Gedoe over vergoedingen, maar wat krijgt een Kamerlid eigenlijk?
Geharrewar over vergoedingen voor Kamerleden. Gisteren raakte Dion Graus (PVV) in opspraak vanwege zijn verblijfskostenvergoeding. Woont hij wel waar hij zegt dat hij woont, was de kwestie. Vandaag kwam daar Theo Hiddema van Forum voor Democratie bij. Ook bij hem is er onduidelijkheid over zijn woonplaats en dus of zijn vergoeding wel terecht is.
Het roept de vraag op hoe het zit met vergoedingen voor Kamerleden. Hoeveel krijgen ze? En waarom eigenlijk?
Om te beginnen krijgt een Tweede Kamerlid geen salaris. Maar dat betekent niet dat het liefdewerk oud papier is: parlementariërs ontvangen namelijk een zogenoemde schadeloosstelling (inclusief vakantiegeld en eindejaarsuitkering) van bruto ruim 109.000 euro per jaar (de Kamervoorzitter en ondervoorzitters wat meer).
2500 gulden per jaar
De term schadeloosstelling stamt uit de negentiende eeuw, toen volksvertegenwoordiger nog slechts een nevenfunctie was. Bijna alle Kamerleden waren toen financieel onafhankelijk. In de Grondwet van 1815 stond dat Kamerleden een schadeloosstelling kregen voor reis- en verblijfskosten. Die kwam neer op 2500 gulden per jaar en 1,50 gulden per gereisd uur. In 200 jaar is dat langzamerhand meer geworden, tot de 109.000 euro van nu.
Daarbij zijn er nog enkele vergoedingen waar ze aanspraak op kunnen maken: een reiskostenvergoeding voor woon-werkverkeer (ongeveer dezelfde die geldt voor ambtenaren), een vergoeding voor andere binnenlandse dienstreizen van maximaal 4900 euro en een toeslag voor beroepskosten van 2762,40 euro. Die laatste kunnen Kamerleden naar eigen inzicht besteden.
Afspiegeling
En dan is er de verblijfskostenvergoeding waar nu veel over te doen is. De hoogte daarvan is afhankelijk van de afstand tussen het woonadres en het Binnenhof. Het maximum is 24.000 euro per jaar. De vergoeding is bedacht voor de diversiteit: zo kan het parlement een afspiegeling zijn van alle regio's.
Kamerleden die ver weg wonen krijgen meer, omdat ze gemiddeld vaker de nacht in een hotel in Den Haag moeten doorbrengen. De vergoeding is echter niet afhankelijk van de werkelijke verblijfskosten. Ook als je gewoon iedere nacht in je eigen bed slaapt, krijg je geld. Sterker nog: als je gewoon in Den Haag woont, krijg je ook zo'n 1000 euro per maand.
Daarbij wordt niet gecontroleerd of de parlementariër echt woont op het opgegeven woonadres. Dat gebrek aan controle is de laatste dagen onderwerp van gesprek, maar ook over de hoogte van het bedrag is niet iedereen te spreken.
Bij elkaar kunnen alle vergoedingen en de schadeloosstelling samen uitkomen rond de 1,5 ton. "Dit zijn natuurlijk belachelijke bedragen", zegt SP-fractievoorzitter Marijnissen. VVD-fractievoorzitter Dijkhoff drukt zich wat milder uit: "Wat betreft de hoogte van de bedragen: we hebben inderdaad niet te klagen als Kamerleden."
Bedrijfsleven
Maar hoewel de schadeloosstelling in 200 jaar flink is gestegen, is het bedrag nog altijd aan de lage kant vergeleken met topsalarissen in het bedrijfsleven. En daar zit misschien wel de crux, want het Kamerlidmaatschap moet ook aantrekkelijk zijn voor mensen die ervaring hebben opgedaan in andere sectoren.
Maar die kloof dichten, ligt ingewikkeld. De Kamer gaat namelijk zelf over de hoogte van het salaris. En parlementsleden zien de krantenkoppen ('Zakkenvullers') al voor zich als ze zichzelf een flinke loonsverhoging geven.
Om dat te omzeilen en toch te zorgen dat het Kamerlidmaatschap aantrekkelijk blijft, wordt hun loonstrookje 'bijgeplust' met vergoedingen, zegt politiek verslaggever Ron Fresen. "Maar op een gegeven moment zijn al die vergoedingen niet meer uit te leggen. En op dat punt zijn we nu misschien wel gekomen."
