakt, is dat bijna elke Japanner weet hoe Ghosn eruitziet. "Echt iedereen in Japan kent zijn gezicht en zeker mensen bij de douane", zei Duits. Duidelijk is wel dat hij Japan niet met zijn eigen papieren heeft verlaten. "Zijn hoofdadvocaat meldt dat hij nog steeds zijn paspoorten heeft. Dus het gaat heel interessant worden hoe hij dit voor elkaar heeft gekregen."
Volgens een Libanese krant zat Ghosn in een privévliegtuig dat uit Turkije kwam. Een Libanees tv-station meldt dat hij op een Frans paspoort het land is binnengekomen. Ghosn heeft de Libanese, Franse en Braziliaanse nationaliteit.
Ghosn is Libanon legaal binnengekomen, zegt het Libanese staatspersbureau NNA. Hij zal daarom niet worden vervolgd. Japan heeft geen uitleveringsverdrag met Libanon.
De advocaat van Ghosn toont begrip voor de vlucht:
Ghosn beklaagt zich in een verklaring die hij in Libanon heeft vrijgegeven over het "corrupte" Japanse rechtssysteem. In 99 procent van de zaken die voor de rechter komen, wordt een verdachte ook werkelijk veroordeeld.
"Het gebeurt hier echt heel zelden dat iemand onschuldig wordt verklaard", zegt Duits. "Dat is gedeeltelijk omdat aanklagers alleen zaken naar de rechtbank sturen waar ze heel zeker van zijn. Maar het boezemt natuurlijk weinig vertrouwen in als je als verdachte een eerlijke rechtszaak wilt."
Daar komt bij dat een verdachte niets mag zeggen, terwijl het OM voortdurend informatie lekt aan de pers. Van die pers valt ook weinig steun te verwachten. "De Japanse media gaan er automatisch van uit dat iemand die gearresteerd wordt ook schuldig is. Je ziet na een arrestatie nauwelijks kritische verhalen over de politie of het Openbaar Ministerie."
Ghosn werkte in de jaren 90 voor de Franse autobouwer Renault, dat een belang in het bijna failliete Nissan had. Eind jaren 90 werd hij naar Japan gestuurd om Nissan te redden. Dat lukte, Nissan werd zelfs winstgevender dan Renault.
In 2018 kwam een eind aan het succesverhaal. Ghosn werd opgepakt omdat hij een deel van zijn inkomsten zou hebben verzwegen en geld uit Nissan-fondsen naar zichzelf zou hebben weggesluisd.
Ghosn bestrijdt de aantijgingen. Hij zou het slachtoffer zijn van een complot van Nissan-topmensen die bang waren hun baan te verliezen of tegenstander waren van verdere samenwerking met Renault. "Er zijn veel mensen die de auto-industrie nauw volgen die zijn verhaal heel overtuigend vinden", zegt Duits.
