NOS Nieuws

Etnisch profileren in buurtapps: 'Verdachte man bleek vriend van de buurman'

  • Jikke Westerink

    redacteur Online

  • Jikke Westerink

    redacteur Online

Er zijn zo'n 3500 actieve buurtpreventieapps in Nederland, maar er wordt nauwelijks in de gaten gehouden wat die controlerende netwerken van bewoners precies doen. 'Regels' in de groep zijn niet altijd duidelijk of worden niet nageleefd. Dat leidt regelmatig tot problemen, blijkt uit onderzoek. Zo spelen leden van de groep soms voor eigen rechter, worden ongevraagd vakantiekiekjes gedeeld of wordt er etnisch geprofileerd.

Max, Lonneke en Babs delen hun ervaringen.

Max de Mooij werd een paar jaar geleden lid van de preventieapp in zijn buurt in Borne. De regels waren vanaf het begin duidelijk: "Er werd direct afgesproken dat het geen gezelligheidsclub is om je grasmaaier te verkopen, maar dat de groep echt puur bedoeld is om verdachte situaties te melden", vertelt hij. "Ellie Lust zou zeggen: etherdiscipline."

Inmiddels wordt er zo'n één keer in de twee maanden iets gedeeld in de groep. "Het is wel eens voorgekomen dat iemand een foto stuurt van zijn kleinkinderen en dan: 'Oeps, die moest naar een andere groep'", zegt hij lachend. "Maar doorgaans gaat het goed."

Babs uit Hardenberg herkent dat. De zenders van ongewenste berichten werden dan door de zogenoemde 'regisseurs' in de groep op de regels gewezen. "Daar zijn ze heel duidelijk in: je krijgt één waarschuwing en daarna word je verwijderd."

Juist om die reden stapte Lonneke uit de buurtpreventiegroep van haar wijk in de buurt van Eindhoven. "Die berichten horen niet in zo'n groep thuis, dat klopt, maar de manier waarop dan op die berichten gereageerd wordt is zo heftig, doe niet zo moeilijk."

Felle reacties van andere groepsleden stoorden haar. "Er wonen ook oudere mensen die gewoon niet helemaal snappen wat dat idee is. Even zeggen dat het bericht niet gepast is in zo'n groep kan wel, maar wees alsjeblieft een beetje tolerant."

Zo fel gaat het er in de appgroep van Max niet aan toe. De meeste berichten daar worden gedeeld om elkaar op de hoogte te brengen van verdachte situaties, legt hij uit. Zo stapte hij na een melding in de app een keer af op een 'verdacht' persoon die in de buurt rondom een schuurtje liep bij mensen die niet thuis waren. "Dan wil je toch even gaan kijken."

Etnisch profileren

Het gaat niet altijd goed in zijn groep vindt Max. Zo werd er ooit in zijn groep gedeeld: "Er loopt een donkere man (negroïde) door de straat". Max reageerde: "Ik zag net 50 witte mensen in het dorp lopen".

Dat werd niet gewaardeerd: hij werd door de beheerders teruggefloten. Maar het etnisch profileren gebeurt vaker in zijn groep zegt hij.

Bovenstaande berichten werden gedeeld in de app. Uiteindelijk bleek het een buurman met een vriend te zijn, die samen bezig waren met de autoradio. "Het stuit me tegen de borst dat zulke berichten nooit worden gedeeld over blanken", zegt Max.

Ook in Lonneke's appgroep zag ze etnische profilering. "Dan kreeg je een berichtje dat twee buitenlandse jongens rond auto's drentelen. Dan dacht ik: ja, dus? Misschien is dat hun auto wel."

Bij Babs in de groep gebeurt dat nauwelijks, maar het melden van uiterlijke kenmerken moet ook wel kunnen, vindt zij. "Dat doen ze bij Opsporing Verzocht ook, een beschrijving van een profiel doorgeven is goed, maar dat moet je bij ieder type mens doen."

Vermist kind

Over het algemeen zijn ze alle drie positief over het doel van de appgroepen. Zo kon Babs haar buurtgenoten attenderen op een verdacht busje: "Dat doe je vooral ook voor de oudere mensen in de wijk, die misschien niet helemaal weten wat ze er mee aan moeten."

Een screenshot uit de appgroep van Babs

Bij Max worden ook verdachte situaties gedeeld. "Ierse mannen reden rond en belden bij mensen aan om het dak schoon te spuiten. Dat is niet illegaal dus dan grijpt de politie niet in, maar dan is het wel fijn dat je elkaar kan waarschuwen."

Dankzij Lonnekes appgroep werd eens een vermist kindje teruggevonden. "Dat is natuurlijk super, maar ik denk dat het alleen werkt als iedereen een beetje tolerant naar elkaar is, en daar lijkt het niet op in mijn wijk."

Pieter van Hartingsveldt zit in het buurtpreventieteam in Elspeet en hield laatst nog op eigen initiatief iemand aan:

Steeds meer buurtpreventieteams, maar het gaat niet altijd goed

Deel artikel:

Advertentie via Ster.nl