'Als je ontsnapt maken we je af en zal je gezin je lichaam nooit vinden'

De jarenlange gijzeling van de Groningse vogelaar Ewold Horn is fataal afgelopen. Horn zou volgens de Filipijnse autoriteiten zijn omgekomen in een vuurgevecht tussen het leger en de gijzelnemers van terreurorganisatie Abu Sayyaf. De verschrikkelijke afloop grijpt Jan-Vincent Meertens aan. Hij werd in 1988 in Colombia ontvoerd door guerrillastrijders van de M19. In het programma Nieuws en Co op NPO Radio 1 deed Meertens zijn verhaal:

"Ik volg het nieuws over ontvoeringen met extra aandacht. Het is een ingrijpende gebeurtenis in mijn eigen leven geweest. Ik ben zelf ook door het leger bevrijd, dus ik kan me de situatie die ontstaan is bij de schietpartij voorstellen. Dat is de afloop die je niet wenst."

"Ik was samen met een collega op kantoor in Bogota toen er politieagenten binnenkwamen. Ze hadden uniformen aan, er stonden auto's in de straat. We moesten met ze meekomen voor een soort visum-controle. Ik kwam terecht op de hoogvlakten van Colombia. Acht maanden lang ben ik vastgehouden in een ruimte van één bij vier meter. Mijn vrouw was op dat moment hoogzwanger van onze tweede zoon."

"Vastgehouden worden op één plek is een andere beleving dan dat je steeds verplaatst wordt, zoals Ewold overkomen is. De overeenkomsten zijn dat je gegijzeld bent en dat er gevangenbewaarders zijn. Soms zijn dat wisselende personen, in mijn geval waren het over het algemeen dezelfde mensen. Daar bouw je een zekere haat-liefde-verhouding mee op. Liefde klinkt misschien een beetje raar, maar je bent toch samen aan het overleven. Je vreest namelijk gezamenlijk voor een bevrijdingsactie. Statistisch gezien komen gegijzelden, maar ook de gijzelnemers, er bij zo'n actie niet goed vanaf."

"Wij hoopten daarom gezamenlijk dat de onderhandelingen positief volbracht konden worden. In mijn geval heeft er toch een bevrijdingsactie plaatsgevonden. Terugkijkend is die actie het meest traumatische van de hele ontvoering geweest."

"Het leger viel op een zeer kundige manier in. Ze wisten precies waar ik zat en ze hebben de toegang tot mijn cel van buitenaf als het ware kunnen beveiligen door erop te schieten. Ondertussen hebben ze de gijzelnemers geneutraliseerd. Dat ging met grof geweld. Ze hebben wel geprobeerd om ze aan te houden, maar ja: die mannen en vrouwen gaan vechten en daar zijn doden bij gevallen."

"Gelukkig is het voor mij goed afgelopen. Dat komt mede doordat er een bepaalde band was tussen mij en de gijzelnemers. Ik heb het gevoel dat er een soort bescherming was van hen naar mij en een wens om het goed te laten aflopen. Of dat een illusie is weet ik niet."

"Tijdens een gijzeling ben je als mens toch in staat om, afhankelijk van de omstandigheden, een soort leven op te bouwen. Een vast dagritme, bijvoorbeeld. Er ontstaat een overlevingsinstinct. Al kan ik op geen enkele manier meepraten over een periode van zeven jaar, want zolang is Ewold vastgehouden."

"Zelf heb ik één keer de mogelijkheid gehad om te ontsnappen. Maar dat betekende dat ik door een veld moest rennen en waarschijnlijk onder vuur genomen zou worden. Daar zag ik vanaf. Ook omdat mij meteen na de ontvoering al gezegd werd dat ik niet moest ontsnappen, 'want dan maken we je af en kan je gezin jouw lichaam nooit meer vinden'."

"Er staat nu in de media dat het waarschijnlijk de gijzelnemers waren die Ewold hebben omgebracht. Dat zegt het leger althans. Ik waag dat te betwijfelen. De gijzelnemers hebben daar tijdens een bevrijdingsactie geen belang bij. Die moeten zichzelf beschermen. En als alles verloren is, dient het geen doel om de gegijzelde in koelen bloede neer te schieten. Maar goed, dat kan een naïeve gedachte van mij zijn."