Europese Rekenkamer: stresstest banken is geen echte test

Europese banken zijn er bij de laatste stresstest in 2018 te makkelijk vanaf gekomen. Dat blijkt uit een kritisch rapport van de Europese Rekenkamer. Met de stresstest wordt door de Europese Bankautoriteit (EBA) gecontroleerd of de grootste Europese banken een financiële klap kunnen verdragen. Denk daarbij aan een ernstige recessie, een crash op de beurs, of een crisis op de woningmarkt.

Maar op die controle is volgens de Europese Rekenkamer veel aan te merken. De gesimuleerde schokken waren lichter dan de financiële crisis van 2008, sommige grote risico's zijn onvoldoende getoetst en banken in zwakkere landen zijn minder zwaar getest, staat in het rapport van de controleurs.

In 2018 deden 48 banken uit vijftien landen mee. Banken die stuk voor stuk een risico zijn voor het financiële systeem als ze omvallen. Zij bleven allemaal uit de gevarenzone, maar je kan inderdaad betwijfelen of dat terecht is, bevestigt Harald Benink, hoogleraar bankwezen en financiering aan de Universiteit van Tilburg. "In het verleden zijn er banken een paar maanden na zo'n test in de problemen gekomen, terwijl er tijdens die test niks aan de hand leek."

Onderbelichte risico's

"In welke mate problemen bij één systeembank leiden tot problemen bij de rest blijft onderbelicht", zegt Benink. Een ander probleem waar de Europese Rekenkamer op wijst is de grote invloed van nationale toezichthouders. Die bepalen grotendeels hoe de test eruitziet, terwijl ze volgens Benink niet geneigd zijn om voldoende door te bijten. "Als ze dat wel doen, en er moet geld bij, is de vraag vervolgens wie dat gaat betalen", zegt de hoogleraar.

In 2020 is er weer een stresstest voor Europese banken. De controleurs van de Europese Rekenkamer willen onder andere dat de EBA meer geld krijgt om de test uit te voeren. Daarmee zou de Europese Bankautoriteit minder afhankelijk kunnen worden van de nationale toezichthouders.

De EBA schrijft in een reactie zich bewust te zijn dat de stresstest verbeterd kan worden. Ook zegt de toezichthouder de aanbevelingen van de Europese Rekenkamer mee te nemen. Op de inhoudelijke kritiek gaat de bankenautoriteit niet in.