'Minder schepen onder Nederlandse vlag als hoger salaris verplicht wordt'
Reders zijn bang dat ze een hoger loon moeten betalen aan hun zeevarenden. De Raad van State deed onlangs een uitspraak die volgens de reders verstrekkende gevolgen kan hebben. In een brief aan minister Koolmees vragen zij om verduidelijking. Vakbonden delen de zorgen niet en zijn juist blij met de uitspraak; volgens hen is het nog de vraag of de reders van vlag zullen wisselen.
De kwestie draait om het loon dat Nederlandse schepen die internationaal varen aan hun personeel uit het buitenland betalen. Dat loon mag in principe onder het Nederlandse minimumloon liggen, maar niet wanneer er op Nederlands grondgebied of vanuit Nederlandse thuishavens wordt gewerkt.
De Raad van State deed vorige maand uitspraak in een zaak tegen het wervingsbedrijf CSC Manila. Dat had Filipijns personeel geworven voor sleepboten die in de haven van IJmuiden voeren. Het ministerie van Sociale Zaken oordeelde dat in dit geval het Nederlandse minimumloon betaald had moeten worden en legde een boete op. De Raad van State oordeelde dat het ministerie gelijk had.
Precedent
De redersvereniging KVNR trekt dit oordeel niet in twijfel maar vreest dat de zaak een precedent vormt voor een hele hoop andere gevallen. De redersvereniging is bang dat schepen die onder Nederlandse vlag varen, bijvoorbeeld van en naar het Verenigd Koninkrijk, nu hun personeel het Nederlands minimumloon moeten betalen.
Deze schepen keren namelijk regelmatig terug naar Nederlandse havens om te laden en lossen. "Het betekent dat een derde tot de helft van de schepen die onder Nederlandse vlag varen straks het Nederlands minimumloon moet gaan betalen", zegt een woordvoerder van de KVNR.
Hij denkt veel reders dan niet meer onder de Nederlandse vlag zullen blijven varen. "Onze leden zijn trots om onder Nederlandse vlag te varen en zullen dat niet snel willen veranderen, maar als er 1,5 keer meer betaald moet gaan worden, zal een aantal reders vertrekken."
Het verschil tussen het internationale zeevaardersloon en het Nederlandse minimumloon is groot. Hoewel er geen wettelijk vastgelegd internationaal minimumloon is, zijn er wel internationale afspraken gemaakt. Op basis hiervan betalen Nederlandse schepen ongeveer 1100 euro per maand, inclusief overuren en toeslagen. Het Nederlands minimumloon ligt op zo'n 1600 euro.
'Wel duidelijkheid'
De vakbond voor zeevarenden Nautilus deelt de zorgen van de reders niet en is blij met de uitspraak van de Raad van State. "Met deze uitspraak is er voor ons juist duidelijkheid verschaft. Er zijn namelijk wel degelijk gevallen waarbij reders het Nederlandse minimumloon aan hun zeevarenden moeten betalen", zegt Sascha Meijer, bestuurder van Nautilus.
De vakbond verwacht niet dat reders daadwerkelijk onder een andere vlag gaan varen, omdat andere landen ook minimumlonen hebben, die kunnen gelden voor internationale reders. "Bovendien geldt de wet minimumloon in Nederland ook voor buitenlandse bedrijven", zegt Meijer.
De vakbond schat dat er de afgelopen jaren een stuk of vijf soortgelijke rechtszaken zijn geweest. En ook de vakbond erkent dat het niet altijd even duidelijk is. "Als een buitenlands zeevarend schip door onvoorziene omstandigheden langer in een Nederlandse haven blijft, moet dat niet direct betekenen dat het personeel het Nederlands minimumloon betaald moet worden", zegt Meijer.
De redersverenigingen en de vakbonden zijn in gesprek met minister Koolmees om een akkoord te bereiken over de loonkwestie. De minister had halverwege vorige maand al duidelijkheid willen scheppen, maar zegt meer tijd nodig te hebben om er samen met de sociale partners uit te komen.