Adieu Straatsburg, hallo Nederland: Europarlementariërs blikken terug
Voor tien Nederlandse Europarlementariërs is het vandaag hun laatste vergaderdag in Straatsburg. Nog één keer stemmen, nog één keer een debat en daarna de koffers inpakken en terug naar Nederland.
Een portret van drie mensen die na vandaag de deur achter zich dicht trekken. Want over een maand, op 23 mei, zijn de verkiezingen voor een nieuw Europees Parlement.
'Het is nationalistischer'
Na een leven in de politiek, eerst twintig jaar in de Tweede Kamer en nu tien jaar in het Europees parlement, neemt Wim van der Camp (CDA) afscheid. Hij heeft de politiek zien veranderen. "Het is een stuk nationalistischer geworden. Niet alleen in Bulgarije of Hongarije, maar ook Nederland, kijk maar eens hoe wij ons op begrotingsgebied opstellen."
Hij vindt het jammer dat de bereidheid om compromissen te sluiten is afgenomen. "De besluitvorming is heel traag geworden." Dat is volgens de CDA-politicus gevaarlijk. "China overlegt alleen met zichzelf, daar moeten we voor oppassen."
In zijn kamer op de negende verdieping van het parlementsgebouw wil hij kwijt dat er slecht wordt gelobbyd door Nederland. "Ook de ministers doen het niet goed. Ze komen een keer langs, zenden hun boodschap en denken dat iedereen het dan begrepen heeft. Maar zo werkt het niet in Europa. Je moet terugkomen, is mijn verhaal begrepen, wat hebben jullie er mee gedaan. Het moet professioneler."
Het parlement in Straatsburg vindt hij een vreemde plek. "We komen niet onder de mensen, alleen onder de mensen uit de bubbel."
En met die mensen is hij van vroeg tot laat aan het vergaderen en onderhandelen. Van de ene ledenbar naar de koffietent. Van maandag tot donderdag. Zo rond het middaguur, als de stemmingen zijn afgelopen, hoor je het geluid van een leeglopend Straatsburg. "De wieltjes van de rolkoffertjes ratelen onophoudelijk en kondigen het einde van de week aan. Terug naar Brussel."
In bijna elke EU-lidstaat op tv geweest
In barretjes luisterend naar namen als Bloemenbar of Zwanenbar is Gerben-Jan Gerbrandy (D66) de afgelopen vijf jaar vaak te vinden geweest. Afspraken met lobbyisten, omdat zijn werkruimte niet groot genoeg is.
Hij is misschien wel het bekendst als rapporteur van de enquêtecommissie die zich bezig hield met dieselgate. Het zorgde er in ieder geval voor dat hij in bijna alle EU-lidstaten op de tv is geweest. "Soms ben je meer op buitenlandse zenders te zien dan in Nederland." Hij zegt het zonder enig oordeel.
Zijn frustratie zit elders. Hij baalt dat het niet is gelukt om de Europese begroting te hervormen. "Veel te ouderwets, maar iets afschaffen of hervormen is heel erg lastig in de EU."
Tevreden is hij over zijn actieplan tegen stropers. "Van olifanten, neushoorns tot bijzondere bomen. Overal in de EU is er nu extra capaciteit om stropers aan te pakken, dat is mijn verdienste. Daar ben ik wel trots op."
Zijn belangrijkste tip aan iedereen die nieuw in het parlement is: laat je niet intimideren. "Bezwijk niet voor de grandeur. Er zitten collega's bij die premier zijn geweest, minister of eurocommissaris, maar uiteindelijk heeft iedereen maar één stem."
Een tip: "Ga uit van je eigen kracht. Stel je niet te bescheiden op, maar maak geen vijanden. De gunfactor is belangrijk. Ze moeten uiteindelijk denken: als het van jou komt zal het wel goed zijn."
'Ik moet nu stoppen'
Het waren tien tropenjaren, maar SP-politicus Dennis de Jong heeft het gevoel dat hij er alles uit heeft gehaald wat erin zit. "Ik moet nu stoppen, anders verlies je energie."
"Je moet er niet je beroep van maken en zeggen: ik ben nu Europarlementariër." Op dat moment verlies je volgens De Jong het gevoel met de realiteit.
Hij vond het leuk. "Natuurlijk is er niet altijd even veel belangstelling, maar besluiten in Europa zijn ook best ingewikkeld. Er komt een voorstel, de Commissie vindt er wat van, dan de Raad van Ministers en dan wij als Europarlement, vervolgens moet het omgezet worden in regels en nationale wetgeving. Je kan hier zes keer de primeur hebben met hetzelfde verhaal", lacht hij.
Een tip voor z'n opvolger? "Strijd als politicus tegen de uitbreiding, tegen nog meer bevoegdheden voor Brussel. Wees een kameleon die zich kan aanpassen, want je moet ook diplomaat zijn. Iemand met voldoende vrienden, die veel mensen kent om voorstellen er door te krijgen. En doorbreek de bubbel. Het is leuk als je populair bent in het parlement, maar de mensen buiten moeten je kennen."
Dat is niet altijd gelukt. Wapenfeiten? "Ik heb gezorgd voor minder Europese regels bij het strafrecht. Veel kan je nationaal regelen en dat hebben we ook afgesproken." Zijn grootste succes vindt hij de wet die het mogelijk maakt dat Nederlanders in het buitenland recht hebben op rechtsbijstand als ze met justitie in aanraking komen.
