NOS Nieuws

Koning: mediacode belangrijk, maar nu even niet

  • Kysia Hekster

    verslaggever Koninklijk Huis

  • Kysia Hekster

    verslaggever Koninklijk Huis

Vorig weekeinde vierden koning Willem-Alexander en koningin Máxima dat ze elkaar twintig jaar geleden hebben leren kennen. Dat deden ze in Sevilla waar ze elkaar voor het eerst ontmoetten. De koning en koningin trokken samen met hun drie dochters in speciaal voor de gelegenheid gemaakte flamencojurken in een koets door de stad. 's Avonds danste de koningin een flamenco.

In Spaanse en daarna ook snel in Nederlandse media verschenen foto's en bewegende beelden van het koninklijk gezin, die enthousiaste reacties opriepen. De Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) was er minder blij mee. Volgens de dienst maakten media die de beelden van een dansende Máxima uitzonden inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de koningin. Met de beelden van het poserende gezin en de tocht met de koets had de dienst geen moeite.

Waarom mag het ene beeld wel, en het andere niet? De RVD beschrijft dat in de mediacode. Die is door de koning na de geboorte van zijn dochters bedacht om hun privéleven te beschermen. Het idee is simpel: in ruil voor een aantal geplande 'fotomomenten' gedurende het jaar (de sessie vóór de zomervakantie begint, het poseren aan het begin van de skivakantie in het Oostenrijkse Lech), laten de media de koninklijke familie in de rest van hun vakanties en hun verdere privéleven met rust.

Geen fotomoment

In Sevilla ging het om een privévakantie zonder dat er sprake was van een gepland fotomoment. Willem-Alexander, Máxima en hun dochters deden echter geen moeite om zich te verbergen voor de fotografen, maar leken zich juist graag te laten zien. Daarmee ging de koning tegen de regels in die hij zelf bedacht had om het privéleven van zijn gezin te beschermen. Opvallend, want normaal gesproken zwijgt de koning in alle talen over waar zijn vakantie heen gaat, of wat hij gaat doen.

Door déze beelden te laten zien is geen sprake van overtreding van de mediacode zegt de RVD, want ze zijn blijkbaar gemaakt met instemming van de koning. Maar voor de beelden van de dansende Máxima ligt dat volgens de dienst anders. Die zijn gemaakt met een mobiele telefoon tijdens een besloten feest. En daarom ontving onder andere het actualiteitenprogramma M., dat er maandag zijn uitzending mee opende, een mail van de RVD dat zij de mediacode hadden overtreden.

Niet zien aankomen

Hoofdredacteur Nico Arends had er vóór de uitzending niet bij stilgestaan dat hij iets ging laten zien dat niet mocht: "Het waren hartstikke leuke beelden, die al overal te zien waren, wie zou daar iets tegen kunnen hebben?"

Arends had het fragment niet uitgezonden als hij niet eerst de beelden had gezien van de koninklijke familie in Sevilla: "Door die opvallende flamencojurken wist ik dat ze daar waren. Ik dacht dat de beelden van de dansende Máxima op hetzelfde evenement waren, ik had niet de indruk dat het een besloten feest was."

De mail van de RVD, dat het programma inbreuk gemaakt had op de persoonlijke levenssfeer van de koningin, had hij daarom niet aan zien komen. In het bericht verbindt de dienst geen consequenties aan de overtreding. Er wordt alleen verzocht dit niet nog een keer te doen. "Begrijpelijk", vindt Arends achteraf.

Niet toelaatbaar

Nederlandse fotografen en journalisten die de beelden op sociale media plaatsten, kregen ook bericht van de RVD. In een mail wijst de dienst er op "dat de rechter meerdere malen geoordeeld heeft dat publicatie van beelden die slechts dienen ter bevrediging van de nieuwsgierigheid van het publiek en verder niet bijdragen aan een debat van algemeen belang, in beginsel niet toelaatbaar is".

De RVD lijkt dit keer niet van plan naar de rechter te stappen. De royaltywatchers werd wel verzocht de links naar het dansen weg te halen of zelfs hun retweets daarheen ongedaan te maken, en de dienst daarvan een bevestiging te sturen. De fotografen en journalisten zijn er niet over te spreken dat de koning en zijn familie voor Spaanse media poseerden, terwijl zij van niets wisten.

Eerste keer

Het is de eerste keer dat de koning en zijn familie zich tijdens een privévakantie zo publiekelijk tonen. Daardoor wordt de grens tussen wat wel of niet getoond mag worden minder scherp en ontstaat een glijdende schaal. De koning laat graag mooie privébeelden van zijn familie zien. Dat anderen dat ongevraagd doen, heeft hij liever niet. De mediacode is belangrijk maar soms, als het zo uitkomt, even wat minder.

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl