Luchtvaartdeskundigen: extra opties bieden niet altijd meer veiligheid
Bij de Boeing 737 MAX 8 toestellen die in Ethiopië en Indonesië zijn neergestort, waren twee optionele veiligheidsvoorzieningen niet geïnstalleerd. De luchtvaartmaatschappijen Ethiopian Airlines en Lion Air betaalden niet voor die extra's, meldde The New York Times gisteren.
Dat roept de vraag op of er veel vliegtuigen zijn waarbij belangrijke veiligheidsvoorzieningen ontbreken, zeker nu Boeing een van die voorzieningen alsnog voor niks gaat leveren.
Standaard is elk toestel uitgerust met essentiële veiligheidssystemen. Nationale luchtvaartautoriteiten stellen daar regels voor op, en daar moeten luchtvaartmaatschappijen zich aan houden. Extra veiligheidsvoorzieningen betekenen niet altijd dat toestellen ook veiliger zijn om te besturen, zeggen verschillende luchtvaartdeskundigen.
"Extra veiligheidsvoorzieningen geven een extra prikkel aan piloten," legt luchtvaarteconoom Eric Pels van de VU uit. "Stel je voor dat je in een auto zit, en je rijdt op een bocht af. Als die auto opeens allerlei geluiden begint te maken en te piepen, dan denk je: oh, wat is er aan de hand? Die signalen kunnen heel goed bedoeld zijn, maar ook voor verwarring zorgen. Soms is dat net de tijd die je nodig hebt om een goede beslissing te nemen."
Essentiële informatie
Als een vliegtuig wordt gecertificeerd, bepalen luchtvaartmaatschappijen waarmee de cockpit wel en niet wordt uitgerust. Luchtvaartdeskundige Joris Melkert van de TU Delft: "Hoe meer je laat zien, hoe moeilijker het wordt voor een piloot."
Volgens Melkert is ervoor gekozen om bepaalde veiligheidsopties niet standaard in de cockpit in te bouwen, omdat ze geen essentiële informatie geven. "Als je die er wel in zou zetten, is de kans misschien wel groter dat het juist minder veilig wordt om een toestel te besturen."
Woordvoerder Joost van Doesburg van de Vereniging Nederlandse Verkeersvliegers (VNV) betoogt dat piloten juist prima kunnen omgaan met veel prikkels. "Daar worden ze juist voor opgeleid. In Nederland krijgen piloten een specifieke opleiding, zodat ze om kunnen gaan met alle instrumenten en opties die een vliegtuig heeft."
Of extra systemen in dit geval meer veiligheid hadden geboden wil hij niet zeggen, omdat nog niet duidelijk is wat er gebeurd is.
Risico's
Eric Pels van de VU stelt dat luchtvaartmaatschappijen veiligheid een hoge prioriteit geven. "Als het mis gaat heeft dat enorme gevolgen. Door die extra opties niet in te kopen nemen luchtvaartmaatschappijen toch een risico."
"We willen allemaal veel vliegen, zo goedkoop mogelijk, en dan ook nog eens met zo min mogelijk verbruik." Om aan al die eisen te voldoen moeten fabrikanten zoals Boeing nieuwe vliegtuigen bouwen, en luchtvaartmaatschappijen proberen hun prijzen zo laag mogelijk te houden."
Pels: "Als alle passagiers zonder blikken of blozen het dubbele zouden betalen, dan zul je uiteindelijk waarschijnlijk veiliger vliegtuigen krijgen. Je kan in een auto ook kiezen voor veiligheidsopties zoals een extra airbag. Dat maakt de auto veiliger, maar je betaalt er wel meer voor."
Aanpassingen
Boeing gaat volgens The New York Times het lampje gratis maken en standaard leveren op nieuwe toestellen. De invalshoek-indicator blijft een betaalde optie.
Alle 737 MAX-toestellen staan op dit moment aan de grond. Door de aanpassingen hoopt Boeing dat ze weer mogen vliegen.