'Ewold was een bijzondere man en een begenadigd kunstenaar'
De Nederlander Ewold Horn is gedood bij een poging te ontsnappen aan zijn Filipijnse gijzelnemers. "Ik stond te trillen op mijn benen toen ik het bericht hoorde. Je weet dat het kan gebeuren, maar dat het zo'n fatale afloop zou krijgen, verwacht je niet", zegt Klaas Nanninga (65), een goede vriend van Horn.
Horn werd sinds 2012 gevangen gehouden door terreurorganisatie Abu Sayyaf in het zuiden van de Filipijnen. Dit is wat we weten over het gevangenschap van Ewold Horn en de organisatie die hem gijzelde.
'Ik zie je over een paar weken weer'
Ewold Horn (59) is afkomstig uit het Groningse Termunten en was een fervent vogelspotter. Begin 2012 was hij in de Filipijnen op zoek naar bijzondere vogelsoorten. Horn reisde daarvoor met een Filipijnse gids en een Zwitserse vriend naar de Sulu-archipel. Juist in die regio heeft de Filipijnse overheid weinig zeggenschap en wordt een felle strijd gevoerd met rebellen van Abu Sayyaf.
Klaas Nanninga vertelt hoe hij het weekend voor het vertrek naar de Filipijnen nog contact met Horn had over het opzetten van vogels. "Hij zei: werk jij maar verder, ik zie je over een paar weken weer. Je neemt afscheid, wenst hem een goede reis. En dan krijg je opeens bericht: Ewold is ontvoerd."
Op 1 februari 2012 werd bekend dat rebellen het bootje waarin Horn zat hadden gekaapt. De gids kon ontkomen, maar Horn en de Zwitser werden ontvoerd en sindsdien vastgehouden door Abu Sayyaf.
"Zoiets was altijd een ver-van-mijn-bed-show", zegt Nanninga. "Je denkt, het duurt misschien een paar dagen, maar het wordt wereldnieuws en het duurde jaren."
In de afgelopen jaren kwam er steeds een klein beetje informatie naar buiten over de gevangenschap van Horn. Zo vertelde de Zwitserse vriend van Horn, Lorenzo Vinciguerra, die in 2014 ontsnapte aan de gijzelnemers, dat Horn op dat moment "erg ziek en erg zwak" was en niet mee kon vluchten.
"Hoe blij we ook waren voor Lorenzo en zijn vrouw en kinderen, het was voor ons een ontzettende teleurstelling en frustrerend", zegt Nanninga. "Waarom is het misgegaan, waarom Lorenzo wel en Ewold niet? Het was zo wrang. Dat was echt een heel moeilijk moment, wetende dat Ewold vanaf toen alleen zou zijn. Zijn vriend met wie hij dag en nacht optrok was weg."
In een interview met dagblad Trouw in 2017 vertelde Horns dochter bericht te hebben gekregen dat haar vader in december 2016 gezien was in de jungle. Contact met hem heeft ze nooit gehad. Wel zei ze te weten dat hij niet permanent "in de boeien of in een kooi" zat, maar werd bewaakt.
Er lijkt door de gijzelnemers nooit een eis te zijn gesteld voor de vrijlating van Horn. "Het is mij niet duidelijk wat Abu Sayyaf wil in ruil voor de vrijheid van mijn vader", zei zijn dochter in 2017. Wel was ze hoopvol dat hij heelhuids zou terugkeren: "Ze houden hem nog steeds in leven en hij houdt het vol. Dat kan toch niet voor niets zijn?"
Teleurstelling
Op 3 januari van dit jaar leek er vanuit Filipijnse media even goed nieuws te zijn over de ontvoering van Horn. Een Filipijnse gevangene die door Abu Sayyaf werd vrijgelaten zei dat de Nederlander in goede gezondheid verkeerde. Het leger zou succesvol hebben onderhandeld over zijn vrijlating, daarvoor zou geen losgeld betaald hoeven worden.
Het zijn dat soort spaarzame berichten over Horn waar zijn vrienden en familie constant op hopen. "Elke dag ben je er mee bezig; hoe gaat het met hem, waar is hij nu. Constant ben je alert", zegt Nanninga. "We horen dat er een actie in voorbereiding is. Die mislukt. De teleurstelling, waar zijn familie dan weer overheen moet zien te komen. Het is een slopend verhaal. Onvoorstelbaar."
Het Filipijnse leger probeerde de gevangenen van Abu Sayyaf ook met geweld te bevrijden. Vorige maand kwamen daarbij verschillende gijzelaars, gijzelnemers en militairen om het leven.
Afgelopen nacht was er opnieuw zo'n actie en daarbij is Horn gedood. Of de actie speciaal was gericht op de bevrijding van Horn, is nog niet duidelijk. Eveneens is onduidelijk of Horn door de gijzelnemers of door vuur van de militairen is omgekomen. Het leger zegt dat de gijzelnemers Horn hebben gedood.
De familie van Ewold Horn heeft geen behoefte aan contact met de media, maar zijn goede vriend Klaas Nanninga herdenkt hem met deze woorden: "Ewold was een bijzondere man en een begenadigd kunstenaar. In mijn natuurmuseum staan veel van zijn opgezette vogels. Hij leeft door via zijn werk."
Bekijk hier het interview met Nanninga:
