Vrijwilligers hospice in het zonnetje: 'Als iemand pijn heeft, kun je zelf niets doen'

Het is misschien wel het moeilijkste vrijwilligerswerk dat er bestaat: stervende mensen begeleiden. Naast hand en spandiensten, voeren deze vrijwilligers ook moeilijke gesprekken over de dood. "Het is vooral veel luisteren."

In Amersfoort wordt vanmiddag een congres gehouden over palliatieve terminale zorg, waar extra aandacht is voor de ruim twaalfduizend mensen die vrijwilligerswerk doen voor terminaal zieke mensen.

"Wij doen eigenlijk alles wat in een gewoon huis ook gebeurt", vertelt Frank van Grondelle in NOS Met het Oog op Morgen. "Wassen, strijken, eten koken. Maar ook zorgen. We helpen mensen onder de douche en naar het toilet."

Bij het hospice in Soest waar Frank werkt, kunnen maximaal vijf mensen tegelijk verblijven. Zij hebben een terminaalverklaring nodig, waarin staat dat je nog maximaal drie maanden te leven hebt.

Die drie maanden zijn geen vaste termijn, legt Franks collega-vrijwilliger Karin van Vuren uit. "Soms blijven ze veel minder lang. En het komt ook voor dat er mensen weer weggaan. Dat zijn uitzonderingen."

Kleinschalig

In het kleine hospice werken de vrijwilligers samen met verpleegkundigen en de huisartsen van de patiënten. "Frank en ik komen allebei niet uit de zorg dus we kregen een opleiding van een aantal dagen. Dat ging over lichamelijke verzorging, maar ook over hoe je omgaat met zieke mensen die dood gaan. Want wij zijn er zeker ook voor een gesprek."

Frank: "Sommigen willen graag hun verhaal kwijt, anderen niet. Of mensen zijn bang voor de dood, dat kan ook. Het is vooral veel luisteren. Maar als er een bepaalde angst is, dan vragen we er andere hulp bij."

"Met de directie, de verplegers en de artsen kunnen we alles bespreken", zegt Karin. "Maar het is soms ook moeilijk. Wij willen dat mensen comfortabel zijn en ik vind het moeilijk als dat niet lukt." Frank: "Als je ziet dat iemand pijn heeft, kun je zelf niets doen. Alleen het doorgeven aan de arts."

Parochiehuis

Het hospice in Soest is zeker geen kil sterfhuis, verzekeren de vrijwilligers. "Het is een oud parochiehuis, wij lopen niet in witte jassen rond. Het is huiselijk ingericht. Wij zeggen ook: neem je schilderijen en boeken mee, maak het echt je eigen plek. Dat is belangrijk."

Maar een eigen plek blijft het voor geen van de bewoners lang. Karin: "Als iemand is overleden nemen we afscheid op de kamer met de familie erbij. We praten over de overleden persoon en sluiten af met een mooie tekst. En zo sluiten we ook voor onszelf de periode af dat iemand bij ons is geweest."